अबु बोधिराज बज्राचार्य व मां दानकेशरी बज्राचार्यया कोखं ने.सं. १०९४ चिल्लागाः नःमि, आइतबारखुन्हु यलया न्याखाचुकय्‌ भूपेन्द्र वज्राचार्यया जन्म जूगु खः । ‘ल्वसा छुं हे मब्यूसे’, ‘इतुंबहाःया म्ह्याय्‌मचा’, ‘ग्वारामरि ग्वारा ग्वारा’ थें ज्याःगु आपालं म्ये हालादीम्ह वय्‌कः लोकंह्वाःम्ह संगीत संयोजक, गिटारिस्ट, संगीतकार नं खः । राजमतिया छम्ह पात्र ‘चिकंचि’या पात्र लुइकाः कलाकार राजेन्द्र खड्गीया हे अभिनय दुगु ‘चिकंचिगु ध्यबा नये थाकु’ म्यें वय्‌कःया सांगीतिक व्यक्तित्वयात अझ लोकं ह्वाकल ।
वि.सं. ०४९ सालंनिसें मदिक्क सांगीतिक ख्यलय्‌ पलाः छिना च्वनादीम्ह भूपेन्द्रं २० पु म्ये हालादीगु दुसा १०० पुं मल्याक म्येय्‌ संगीत तयादीगु दु । अथेहे वि.सं. २००० सिबें अप्वः म्येय्‌ संगीत संयोजन यानादीगु दु । भूपेन्द्रया संगीत संयोजनय्‌ ‘जिगु बैसं धाल’, ‘माया रतन’, ‘लजालु मुस्कान’ (खस नेपाली), ‘तिम्रो मन बदलिएछ’ (खस नेपाली) सदां थ्वयाच्वनीगु म्येय्‌ लाः ।
गितार वादन, किबोर्ड वादन यानाः आपालं दबुलिइ थःगु कला न्ह्यब्वया दीम्ह भूपेन्द्र नेपाःया संगीतया प्रतिनिधित्व यासें भारत, हङकङ, बैंकक, कोरिया, ओमान व अमेरिकाय्‌ थ्यंकादीगु दु । लिड गितारिष्टकथं कलिण्ड ब्याण्ड, ब्लाइण्ड फेथ ब्याण्ड, क्रसरोड, मंगोलियन हर्टनाप जानाः ज्या यानादीगु दु ।

स्व. भूमिराज शाक्यया उपनां जेठा खः । वय्कः धातु मूर्तिकलाया छम्ह ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कः ने.सं. १०४७ स यल, नायलखुइ जन्म जूगु खः । अबुजु स्व. मानकाजी शाक्यया हःपाःकथं ने.सं. १०६५ स कलाकारिता ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशता धयागु सीया मूर्ति, त्वाःद्यवा, थी थी द्यःत दयेकाः चां भुनाः ढाले यायेगु नापं धुपदानी दयेकेगु खः । कला ब्वज्या— लैनचौर भारतया दुतावासय् कला प्रदर्शनी (२००४) । न्ह्यथने बहःगु कृति— यलया क्वन्ति स्थित वहःया ६ इञ्चया बगलामुखी द्यः निर्माण ।

संगीत व नाट्य विधापाखे बागमती प्रदेशं प्रादेशिक प्रतिभा पुरस्कार २०७९ पाखें सम्मानित भूवनदास श्रेष्ठ नृत्य निर्देशक संघ नेपालया केन्द्रीय नायः खः ।
अबु केदारदास श्रेष्ठ व मां महालक्ष्मी श्रेष्ठया कोखं ने.सं. १०८५ गुंलाथ्वः चतुर्दसि, बुधबारखुन्हु बूम्ह कलाकार श्रेष्ठ येँया नःघलय्‌ च्वनादी । वय्‌कलं वि.सं. २०५२ निसें २०५७ सालतक तत्कालिन नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिष्ठानय्‌ नृत्य कलाकारकथं सेवा यानादीगु दु ।
वि.सं. २०४४ सालंनिसें मदिक्क कला ख्यलय्‌ समर्पित जुयाः न्ह्याना च्वनादीम्ह वय्‌कलं वि.सं. २०४४ य्‌ महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया कृति ‘बाखाछेँ’ व ‘हाकु स्वाहाने’ पूधाः प्याखनय्‌ मू भूमिकाय्‌ अभिनय यानादीगु खः । कामना कला केन्द्रया संस्थापक निर्देशक, नेपाल संगीत विद्यालयया नृत्य विभाग प्रमुख, नेपाल लोक सांस्कृतिक प्रतिष्ठानया सल्लाहकार वय्‌कः नेपाल नृत्यकलाकार संघया पुलांम्ह न्वकू जुयादीसा नेपाल चलचित्र प्राविधिक संघलिसें आपालं संघसंस्थाय्‌ आवद्ध जुयादी । च्यागुलिं मल्याक संस्थाय्‌ नृत्य निर्देशककथं नं ज्या याना च्वनादीगु दु । नेपालभाषाया संकिपा ‘मतिनाया कलि’, ‘लय’, ‘याकःम्ह्याय्‌’, ‘अंश’, ‘बांलाःमय्‌जु’, ‘पानवति’, ‘लाखे भाजु’ लिसें ‘छ हे छम्ह दु (मे मुनाया दक्व म्यूजिक भिडियो), ‘जि खनेवं’ (मे मुनाया दक्व म्यूजिक भिडियो), ‘फय्‌खः’ (मे मुनाया दक्व म्यूजिक भिडियो), ‘छ नं यल, जि नं यल’ (मे मुनाया दक्व म्यूजिक भिडियो) ‘हाकु मुस्या, पालु, छ्वय्‌ला थें’, ‘ब्याः यानागु लच्छि मदुनि’ थें जाःगु थ्यंमथ्यं ३० गुलिं मल्याक म्यूजिक भिडियोय्‌ नृत्य निर्देशन यानादीधुंकूगु दुसा वय्‌कलं नेपालभाषा स्टार म्यूजिक भिडियो अवार्ड ११४० सिरपाः त्याकादीगु दु । ख्यालिजुजु मदनकृष्ण श्रेष्ठया ‘जिन्दगी ब्यूम्ह द्यः’ मेय्‌ मोडलकथं नं थःगु प्रतिभा न्ह्यब्वया दीगु दु ।
संकिपा ‘नौ डाँडा पारि’, ‘मोहनी लाग्ला है’, ‘वाचा वन्धन’ लिसेंया ३० गुलिं मल्याक खस नेपाली भाय्‌या संकिपाय्‌ नृत्य निर्देशन यानादीम्ह श्रेष्ठं खुगू भोजपुरी संकिपालिसें च्यागुलिं मल्याक टेलिफिल्मय्‌ नं थःगु कला न्ह्यब्वया दीगु दु ।
वय्‌कलं नेपाःपाखें प्रतिनिधित्व यासें इटाली, स्वीट्जरल्याण्ड, थाइल्याण्ड, जापान, चीन, कतार, अष्ट्रिया, जर्मनी, टर्की, बेल्जियम, फ्रान्स, फिन्ल्याण्ड, इस्टोनिया, हङकङ, पोल्यान्ड, भारत लिसेंया थीथी थासय्‌ प्रतिभा न्ह्यब्वयादी धुंकूगु दु । वय्‌कलं अन्तर होटल लोकनृत्य कासाय्‌ न्हाप (सन् १९९१), उत्कृष्ट म्यूजिक भिडियो कोरियोग्राफर – पेजथ्री पिपल्स च्वाइस अवार्ड (ने.सं.११३३), उत्कृष्ट मुभी कोरियोग्राफर– पेजथ्री पिपल्स च्वाइस अवार्ड (ने.सं.११३७) व उत्कृष्ट नृत्य निर्देशकया सिरपाः त्याकादीगु दु ।

साहित्यकार भाजु भूषणप्रसाद श्रेष्ठया जन्म ने.सं.१०७२ य् येँय् ज्याःबहाः दलाछि त्वालय् जूगु खः । वय्‌कःया मांया नां सरस्वती श्रेष्ठ तथा अबुया नां जीवनप्रसाद श्रेष्ठ खः । पीन्यादं मयाक स्कूल व क्याम्पसय् भाषा साहित्य ब्वंकेगु ज्या यानादीधुंकूम्ह भाजु भूषणप्रसाद श्रेष्ठ नेपालभाषा ख्यलय् नांजाःम्ह बहुप्रतिभां सम्पन्नम्ह साहित्यकार खः । नेपालभाषा साहित्यया धुकुतिइ वय्‌कलं यक्व हे मू वंगु रत्न तनादीगु दु । वय्‌कलं तःदँ तपस्या यानाः सछिदँया नेपालभाषा काव्य ल्यया व सछिदँया नेपालभाषाया बाखं ल्यया थेंज्याःगु अमूल्यगु कृति झीत बियादीगु दु ।

नेपालभाषा साहित्यया फुक्क विधाय् धैथें वय्‌कलं च्वसा न्ह्याकादीसां वय्‌कःया मूलरुपं च्वसा न्ह्याःगु विधा— बाखं, चिबाखं, निबन्ध,गजल, मुक्तक, हाइकु, कोश, ख्यालः, छधाः प्याखं खः । भाजु भूषण नेपालभाषाया आधुनिककालय् दकलय् अप्वः सफू च्वयादीम्ह व अतिकं लोकंह्वाःम्ह मतिना विषयया कवि नं खः । थौं छन्दबद्ध कविता च्वइपिं कविपिं पचिनय् निनेमाःबलय् वय्‌कलं १०१ गू छन्दय् गजल च्वयाः कृतिमान तयादीगु दु ।

वय्‌कःया थःगु हे मौलिक कृति, अनुदित कृति व वय्‌कःपाखें सम्पादन यानादीगु सफूत थुकथं दु – फिसः (बाखं, ने.सं.१०९३), ग्वःफय् (बाखं, ने.सं.१०९४), लँपु (बाखं, ने.सं.१०९५), धकिं दुने (बाखं, ने.सं.१०९७), बीनिभाः (बाखं, ने.सं.१०९८), समानान्तर (चिबाखं, ने.सं.१०९८), ग्व गुबलय् दुनावइ थें जिगु छेँ (बाखं, ने.सं.११०१), दासिवःम्ह मनू (बाखं, ने.सं.११०४), थथिंजाःगु सरबस… (बाखं, ने.सं.११४१), बापलाः अप्पा (बाखं, ने.सं.११४१), हलू न्यानाः ख्येँ फ्वसा (ख्यालि पुचः, ने.सं.१०९८), धौयात भौ पासा (ख्यालि, ने.सं.१०९९), पाकः मिसाया भाःत (ख्यालि, ने.सं.११००), अबु पासा ख्येँ ल्वसा (ख्यालि, ने.सं.११०१) कुकुल्यां कू (निबन्ध, ने.सं.११०१), थाङ्क्यू मिस्टर ग्लाड (अनुवाद उपन्यास, ने.सं.११०१), हस्ताक्षर म्वाः हिया (पौ मुना, ने.सं.११०१), झ्वाः मजुइगु स्वां (जीवनी, ने.सं.११०१), झी लय्‌पौया च्वसुधलः व नेपालभाषा ख्यलय् थ्व पौया देन (अनुसन्धान, ने.सं.११०५), ज्ञां द्यांचा (ने.सं.१११२), जिगु म्ये छंगु खः (गजल,ने.सं.१११७), ई गजलया : गजलया ई (गजल, ने.सं.११२६), नुगःबसा (गजल, ने.सं.११२६), नुगःया गुनुगुनु (गजल, ने.सं.११३७), सितुब्वय् सुतिलः (गजल), ब्वःम्ह लापचा (गजल), छन्द १०१ व नेवाः गजल (छन्द सास्त्र व गजल, ने.सं.११३९), यःखिचा (गजल, ने.सं.११३८), खिचापुजा (हाइकु, ने.सं. ११२९), न्याः दिगुपुजा (हाइकु), हाकनं छक्वः (हाइकु), स्वंगःगु मिखा (हाइकु, ने.सं.११३०), सः ग्वःछि खँग्वः धुकू (कोश, ने.सं.११२४), हाइकुया बानाय् क्वाःकासा आदि ।

भाजु भूषणप्रसाद श्रेष्ठजुं सम्पादन यानादीगु सफू थुकथं दु– छगू देशय्… (बाखं मुना, ने.सं.११०९), रासो योन व मेमेगु बाखं (अनुवाद बाखं, ने.सं.११०९), झी कविता (कविता मुना, ने.सं.११११), नेपालभाषा, कक्षा ९ (ने.सं.११२०), लुँहिति (स्वधाः ज्वलं मुना,ने.सं.११२०), सछिदँया नेपालभाषा काव्य ल्यया (कविता मुना, ने.सं.११२६ ), सछिदँया नेपालभाषा बाखं ल्यया (बाखं मुना, ने.सं.११३५) खः । थथेहे भाजु भूषणप्रसादया च्वसां पिज्वःगु म्येँया म्येँचाः व सीडि नं पिदंगु दु । व थुकथं दु– थुलि यः कि ..गजल, छ गजल : जि गजल, जिं म्हंकेवं…गजल, छं स्वःगु मिखाय्…गजल ।

भाजु भूषणप्रसादं वातावरण, सितु (निलापौ), झी (लय्‌पौ) पत्रिकाया सम्पादन नं यानादीगु दु । झीगु भाषाय् ज्वःमदुगु योगदान बियाच्वनादीम्ह भाजु भूषणप्रसाद श्रेष्ठयात ने.सं.१०९५ य् च्वसापासा पाखें श्रेष्ठ सिरपाः, ने.सं.११२५ य् नेपालभाषा एकेडेमि पाखें दान्यहिरा सिरपाः व ने.सं.११३६ य् नेपालभाषा परिषद्पाखें चित्तधर सिरपालं सम्मानित जुयादीगु दु । भाजु भूषणप्रसाद श्रेष्ठजु थौंकन्हय् च्वसापासा संस्थाया नायः जुयादी ।