इन्द्रवर्त महाविहार धयागु ख्वपया इनाचो व गोमढीया शाक्य कुलपुत्रपिनि चूडाकर्म याइगु मू बहाः खः । थुगु बहाःयात इन्द्रवर्ण महाविहार धकाः नं म्हसीके फु । इनाचो त्वाःया मू लँसिथया दक्षिण, वाँचु त्वाःया पश्चिम व मुनि विहारया उत्तर अवस्थित चीधंगु प्राचीन विहार हे इन्द्रवर्त महाविहार खः । थुगु विहार जुजु ज्योति मल्लया शासनकाल ने.सं. ७४१ पाखे निर्माण जूगु खनेदु । थुगु विहारया दातात इन्द्रवर्त महाविहार सकल शाक्य संघया पुर्खापिं श्री देवसिं बुद्धाचार्य, श्री जयसिं बुद्धाचार्य, श्री मुनि बुद्धाचार्य व श्री कुशल बुद्धाचार्यपिं खः । इन्द्रवर्त महाविहारया शाक्यत गनं वल धयागु क्वःजिक धायेमफुसां थुगु बहाःया दिगुद्यः गुहेश्वरी जूगुलिं येँ तःक्षे बहाःया सन्तान जुइफु धयागु अनुमान यायेफु ।
इन्द्रवर्त महाविहार पलिस्था जूगु छुं दँ लिपाया छगू तमसुक कथं बुद्धाचार्य देवसिंह आकाझाकां मदयावंम्ह थः काय देवदासया नामं संवत् ७५५ आषाढ १२ य् दीपंकर तथागतया सुवर्ण मूर्ति दयेकूगु खँ च्वयातःगु दु । बहिद्यः ब्वयेगु झ्वलय् थनया दीपंकर तथागतयात गोमढीया झौर बहिलिइ ब्वये यंकेगु याना वयाच्वंगु खः । अथे हे संवत् ७६३ श्रावण सुदि १० या छगू अभिलेखय् इन्द्रवर्ण महाविहार कुलदेवता स्थापना जूगु खँ उल्लेख यानातःगु दु । लिसें गुथिया दुजःत देव बुद्धाचार्य, मुनि बुद्धाचार्य, जय बुद्धाचार्य व रथन बुद्धाचार्यपिंसं नित्य कर्म पुजापाठ यायेत माःगु व्यवस्था यानाथकूगु तमसुक पत्रय् उल्लेख जुयाच्वंगु दु ।
इन्द्रवर्त महाविहारया क्वाःपाःद्यः अक्षोभ्य तथागत खः । क्वाःपाःद्यःया जवय् प्रज्ञापारमिता व खवय् अवलोकितेश्वरया मूर्ति पलिस्था यानातःगु दु । स्वतँ जाःगु द्यःछेँया मातं तल्लाय् लुँ सियातःगु पासुकाझ्याः दु । थ्व हे तल्लाया आगं क्वथाय् चक्रसंवर विराजमान याकातःगु दु । उकिं च्वय्या तल्लाय् चपाझ्याः दु । दथुझ्याःया जवंखवं सारिपुत्र, मौदगल्यानया मूर्ति दु । वयां च्वय् पंचरक्षा मूर्ति कियातःगु न्यापु त्वानाःसिँ फयेका तःगु पल्लि जुल ।
इन्द्रवर्त महाविहारया पुलांगु स्वरुप लुप्त अवस्थाय् थ्यनेधुंकूगु दु । पुलांगु सम्पदाया नामय् क्वाःपाःद्यः, गणेद्यः, मांकाःद्यः, लोकेश्वरया चैत्य व पलि च्वय्या गजू बाहेक मेगु मदयेधुंकल । इन्द्रवर्त महाविहारया दक्षिणपाखे धर्मउत्तर महाविहार (थौंकन्हय् मुनिविहार) दयेकूपिं इन्द्रवर्त महाविहार संघ खलः हे जूगुलिं निगुलिं विहारय् चूडाकर्म यायेज्यू । तर धर्म उत्तर विहार भग्नावशेषय् परिणत जुइवं इन्द्रवर्त महाविहारय् जक हे चूडाकर्म यायेगु जूवंगु दु ।
इन्द्रवर्त महाविहारया पुरोहित न्हापा चतुव्रम्ह महाविहारया बज्राचार्यत खः । तर थौंकन्हय् प्रसन्नशील महाविहारया बज्राचार्यतय्सं पुरोहितया ज्या याना वयाच्वंगु खः । थुगु विहारय् थीथी सांस्कृतिक कर्म यायेत थीथी गुथि नीस्वनातःगु दु । थुकथं गुथि नीस्वनातःगुया हुनि गुंला पारु निसें च्याचा गुन्हु तक झौरबहिलिइ बहिद्यः ब्वयेगु, निसलाः बजि छायेगु, पंचदान कुन्हु दीपंकर तथागतपिंत पुजा छायाः सर्वसंघपिंत पंचदान बिइगु ज्या थौंतक जुया वयाच्वंगु दु । थुगु विहारया संघ परिवार थ्यंमथ्यं ८०० म्ह दु । इन्द्रवर्त महाविहारयात व्यवस्थित रुपं संचालन यायेत विहार संरक्षण समिति गठन यानातःगु खनेदु ।