महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया ने.सं. १०९९ पलेस्वां प्रकाशनपाखें पिदंगु भाजं मिखा छगू लघु उपन्यास खः । न्यागूद्याय् ब्वथलातःगु थ्व भाजं मिखा झीगु समाजय् च्वंपिं शोषक वर्गया चरित्र व शोषित वर्गया अवस्थाया सचित्र वर्णन् यानातःगु छगू प्रगतिशील उपन्यास खः । उपन्यासया फुक्क धया थें पात्रत शोषित वर्गयापिं गथे —आइसक्रिम मीम्ह लाटा, लँसिथय् च्वना लाकमय् रोगन तइम्ह बिस्काचा, छुं इलम मदुम्ह कान्छाचा, रिक्सावाल चाउरेचा आदि जूगु दुसा उपन्यासया फुक्क घटना निम्नवर्गया मनूतय्गु जीवनय् केन्द्रित जुयाच्वंगु दु । “वया जहान दुगु, कलाः द्यांलाःगु सिइला छिमिसं … वयात जोतय् यायेगु जक सीका” धकाः उपन्यासया छम्ह शोषित वर्गया प्रतिनिधित्व यानाच्वंम्ह पात्र मखनचा पाखें शोषण यानाच्वंम्ह साहुयात लक्षित यानाः थ्व वाक्य नवाकेगु यानातःसां शोषित वर्गंत फुक्क छधी छपं जुयाः शोषक वर्गप्रति विद्रोह याःगु धाःसा क्यनातःगु मदु । उपन्यासया नां भाजंमिखा गुगु छुनातःगु खः थ्व सम्वेदनाहीनपिं सामन्ततय्त लक्षित यानाः तयातःगु खः ।
NewaGyanKosh
-
भाजु निबन्ध
भाजु निबन्ध सफूया च्वमि भाषाजवाः ठाकुरलाल मानन्धर खः । थ्व सफू दकलय् न्हापां ने.सं. ११०४ दँय् पिदंगु खःसा थ्व बजारय् न्यायेगु मदयाः यक्व हे माग वःगुलिं मगाःमचाःगु तनाः (परिवद्र्धित) हाकनं ने.सं. ११३३ दँय् गिरिधर मानन्धरं पिथनादीगु खः । थ्व सफुलिइ भाषा, कला, साहित्य, संस्कृति, आध्यात्म दर्शन थेंज्याःगु थीथी विषयया स्वीगुपु अनुसन्धानमूलक च्वसु दुथ्याकातःगु दु । च्वमि ठाकुरलाल मानन्धरया इलय् ब्यलय् पत्रपत्रिकाय् पिहांवःगु लेखमध्ये भचा स्याचु स्याचुगु च्वखँ मुना थ्वः सफू तयार जूगु खः । थ्व सफुलिइ दुथ्याःगु भाजु शब्दया महत्व, झीगु दिगूपुजा तसकं हे चर्चित निबन्धत खः ।
-
भाजुमान चित्रकार
चित्रकलाकार भाजुमान चित्रकारया जन्म वि.सं. १८७१ य् येँया तुंछेँ गल्ली न्यतय् जूगु खः । वय्कलं छेँय् हे आखः ब्वनादिल अले छेँय् हे चित्र च्वयेगु सयेका दिल । वय्कःयाके चित्रकलाय् विशिष्ट प्रतिभा दुगुलि जङ्गबहादुरं दरवारय् कलाकारया ज्या ब्यूगु खः । परम्परागत नेपाली शैलिं मनूतय्गु चित्र च्वये सःगु जक मखु अति हे सुक्ष्म सँ छपु छपु सीदयेक चित्र च्वये फुगुलिं वय्कःयात प्र.म. जङ्गबहादुरं दोसल्लां न्ययेकाः किसिम्हय् तयाः सिन्हःयाः याःगु खः । वय्कः वि.सं. १९३२ य् स्वर्गारोहण जूगु खः ।