घेवाः नायःक्वसं च्वनाः तु छ्याइम्ह । मेपिन्सं तुछ्याःगु मिलय् जू मजू स्वइ । घेवाः नायःयात ग्वाहालि याइ । काकलं तुकुचा सालाकाइ ।

कय्का
जाकि बजि आदि अन्न ल्हाःया पतिं चकंकाः म्हू ज्यानाः कायेबलय् वक्व । कय्का कायेबलय् क्वाचुगु यक्व वयेकेफइ, चुलुगु यक्व वयेकेफइ मखु ।
छयः
पतिं ल्वाकाः चकंकातःगु द्वलाय् न्ह्यंक्व । थ्व कायेत सिकापतिंया पाखें ध्वतुया काइ । अथे तुयाः पाल्हातय् न्ह्यंक्वयात छयः धाइ ।
पासः
ल्हाः निपां ल्वाकातःगु द्वलाय् न्ह्यंक्व । पासः कायेत सिकापतिंया पाखें ध्वतुयाः ल्हाः निपां ल्वाकाः काइ । भिंज्या यानाः बारां छुइबलय् वा बाय् जाकि पासः बीगु याइ ।
पेय्
न्यापतिं ल्वाकाः काइबलय् वक्व । जा नयेबलय् पेय् कायेगु याइ । पेय् कयाः नयेमाःगु नसा भ्वाःतिने जी मखु ।
बायः
पतिं ल्वाकाः द्वलाय् न्ह्यंक्वया बच्छि । सिकापतिंया पाखें भतीचा जक ध्वतुयाः याइ । यक्व वयेकी मखु । निगःचा तयेमालीबलय् बायः जक काइ ।
भ्वाः
न्यापतिं नं प्यपुंका भचा लथ्याना तःगु द्वलाय् न्ह्यंक्व । बजि भ्वाःतिनाः नइ । बजिभ्वाः कायेत म्हूचा कायेबलय् थें यानाः काइ ।
म्हू
पतिं ल्वाकाः म्हू ज्यानाः कायेबलय् वक्व । म्हू कायेत पतिं चकंकाः कय्का काये थें यानाः काइ । लिपा पतिं ल्वाकाः म्हू ज्यानाः ज्वनेगु याइ ।
म्हूचा
पतिं ल्वाकाः तिसिनाः ज्वनेबलय् वक्वया ल्याः । यक्व दइ मखु । भति भति जक तयाबीत छम्हूचा जक तयेगु धाइ ।

महाकवि चित्तधर ‘हृदय’जुं थुलिंचा (ने.सं १०७४) धकाः नां तयादीगु थ्व कविता संग्रहया नेपालभाषा काव्य ख्यलय् छगू बिस्कंगु थाय् दु । महाकवि चित्तधर हृदयजुं वैकुण्ठप्रसाद लाकौल व वय्‌कःया पासापिं अर्थात् नेपालभाषां कविता च्वयेगु अभ्यास यानाच्वंपिं थुगु इलय्‌या मातृभाषाप्रेमी युवा विद्यार्थीपिंत  थुलिंचा पुचः धकाः नां बियादीगु खः । थ्वहे थुलिंचा पुचःया काव्य साधनाया उपज खः थुलिंचा कविता संग्रह । थथे थ्वय्‌कःपिसं उगु इलय् च्वःगु आपालं कविता तत्कालीन राणाशासकपिनिगु डर त्रासं गुलिं थःपिसं हे छ्वयेका छ्वल सा गुलिं सुचुकेगु यायां थुखेलाः उखेला मदयावन । लिपा प्रजातन्त्र स्थापना जुसेंलि चित्तधर हृदयजुं थ्व थुलिंचा पुचःया उखें थुखें लानाः ल्यनाच्वंगु ल्यंपुल्यंगु कविता मुनाः थुलिंचाया नामं तारा लाकौल येँ पाखें पिकयादिलः । थुलिंचा पुचःया हे छम्ह मत्यवं मदुम्ह पासा कृष्णलाल डंगोल (१०२६–१०४७)या स्मृतिइ समर्पण यानातःगु थ्व सफूयात निद्याय् ब्वथलातःगु दु ।

न्हापांगु द्याय् वैकुण्ठप्रसाद लाकौलया झिंच्यापु कविता दुथ्यानाच्वंगु दुसा सफूया निगूगु द्याय् वय्‌कःया पासापिं कृष्णलाल, शंकरलाल श्रेष्ठ, विक्रमानन्द वैद्य, गोरक्षबहादुर, भवानीभक्त सिंह, चूडानन्द वैद्य, बद्रीमान (इन्दुनाद), व पूर्णनारायण प्रधानजुपिनिगु कविता दुथ्यानाच्वंगु दु । बांलाक ह्वयेमलाकं झ्वाःजुयाः उखेंथुखें लाःपि तत्कालिन मातृभाषाप्रेमी युवा विद्यार्थीपिं — श्री बद्रिमानजु, श्री विक्रमानन्द, श्री गोरक्षबहादुर, श्री चूडानन्द, श्री पूर्णनारायण, श्री भवानीभक्तसिंह आदिपिनिगु कविताय् नं पृथक विशेषता जा दैगु हे जुल, परन्तु शंकरलालजुयागु सुकुमार भावनां पाठकपिन्त विशेष आकर्षित याः ।

थथे हे मातृभाषा अनुराग, सुधारवादी भावना, देशभक्ति, उपदेशात्मक प्रवृति थुगु काव्यया छगू पक्ष जूगु दुसा सौन्दर्य उपासना कल्पनाशीलता स्वतन्त्र विषय चयन आदि मेगु पक्ष जूगु दु । थ्वहे कथं थुलिंचा कविता संग्रह नेपालभाषा साहित्यया वर्तमान युगया काव्य लिसे योगवीरसिं कालया काव्य प्रवृत्ति विद्यमान जूगु कविता संग्रह खः ।

महाकवि चित्तधर ‘हृदय’जुं थुलिंचा (ने.सं १०७४) धकाः नां तयादीगु थ्व कविता संग्रहया नेपालभाषा काव्य ख्यलय् छगू बिस्कंगु थाय् दु । महाकवि चित्तधर हृदयजुं वैकुण्ठप्रसाद लाकौल व वय्‌कःया पासापिं अर्थात् नेपालभाषां कविता च्वयेगु अभ्यास यानाच्वंपिं थुगु इलय्‌या मातृभाषा प्रेमी युवा विद्यार्थीपिंत  थुलिंचा पुचः धकाः नां बियादीगु खः । थ्व हे थुलिंचा पुचःया काव्य साधनाया उपज खः थ्व थुलिंचा कविता संग्रह । थथे थ्वय्‌कःपिसं उगु इलय् च्वःगु आपाल. कविता तत्कालिन राणाशासकपिनिगु डर त्रासं गुलिं थःपिसं हे छ्वयेका छ्वलसा गुलिं सुचुकेगु यायां थुखेलाः उखेलाः मदयावन । लिपा प्रजातन्त्र स्थापना जुसेंलि चित्तधर हृदयजुं थ्व थुलिंचा पुचःया उखें थुखें लानाः ल्यनाच्वंगु ल्यंपुल्यंगु कविता मुनाः थुलिंचाया नामं तारा लाकौल येँ पाखें पिकयादिल । थुलिंचा पुचःया हे छम्ह मत्यवं मदुम्ह पासा कृष्णलाल डंगोल (१०२६–१०४७)या स्मृतिइ समर्पण यानातःगु थ्व सफूयात निद्याय् ब्वथलातःगु दु । न्हापांगु द्याय् वैकुण्ठप्रसाद लाकौलया झिंच्यापु कविता दुथ्यानाच्वंगु दुसा सफूया निगूगु द्याय् वय्‌कःया पासापिं कृष्णलाल, शंकरलाल श्रेष्ठ, विक्रमानन्द वैद्य, गोरक्षबहादुर, भवानीभक्त सिंह, चूडानन्द वैद्य, बद्रीमान (इन्दुनाद), व पूर्णनारायण प्रधानजुपिनिगु कविता दुथ्याना च्वंगु दु । बांलाक ह्वयेमलाकं झ्वाःजुया उख्यंथुख्यं लाःपि तत्कालिन मातृभाषा प्रेमी युवा विद्यार्थीपिं — श्री बद्रिमानजु, श्री विक्रमानन्द, श्री गोरक्षबहादुर, श्री चूडानन्द, श्री पूर्णनारायण, श्री भवानीभक्तसिंह आदिपिनिगु कविताय् नं पृथक विशेषता जा दैगु हे जुल, परन्तु शंकरलालजुयागु सुकुमार भावनां पाठकपिन्त विशेष आकर्षित याः । थथे हे मातृभाषा अनुराग, सुधारवादी भावना, देशभक्ति, उपदेशात्मक प्रवृति थुगु काव्यया छगू पक्ष जूगु दुसा सौन्दर्य उपासना कल्पनाशीलता स्वतन्त्र विषय चयन आदि मेगु पक्ष जूगु दु । थ्वहे कथं थ्व थुलिंचा कविता संग्रह नेपालभाषा साहित्यया वर्तमान युगया काव्य लिसे योगवीरसिं कालया उदेशात्मक प्रवृत्ति विद्यमान जूगु संक्रमणकालया कविता संग्रह खः ।