वँतु तःधंबहाःया न्हापांगु कचा बहाःकथं थ्व बहाःयात कयातःगु दु । तःधं बहाःया पश्चिमपाखे थ्व बहाः दु । थ्व बहाःयात संस्कृत भासं जिनउद्धार विहार धाइ । बहालय् दुहां वनेगु मू लुखा पिनेसं ल्वहंया तःधिकःपिं निम्ह सिंह जवंखवं खंकेफु । थ्व विहारया थापना गुबलय् यात धयागु स्पष्ट मजूसां थन तयातःगु ने.सं. ६६० या शिलापत्रकथं विहारया थापना वसिबें न्ह्यः हे जुइधुंकूगु अनुमान दु । थ्व बहाःया क्वाःपाःद्यः उत्तराभिमुख अक्षोभ्य बुद्ध खः । क्वाःपाःद्यया जवंखवं ल्वहंया शारिपुत्र व मौद्गल्याण तयातःगु दुसा क्वाःपाःद्यया फुसय् सिँया त्वलं दु । क्वाःपाःद्यथाय् दुहां वनेगु फःया त्वाथलय् चीधिकःपिं ल्वहंया सिंह जवंखवं तयातःगु दु ।
क्वाःपाःछेँया मातं तलाय् स्वपाःझ्याः व जवंखवं याकःझ्याः दुसा वयां च्वय् च्वतय् विमानझ्याः दु । तर वयां च्वय्या ब्व आधुनिक शैलीं तसकं तजाः जुइक दयेकातःगुलिं थ्व छेँया वास्तविक रुपं मदयेधुंकूगु खंकेफु । चुक पाय्कूगु थ्व बहाःया दथुइलाक्क ल्वहंया शिखरशैलीया देगः दु । थ्व देगःया क्वसं क्वाःपाःद्ययात ज्वजोलपियाच्वंगु छगू मूर्ति न पलिस्था यानातःगु दु । वया न्ह्यनेसं जज्ञ गाः दु । क्वाःपाःद्यःया न्ह्यःने स्वंगः चिभाः झ्वलिं थापना यानातःगु दुसा उपिंमध्ये दथुया देगः क्वसं न्यागः गाः दु । क्वाःपाःछेँया जवपाखे कुनय् छत्रपालयात बार तयातःगु खनेदु ।
थ्व बहाःया तोयौजुं (चप्पाफ्य आजुं) हे सम्यक न्यायेका वंगुलिं सम्यकया इलय् थ्व बहाःया तसकं महत्वपूर्ण भूमिका दु । उकिं दँय्दँसं गुंलाबलय् बहीद्यः ब्वयेबलय् दीपंकर बुद्धया नापं चप्पाफ्य आजुया मूर्ति नं ब्वयेगु यायेमाः । थन बहालय् क्वाःपाःद्ययात यायेमाःगु नित्यकर्म पुजा व मेमेकथंया पुजाआजा व परम्परा बहाःया सर्वसंघपिंसं याना वयाच्वंगु दनि ।