यल नागःबहाःया भाजु उत्तम धाख्वाः सन् १९४५ स बूम्ह खः । सन् १९६१ सालया एसएलसी परीक्षाय् वोर्डफष्ट जुयादीम्ह थ्वय्कः सोभियत संघपाखें इन्जिनीयरिङ्ग ब्वने क्वचायेकाः सन् १९७१ स थुगु हे विधाय् उच्च शिक्षा ब्वनादिल ।
जर्मन सरकारया अनुदानय् ख्वपदेय्या सम्पदा व सांस्कृतिक संरचनाया पुनःनिर्माणया ज्याय् नेपाःया प्राविधिक ख्यःपाखें प्राविधिक कजि जुयाः न्ह्यलुवाःकथं छगू दशकतक ज्या यानादीगु खः
थ्वय्कः नेपालय् बौद्ध ध्यान विधि विपश्यनाया नं छम्ह आचार्य खः ।
नेपालभाषा व बुद्ध धर्मया बारे थीथी पत्रिकाय् च्वसु च्वयादीम्ह भाजु उत्तमराज शिलाकारया जन्म वि.सं. २०११ साल मंसीर २२ गते येँया कुसुंबियालाछिइ जुयादीगु खः । वय्कःया मां मय्जु ज्ञान प्रभा शिलाकार व बौ भाजु हिराकाजी शिलाकार खः । थीथी नेवाः आन्दोलनय् ब्वति कयादीम्ह वय्कलं नेपालभाषा टाइम्स, न्हू प्रेष्टिज, तिकिझ्याः, सम्यक वाःपौ, उदाय समाः आदि थीथी पत्रिकाय् च्वसु च्वयादीगु दु । अथेहे नेवाः देय् दबूपाखें पिकाःगु नेवाः समाज सफुलिइ वय्कःया उदाय समुदाय छगू म्हसीका च्वसु पिदंगु दु गुगु च्वसु वय्कलं उदाय जातिया बारे आपालं अध्ययन यानाः उदाय् समुदायया प्रतिनिधित्व यानाः प्रस्तुत याःगु अनुसन्धानमूलक कार्यपत्र खः ।
बुद्धधर्म सम्बन्धी आपालं च्वसु च्वयादीम्ह वय्कःया अंगुलिमाल धयागु किपा हनाबाखं सफू नं पिदंगु दु । गुगु सफुलिइ स्वता भाषा — नेपालभाषा, अंग्रेजी व जापानी भाय् दुथ्याकातःगु दु । थुकथं नेपालभाषा साहित्य थकायेगुलिइ ग्वाहालि यानाच्वनादीम्ह वय्कः धर्मकीर्ति बौद्ध अध्ययन गोष्ठी, उदाय समाज, शिलाकार समाज आदि संस्थाय् नं आवद्ध जुयाच्वनादीगु दु । वय्कलं बु.सं. २५४९ स पंचवीर सिंह सिरपाः त्याकादीगु दु ।