न्हुछेराज शाक्य धातु मूर्तिकलाया छम्ह ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कः ने.सं. १०५३ कौलाथ्वः सप्तमि, मंगलबारकुन्हु बौ स्व. धनराज शाक्य व मां पूर्णमाया शाक्यया कोखं यलया ओकुबहाल, महाबुद्धय् जन्म जूगु खः । वय्कलं ककाजु सिद्धिराज शाक्यया हःपालं ने.सं.१०७५ दँय् धातु मूर्तिकलाया ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः । वय्कलं न्हापां थी थी परम्परागत धातुया बसजाः ज्वलं दयेकेगु ज्यालिसें कलाक्षेत्रय् थःगु पलाः न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशता धयागु वय्कलं रौद्ररुप, शान्तरुप नापं थी थी मौलिक विवरणया लिधंसाय् मूर्ति दयेका दी, चीधंगुनिसें ततःधंगु मूर्तित श्रृजना यानादीगु दु, म्हगसय् खंगु वस्तु व विवरण तकयात नं मूर्तिइ न्हयब्वया दीगु दु । कला ब्वज्या— नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी । न्ह्यथने बहःगु कृति— येँ बौद्धय् ३० इञ्चया तारा निर्माण २) येँ स्वयम्भूइ मैत्री गुम्बाय् मञ्जुश्री अवतार मूर्ति निर्माण ३) भारत मैसुर गुम्बाय् ४० इञ्चया मैत्री बुद्ध व लामा बुद्धया मूर्ति निर्माण ।
न्ह्यू बज्राचार्य नेवाः व खस संगीत ख्यलय् तसकं लोकंह्वाःम्ह म्येहालामिलिसें लय्चिनामि खः । थ्वय्कःया जन्म ने.सं. १०८४ यंलाथ्वः नःमि, मंगलबारखुन्हु येँया ओमबहालय् जूगु खः । थ्वय्कःया अबु परमानन्द बज्राचार्य व मां कृष्णदेबी बज्रचार्य खः ।
थ्वय्कः वि.सं. २०३१ सालपाखे माउथ आर्गनय् थःगु प्रतिभा न्ह्यब्वयाः दबुली दंझाःम्ह खः । च्यागू तगिमय् ब्वना च्वंबलय् हे छपु राष्ट्रिय म्येय् संगीत तयादीम्ह थ्वय्कः त्वाःबहालय् जुयाच्वनीगु सांगीतिक ज्याझ्वः व संगीत सर्जकपिनिगु प्रभावं नं थुगु संगीत ख्यलय् वयेत लँपु जुयाबिल । लिपा फर्पिङ स्कूलय् ब्वनाच्वंबलय् अनया छम्ह गुरुपाखें गितार थायेगु नं सयेकादिल । खय्त ला थ्वय्कलं आपालं स्वअध्ययनपाखें संगीत सयेकादीगु खः । अथे खःसां लिपा छम्ह विदेशी व सितारवादक तारावीर सिंयाके नं संगीतया ज्ञान कयादीगु खः । थ्वय्कःया लसय् पिदंगु न्हापांगु नेवाः म्येचाः ‘छन्त लुमंका’ (ने.सं.११०७) खः । थ्व हे म्येचालं वय्कःयात नेवाः संगीत ख्यलय् म्हसीका बिल । थुकी थ्वय्कलं हे च्वयादीगु न्यापु म्ये नं दुथ्याः । थ्व धुंकाः पिदंगु दुगार्लाल श्रेष्ठं च्वयादीगु मचा म्येमुना ‘चुलिचिया चचं’ (ने.सं. १११० व १११४) पिदनेधुंकाः नेवाःम्ये ख्यलय् झं लोकंह्वात । थ्वय्कलं संगीत संयोजन यानादीगु, लसय् हनादीगु म्येत दुथ्याःगु आपालं म्येचाःत दुसा याकः लसय् पिदंगु म्येचाः खुचाःति दु । वय्कलं लसय् हनादीगु मेमेगु म्येचाः मध्यय् ‘मय्जुलानि झ्याः’ (ने.सं. १११९), ‘मतकलः’ (ने.सं.११२०), ‘जः मालाच्वंगु सः’ (ने.सं. ११२०) खः । थ्वय्कलं सुवर्ण शाक्यया पुलां म्ये हाकनं लसय् हनाः पिथना दीगु निशा देसारया सलय् ‘मछालेगु बानी गनं वल’ यूट्यूबय् तकसं लोकंह्वानाच्वंगु दु ।
थ्वय्कलं दकलय् न्हापां वि.सं. २०४१ सालपाले रेडियो नेपालय् खस म्ये रेकर्ड यानादीगु खः । बलराज प्रधान व भावना थापाया सलय् न्ह्यब्वःगु उगु म्ये ‘बचन देऊ मेरी माया’ खः । लिपा थ्वय्कलं मदिक्क संगीत ख्यलय् न्हून्हूगु म्येत सिर्जना यानादिल । वय्कःया फुक्क धैं थें म्ये लोकंह्वाः । उकी मध्यय् नं ‘फूलको आँखामा फूलै संसार’, ‘सयथरी बाजा एउटै ताल’, ‘शान्ति लुकाउँ कहाँ’ म्यें यानाः थ्वय्कःयात खस संगीत ख्यलय् छम्ह स्यल्लाःम्ह संगीत सर्जककथं थनेत ताःलाःगु खः । वय्कलं नेवाः व खसलिसें मेमेगु भासं नं संगीत सिर्जना यानादीगु दु । म्ये संगीत हे थःगु आज्जुकथं न्ह्याका च्वनादीम्ह थ्वय्कलं डोरेमी संगीत पाठशाला चायेकाः मेपिन्त नं संगीत स्यनेगु ज्या यानावया च्वनादीगु दु ।
थ्वय्कःया नेवाः म्येचाः बाहेक खस, हिन्दि, तिब्बति आदि मेमेगु भासं पीगूति म्येचाःत पिदंगु दु । अथेहे झिगूति संकिपाय् नं संगीत बियादी धुंकूम्ह थ्वय्कलं देय्या वरिष्ठनिसें न्हूपिन्त तकं म्ये हायेका दीगु दु । अथेहे थ्वय्कःया लसय् न्यासलं मल्याक म्येत पिदने धुंकूगु दु । थ्वय्कलं नारायणगोपाल युवा संगीत पुरस्कार सन् २००१ लिसें झिगुलिं मल्याक मेमेगु सम्मान व सिरपाःत कयादी धूंकूगु दु । वय्कःया इहिपाः सुनिमालिसें जूगु खःसा म्ह्याय् छम्ह व काय् छम्ह दु ।