चुं बुलेगु÷छायेगु÷सियेगु

चुं बुलेगु÷छायेगु÷सियेगु

चिकं काकेत तू चुंयात मिच्याकाः भाजनय् भचाभचा लः हाः यायां पुत्तुपुइकाः बुक्क सीगु ज्यायात चुं बुलेगु धाइ ।

चुइख्वः

ञसिंँ दिकेत बँय् लाकांसिँ लायाः धंकातःगु निगः सिँ । १—१.५ फुतया हाकः जुइ । ३—४ इञ्चतिया ग्वः व १० इञ्चतिया फाः जुइ । छखे च्वतय् साः कयातइ । मेखे च्वतय् ग्वलाकार जुइक कियातइ । लाकांसिँया जवंखवं निथाय् साःह्वः दयेकातइ । निगू साःह्वतय् निगः चुइख्वः कसय् जुइक तयाः धंकातइ । च्वय्या च्वःया क्वसं निगलय्सं ह्वः छह्वः छह्वः खनातइ । थुकी कसय् जुइक ञल्हाः तयाः चुइख्वः बाया मवनीगु यानातइ । थुकी ञसिँ दिकेगु याइ ।

चुइता

चलाय् चाकु तुइगु ज्याभः । खुर्पि आकारया नयागु चतंचा थें जुइ । म्हूचा लाक चु तयातइ । चाकु पा ज्यायेत चलाय् चाकु तुयाः कायेत ज्या काइ ।

चुकबहाः (चक्रवर्ण महाविहार)

तंगः बहाःया लिक्क खवपाखे च्वंगु लँपुु सिथय्‌ च्वंगु ताःहाकःगु गल्लि फ्वचायेवं मानदेव संस्कारित चक्रवर्ण महाविहार (चुक बहाः) थ्यनी । थ्व बहाः चिकिचाकूगु थासय्‌ उतराभिमुख यानाः क्वाःपाःद्यःया देगः छगः दनातःगु दु । थ्व देगः स्वतँ जाः । नितँ पौ व पलिं च्वय्‌ देगःचा छगः थकयाः गजू तयातःगु दु । थुगु देगःया फलय्‌ ल्वहंया तःधिकःपिं सिंह निम्ह दु । थनया कलात्मक लुखाया च्वय्‌ न्यापाः झ्याः व थ्वया जवंखवं निपाः चिचीपाःगु झ्याः दु । थ्वयां च्वय्‌ नं झ्याः छुनातःगु दु । थनया क्वाःपाःद्यः उतराभिमुख रत्नपाणी वोधिसत्व खः । बहाःया दथुइ चैत्य छगः व धर्मधातु मण्डल छगः दु ।

यलया मूबहाःया धलखय्‌ दुथ्यानाच्वंगु चुक बहाः, मानदेव जुजुं दयेकावंगु धयागु धापू दु । उकिं थ्व विहारया नां मानदेव संस्कारित चक्रवर्ण महाविहार जूगु धयागु धापू दु । राइट वंशावलीइ नं थ्व बहाः मानदेव प्रथमं दयेकावंगु खः धकाः उल्लेख जुयाच्वंगु दु ।

खला लिच्छवि अभिलेखय्‌ नं मानदेव विहार उल्लेख जुयाच्वंगु दु । तर मानदेव विहार निर्माण जुयाच्वंगु थाय्‌ निश्चित रूपं थ्व हे खः धकाः ऐतिहासिक प्रमाण धाःसा लुयावःगु मदुनि ।

चुक बहालय्‌ बज्राचार्य संघ ४३ म्ह दु । थनया ज्या व्यवस्थित रूपं न्ह्याकेत थुगु संघया दुजःत मध्ये थकालि न्याम्हेसिया पञ्चस्थविर लुइमाःगु चलन दु । थुपिं पञ्चस्थविर आजुपिं व संघया दुजःपिं मुनाः थकालिकथं थन द्यःपाः फयाः नित्यपुजा यायेगु ज्या न्ह्याकाच्वंगु दु । थन प्रत्येक संन्हू, पुन्हि, अष्टमिया नापनापं गुंला लछियंक नामसंगीति, धारणी, स्तोत्रादि पाठ यायेगु चलन दु । अथे हे दँय्‌दसं श्री धर्मधातु बागिश्वरया बुसाधं नं यायेगु याना वयाच्वंगु दु ।

By Tej Maharjan on June 28, 2025 | संस्कृति व सम्पदा | A comment?

चुडानन्द वैद्य

साहित्यकार चुडानन्द वैद्यया जन्म ने.सं. १०२७ (वि.सं. १९६३)य् जूगु खः । विए. तक ब्वनादीम्ह भाजु वैद्यं नेपालभाषाया साहित्य ख्यलय् कविता, निबन्ध, बाखं विधाय् थःगु च्वसा न्ह्याकादीगु दु । वय्‌कः कवि वैकुण्ठप्रसाद लाकौलया छेँय् संचालन जूगु थुुलिंचा पुचःया छम्ह दुजः नं खः । वय्‌कःया न्हापांगु चिनाखँ कृपया ने.सं. १०७३ य् थुलिंचा पतिइ पिदंगु खः । ब्वंकेज्या यानादीम्ह वय्‌कः नेपालभाषा परिषद्या संस्थापक दुजः नं खः । उगु इलय्‌या व्यवस्था विरोधी च्वसु च्वयादीम्ह भाजु वैद्यं च्वयादीगु तःपुु निबन्ध व बाखं ने.सं. १०६१ इ जूगु राजनैतिक पर्वया इलय् छ्वयेकाबिउगु खः । मांभाय् नेपालभाषा थकायेगुली आपालं ल्हाः दुम्ह भाजु वैद्य ने.सं. ११०५ दिल्लाथ्व २ कुन्हु दिवंगत जूगु खः ।

चुल्छि

ज्या याइबलय्या न्हापांगु छगू पाख । गुख्वः तुख्वःया ल्याखं तु तिसी सिधल धायेव छगू पाख वंगु याइ । थुकियात चुल्छि नं धाइ । चुल्छि क्वचाल धायेव थ्वँ त्वनेगु याइ ।