भुतिक्वह्यंथ्वँ

भुतिक्वह्यंथ्वँ

यक्व पुलां जुइ धुंकूगु सवाः मदये धुंकूगु थ्वँय् क्वसिना च्वंगु थ्वँ । सवालय् पाउँसे उसुसे च्वनी । थ्व थ्वँ भुतिक्वह्यं केँ धकाः केँ खुनाः नं नयेगु याः ।

भुतू

प्वः हाइबलय् सु, घाँय्म्वः, छ्वालि आदि दुयाः मि च्याकेगु थाय् । थाय् चकंथाय् छथाय् फ्वसिया चाः ल्याखं ह्वः दयेक अंगः दने थें यानाः अप्पा तँ चिनी । न्ह्यःने व जवपाखे छह्वः छह्वः ह्वः तइ । बँय् छबः अप्पा लाइ । न्ह्यःनेया ह्वतय् कःलि बाय् म्व न्वकू तइ । द्यःने फ्वसि द्यछुनाः न्ह्यःने छुसि दुयाः मि च्याकी । भुतूदुने नौ जाल धायेव जवपाखेया ह्वतं मीकूकथिं नौ घ्वानाछ्वइ ।

भुतूज्या

नेवाःतय् छेँय् छेँय् न्हिथंया ज्या, सुचुकुचु व द्यः पुज्याये धुंकाः तिनि भुतूज्या छुइ ।
भुतूज्या यायेन्ह्यः सुथय् वसिबँ पुइबलय् हे भुतू सुचुकुचु याइगु खः । भुतुलिइ भुतुलिं पिने न्ह्याइगु लाकां न्ह्यानाः दुहांवने मज्यू । भुतुलिइ जक न्ह्यायेत सुया लाकां वा नालुया लाकां वा कापःलाकां तयातःगु दइ । भुतुलिइ दुहां वनेत ल्हाः यचुपिचुक सिलाः जक दुहां वनेमाः ।
भुतुलिइ जा थुइत भुतू पिनेया बैगःया चकंगु थासय् च्वनाः जाकि, केँ, थीथी घासा (तरकारि) ल्ययेगु, सिलेगु व तायेगु ज्या याइ । जाकि, केँ, बूबः ल्ययेत हासा व चालिंचा छ्यली । थीथी घासा ल्ययेत व तायेत, भ्यगः, बाता, भु, कुइँ, चुपि, त्वाकः थें ज्वःगु भुतूज्वलं छ्यली ।
नेवाःतय् छेँय् न्हिथं वा आपाः थें नइगु नसाज्वलं धयागु जा, केँ, थीथी घासा (तरकारि), सन्हाः (अचार) व मेमेगु ल्वसा जुयाच्वनी । उकी थीथी कथंया लाया क्वाः वा ज्वलं नं जुयाच्वनी । जायात मू नसा कथं काइ ।
जा थुइगु थलयात जासि धाइ । केँ खुनीगु थलयात केँसि धाइ । फ्वसिचाय् ला दायेकेगु याइ । जा नइपिं आपाः जुइबलय् फ्वसिचाय् जा नं थू । जासि, केँसि, धवः, चतं, भु, लःथल कँय्यागु जुइ । फ्वसिचा सिजःयागु जुइ ।
नेवाःतय् न्हिथं नइगु घासा धइगु आलु, प्याज, फसि, लौका, इस्कुस, भान्ता, रामतोरिया, ककःचा, लैं, वाउँगु लाभा, वाउँगु प्याज, सिमि, वाउँगु भुति, काउलि थेंज्याःगु घासा खः । मेगु छता मूघासा वाउँचा खः । वाउँचा धायेबलय् चसू, मिचः, पलः, पाछै, तुकं, इकं, बकं, फकं, अंतलिचा, फसिच्वः, स्वःबसः थेंज्याःगु थीथी घासा खः । थुपिं घासा तायेत कुइँ छ्यली । कुइँ
छ्यले मछिंथाय् जक चुपि, चुपिचा छ्यलीगु खः । ला तायेमाःसां कुइँ हे छ्यलीगु खः । ला त्याये माःसा वा छाःगु ला तायेमाःसा जक त्वाकलय् तयाः ला त्यायेगु वा पालेगु याइगु खः । थुपिं घासा कराइ, कसःरि वा द्वालय् तयाः दयेकी । थलय् दयेकातःगु घासा लिकायेत वा थिना कायेत धवतं तुयाः बाताचाय् थिनाकाइ । अले नइपिंत ब्व तयाः इनाः नके क्वचायेकाः तिनि मूथलबल ल्ह्वनाः थलबल सिलाः थासय् तयेगु याइ ।

भुवनेश कुमार प्रधान

सन् १९५९ स भारतया विश्वविद्यालयपाखें इन्जिनियरिङ्ग विधाय् ब्वनावःम्ह थ्वय्कः नेपाः सरकारया उच्च पदय् च्वनाः तःदँतक सेवा यानादिल । जल विद्युतया ख्यलय् बांलाःम्ह ज्ञाताकथं थ्वय्कःयात नालातःगु दु । नेपालय् विकास जूगु आपालं महत्वपूर्ण जल विद्युत परियोजनाय् थ्वय्कःया महत्वपूर्ण योगदान दु धाइ ।

भुवनेश्वर प्रसाद जोशी


मां राममाया जोशी व अबु मोहन प्रसाद जोशीया कोखं ने.सं. १०७५ थिंलाथ्वः पन्चमि, मंगलबारखुन्हु यलया क्वाक्व त्वालय्‌ भुवनेश्वर प्रसादया जन्म जूगु खः । बिएतकया शिक्षा कयादीम्ह थ्वय्‌कः छम्ह बहुआयामिक व्यक्ति खः । मूलतः थ्वय्‌कः नेपालभाषायात तःमि यायेगु ज्याय्‌ छगू इलय्‌ तसकं सक्रिय जुयादीम्ह छम्ह नेपालभाषाकःमि खः । नेपालभाषा जक हे मखु तत्कालीन राजनीति, साहित्य, संगीतपाखे नं थ्वय्‌कः उत्तिकं सक्रिय । थ्वय्‌कलं छगू इलय्‌ नेकपा (चौम) यल जिल्ला समितिया महासचिव जुयाः ०४६/०४७ या पंचायत विरोधी आन्दोलनय्‌ सक्रिय भूमिका म्हितादिल । साहित्यया खँ ल्हायेगु खःसा उगु इलय्‌ वय्‌कलं आपालं निबन्ध च्वज्याय्‌ ल्हाः न्ह्याकादिल नापनापं चिनाखँ व म्ये नं च्वयेगु यानादीगु दु । बदन शर्माया लसय्‌ वय्‌कलं च्वयादीगु म्ये ‘प्यकालँया धू सिन्हः जुइफै मखु, भाषा दमन सह याये झीसं फै मखु’ लोकंह्वाः । अथे हे थःके संगीतया ज्ञां मदुसां क्षितिज सांस्कृतिक परिवार थें जाःगु छगू मुक्कं सांगीतिक संस्थाय्‌ व्यबस्थापकीय भूमिका म्हितादिल । लेखापरीक्षणयात थःगु लजगाः यानादीम्ह जोशीया यक्व सामाजिक संस्थाय्‌ संलग्नता दु । वय्‌कः शान्ति पुस्तकालय (२०२४ –२०२९)या नायः, ब्वाला क्लब (२०३३–२०३७ )या नायः, नेपालभाषा मंकाः खलः (२०४४–२०५२)या नायः, प्रगतिशील बुद्धिजीवी संगठन (२०५३–२०७०)या नायः, तत्कालीन ललितपुर नगर पंचायत (२०३६)या आर्थिक सल्लाहकार, ललितपुर उद्योग बाणिज्य संघ राजस्व कमिटि (२०५७–२०७७)या सल्लाहकार, नेपालभाषा मंकाःखलः यलया वर्तमान सल्लाहकार जुयाः ज्या याना च्वनादीगु दु । उगु ईया थ्वय्‌कःया सक्रियतायात थन लुमंके बहःजू ।