झ्वाःबहाः (न्हू बहाः/रत्नकेतु महाविहार)

झ्वाःबहाः (न्हू बहाः/रत्नकेतु महाविहार)

येँया थनेपुँइ आचार्य गुथिया दकलय्‌ तःधंगु व अप्वः कचा बहाः दुगु विहारकथं थ्व झ्वाःबहाःयात कयातःगु दु । थ्व बहालय्‌ सकलें सर्वसंघ बज्राचार्य जक खः । थ्व बहाःया पश्चिमपाखे कुसुमबियालाछि व पूर्वपाखे तँलाछी, खाबहाः, उत्तरय्‌ मुस्याबहाः व दक्षिणय्‌ ढोकाबहाः दु । तर विहार दुहां वनेगु लँपु धयागु पूर्व–पश्चिम लंग जक खः । वास्तवय्‌ थ्व बहाः थौंकन्हय्‌ मदयेधुंकल । न्हापा थ्व बहाः दथुइ लाक्क लाः वः । खुँतय्‌सं संवत् १९३२–३३ पाखे खुयायंकाः द्यःया म्हय्‌च्वंगु रत्न फुक्क लिकयाः द्यःयात जक थौंकन्हय्‌या थाय्‌मदुया वास्याद्यःया ल्यूने च्वंगु न्हाय्‌कंझालय्‌ वानाथकूगु धाइ । द्यः लुइके धुंकाः द्यवं म्हगसय्‌ क्यँ थें झ्वाःबहालय्‌ लित हयेत स्वःबलय्‌ द्यःयात थाय्‌मदुइ हे प्रतिस्थापन यायेगु क्वजित । द्यःयात थाय्‌मदुइ हे विहार दयेकाः तल । लिपा जक थन विहार दयेकूगुलिं थ्व बहाःयात न्हू बहाः धाःगु खः ।

थ्व बहाःया क्वाःपाःद्यः उत्तराभिमुख दनाच्वंम्ह विश्वव्याकरण मुद्राया रत्नसंभव खः । क्वाःपाःद्यया मूलुखाया तोलनय्‌ वज्रसत्व कियातःगु दु । मू लुखाया जवंखवं याकःझ्याः दु । अथेहे तोलंया च्वसं स्वपाःझ्याः व जवंखवं निपाः चिचीपाःगु तिकिझ्याः दु । वयां लिपा विमानझ्याः व जवंखवं निपाः झ्याः दु । क्वाःपाःछेँयात सिजःपौ तयाः पलिं चिनाः गजू छुनातःगु दु ।

अथेहे बहाःया दथुइलाक्क तुयुगु चिभाः व जवपाखे निगः चैत्य पलिस्था यानातःगु दु । झ्वाःबहाःया सकलें बज्राचार्य कुलपुत्रपिंत थ्व बहालय्‌ हे प्रबज्याभिषेक याइगु खः । तर थन विहारया आगं मदु । आगं पुलांगु कुसुमबियालाछिया बहालय्‌ हे दुगु जुल । क्वाःपाःद्यया न्ह्यःनेसं ल्वहंया चिग्वःगु चैत्य, ल्वहंया मण्डपाः, यज्ञकुण्ड दयेकातःगु दु । झ्वाःबहाःया बज्राचार्य कुसुमदेवया निम्ह मध्ये छम्ह कायया सन्तानया रुपय्‌ मनमैजु व गोकर्णय्‌ पुजा यायेमाःपिं छगू कवः थ्व बहालिसे स्वानाच्वंगु दु ।

By Tej Maharjan on June 29, 2025 | संस्कृति व सम्पदा | A comment?

झ्वाःबहाः (रत्नचैत्य महाविहार)

अप्वःसिनं मुख्यगु झ्वाःबहाःकथं थ्व रत्नचैत्य महाविहारयात कया वयाच्वंगु दु । नापं च्वंगु मू बहाः न्हना वनेधुंकूगु व न्ह्यःने भौतिकरुपं खने दयाच्वंगु थ्व रत्नचैत्य महाविहार जक खः । थ्व बहाः कुसुमबियालाछिं पूर्वपाखे दुहां वनेवं खनेदु । थ्व बहाःया क्वाःपाःद्यः उत्तराभिमुख अक्षोभ्य बुद्ध खः । क्वाःपाःद्यःया तोलं दथुइ लाक्क वैरोचन बुद्ध तयाः मेपिं पंचबुद्धयात कलात्मक रुपं कियातःगु दु । थ्व बहालय्‌ छगः जक चिभाः दु । क्वाःपाःद्यःया लुखा पिने जवंखवं निम्ह सिंह तयातःगु दु । सिँया लुखा नं तयातःगु दु । तोलंया च्वय्‌ पसुकाझ्याः व जवंखवं याकःझ्याः दु । वयां च्वय्‌ च्वतय्‌ विमानझ्याः व जवंखवं चिपाःगु झ्याः दु । आँय्‌पापौया पलिं चिनाः गजू छुनातःगु दु । थ्व बहाःया नांया सम्बन्धय्‌ ने.सं.७७५–७७६या केरालप्तेय्‌ च्वयातःगु अभिलेखय्‌ सुवर्णप्रणालीया झ्वावाहार धकाः उल्लेख जुयाच्वंगु खनेदु । ने.सं. ८८८पाखे थुगु बहाःया बज्राचार्य शाक्यमुनिं संस्कृत नां रत्नचैत्य महाविहार धका न्ह्यथनातल । न्हापा थ्व बहालय्‌ रत्नबज्र नांया तान्त्रिक बज्राचार्य गुरुजुं रत्नया वा गायेकाः व हे थुनाः चैत्य थापना याःगुलिं रत्नचैत्य महाविहार नां जूवंगु किंवदन्ती दु । न्हापा न्हनावंगु रत्नकेतु महाविहारया आगं थौंकन्हय्‌ थ्व बहाःया पश्चिमपाखे दु । झ्वाःबहाःया बज्राचार्यपिनिगु आगंद्यः सक्वःया बज्रयोगिनी खः । दुगुद्यः पकनाज्वलय्‌ पलिस्था यानातःगु जुल । थ्व बहाःया छगू कवः नक्वाःभैरव भैरवी व मनकामनाया गुर्जुकथं म्हस्यू ।