छँया पाखां पिने वा छेँया मूलुखा न्ह्यःनेसं च्वंगु थाय्यात पिखालखु धाइ । थुगु थाय् खुसिया प्रतीक पवित्र थाय् खः । नेवाः संस्कृतिइ पिखालखुया तःधंगु महत्व खनेदु । रक्षा याइम्ह द्यः जूगुलिं पिखालखुयात क्षेत्रपाल व कुमार नं धायेगु याः । गुम्हगुम्हेसिनं पिखालखुइ ल्वहंया वा लीया मन्दःपाः स्वनेगु नं याइ । अप्वःसिनं पिखालखु दुकायेगु धकाः न्हिं न्हिं वसिबँ पुइधुंकाः चाःलाक बँ थिली, द्यः पुज्याइ । बुसांनिसें सीधुंकाःया थीथी संस्कार, नखःचखः, जात्रा आदि पिखालखुइ च्वनाः यायेमाः । मचाबू ब्यंकेकुन्हु, आगंब्वजा पिखालखुइ छानाः इनी । म्हयाय्मस्तय्त इहि यानाः हयाः पिखालखुइ तयाः बारां छुइ । इहिपाबलय् भौमचायात पिखालखुइ माजुं ह्याउँथ्वं तुति सिकाः, बलिं पियाः सिँफं लुनाः दुकाइ । थीथी नखःचखःबलय् न्हापां पिखालखु दुकयाः द्यइके वने न्ह्यः पिखालखु पुज्याइ । जन्मन्हिबलय् धौबजि, यःमरि पुन्हिबलय् यःमरि, समय् पुन्हिबलय् समय्बजि पिखालखुइ छानाः इनी । गथांमुगः कुन्हु दुवातय् बौ वाये न्ह्यः न्हापां पिखालखुइ बौपाः तयेमाः । मोहनिबलय् आगमय् दैत्यया प्रतीक भुइफसि, तुमा, पालुमा पालाः बौपाः पुज्यानाः पिखालखुइ वाइ । अथे हे नःलास्वां नं पिखालखुइ वाइ । द्यःयाथाय् स्याःम्ह बाहांया सीकाःभू भ्वय् नयेधुंकाः क्वँय् मुनाः पिखालखुइ वात धायेवं इपिं पशुपन्छि योनीं मुक्त जुइ धाइ । म्हपुजा व किजापुजाया मन्दः जक मखु छेँय् छुं पुजा याःसां स्वां सिन्हः मुनाः पिखालखुइ वाइ । श्राद्धय् पिण्ड खुसिइ चुइके यंकेवं फि मुनाः पिखालखुइ वाइ । स्वन्तिया लक्ष्मीपुजा कुन्हु लक्ष्मी दुकायेगु धकाः पिखालखु निसें बँ थिलाः लक्ष्मीद्यः पुज्यायेगु कुथिइ तक बँथिली । छेँ दयेकाः पलिं चीबलय् छेँया हामायात पिखालखुइ तयाः लः हायेकी । छेँबौ तयेबलय् शान्तिस्वस्ति यायेत बौ तयेबलय् दकलय् न्हापां पिखालखुइ बौ तयेमाः । दिगु पुजाबलय् दिगुख्यलं द्यः छेँय् दुकायेबलय् पिखालखुइ थाकुलि नकिनं द्यःयात बलिं पियाः लसकुस यानाः दुकाइ । गणचक्र ब्व नं पिखालखुइ तइ । नखःचखःबलय् तइगु सिकीब्व कन्हय्कुन्हु पिखालखुइ तइ । द्यःया जात्राबलय् द्यःयात बँ थिलाः द्यः पुज्यानाः बाहां भोग नं बी । जात्राय् द्यःखः पिखालखुइ तयाः द्यःखतय् बिज्याकाः जात्रा यानाः पिखालखुइ तुं तयाः लसकुस यानाः द्यःछेँय् दुकाइ । अथे हे ज्याःजंक्वबलय् जंक्वखः पिखालखुं सालाः गणेद्यः चाःहीकाः लसकुस यानाः दुकायेगु याइ । सुं सित धायेवं पिलालखुइ पाखाकुँ थनाः सीम्ह कूतालय् तयाः सिथं यंकी । सी मुइ धुंकाः मि तःम्ह, वा ह्वःम्ह, छेँया जःपिंत पिखालखुइ तयाः बलिं पी । कौलाब्व न्हिं न्हिं पिखालखुइ वाइ । न्हय्न्हुमाः नं पिखालखुइ तइ । अथेहे सीम्हेसिगु नामय् दकलय् न्हापां १०८ प्वाः मत पिखालखुइ च्याकेगु चलन दु ।