वा वइबलय् सुपाँय् ल्वानाः नँ न्याइ । नँ न्याइबलय् पल्पसा नं त्वइ । गबलें गबलें तसकं नँ न्यानाः पल्पसा त्वइबलय् सर्गतं मलः नं वयेगु याइ । मलः वइबलय् मिखाफुति याये मलाकं हे भूमिइ थ्यनेधुंकी । मलः क्वय् जुइधुंकाः तिनि नँ न्याःगु तायेदइ ।
मलः वइबलय् अन लाइ थन लाइ धयागु दइ मखु । न्ह्याथाय् नं लायेफु । न्ह्याथें ज्याःगु मलः वःसांं कःथाय् मि च्याइ । थुकिं कइबलय् सुं नं प्राणी बचय् जुइ मखु । बँय् लात धायेव बँय् हे तनावनी ।
ग्वंगःमलः
ग्वंगः ल्वाइबलय् कय्पुइ थें कय्पुइगु मलः । भूमिइ थ्यनीथे जुइबलय् कुचा दली । दक्वं कुचां छथाय् हे कइ । थ्व मलः लाःथाय् कय्पूगु थें जुइक ध्वः ध्वः स्यंकी ।
पामलः
फालाचिनाः वइगु मलः । च्वं वइबलय् मिग्वारा थें खने दःसां क्वय् थ्यनीथे च्वंकाः फाला चिनी । थ्व लाःथाय् पां पाले थें जुयाः बाफाला जुइ ।
बज्रमलः
मलः मध्यय् ग्यानापुगु व तग्वःगु मलः । थ्व मलः वल धायेव प्रलय जुइ धाइ । अथे जुयाः न्हापा न्हापा हे ज्वनाः स्वयम्भूया स्वाहाने फुसय् तयातःगु धाइ ।
मिमलः
मि च्याइगु मलः । मि ग्वारा जुयाः वइ । तग्वः चिग्वः दइ । बँय् लायेवं मि च्याइ । बँ दिनिक्क मिनी । तग्वःगु वइबलय् तसः जुयाः मि नं तसकं च्याइ ।
तिकिझ्याःया प्वाः मलेग्वः बांलुइकाः दयेकातःगु झ्याः ।
मल्ल के. सुन्दरया नामं नेपालभाषा ख्यलय् नांजाःम्ह च्वमि कृष्ण सुन्दर मल्ल मां तुल्सीमाया व अबु योगेन्द्रप्रकाश मल्लया कान्छाम्ह काय् कथं येँ थाय्मरू त्वालय् ने.सं. १०६८ येँयाःपुन्हि कुन्हु जन्म जूगु खः । त्रिभुवन विश्वविद्यालयं नेपालभाषाया बिषयय् दकलय् न्हापां एम.ए. यानादीम्ह मल्ल के सुन्दर छगू इलय् लोकंह्वाःगु वाःपौ इनाप पिथनाः नेपालभाषाया पत्रकारिता ख्यलय् तःम्ह न्हूपिं पत्रकारपिं ब्वलंकेगु यानादीम्ह व्यक्तित्व खः । नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् नियात्रा, प्रबन्ध, अनुवाद, समालोचाना लिसें कविताय् तकं ल्हाः न्ह्याःम्ह वय्कःया च्वसां उपन्यास विधाय् जक न्यागू सफू पिदने धुंकूगु दु । वय्कःया न्हापांगु उपन्यास नसना (ने.सं.११०३), व लँपु : थ्व पलाः (ने.सं.११३२), लिसें द पोष्टर (ने.सं.११३७) तक्क नं राजनैतिक उपन्यास खः ।
वय्कःया शंखधर (ने.सं.११३७) उपन्यास धाःसा नेपाल संवत्या प्रवर्तकया ऐतिहासिकता पिब्वयेगु कथंया छगू ऐतिहासिक रोमान्स खः । थुकी काल्पनिक बाखं दुसां व ईया छुं कथंयागु इतिहास ब्वयेगु कुतः नं दु । न्हापांगु उपन्यास पिदनाः नीगुदँ लिपा वय्कःया व लँपु : थ्व पलाः, द पोष्टर (ने.सं.११३७) पिदनसा वय्कःया दकलय् लिपांगु उपन्यास सेप्टेम्बर १७ (ने.सं.११४१) खः । मल्ल के सुन्दरया फुक्कं उपन्यासय् पहिचानवादी राजनैतिक व्यक्तित्वया प्रत्यक्ष प्रभाव झीसं खंकेफुसा विशेष यानाः प्रगतिवादी, माक्र्सवादी, बामपन्थी राजनीति ख्यलय् नं थःत फ्याना वयाच्वनादीम्ह वय्कःया राजनैतिक विचारधारा प्रतिबिम्वित जुयाच्वंगु नं झीसं ध्वदुकेफु ।
लुमंति किचः (ने.सं.११०९) मल्ल के. सुन्दरया युरोप यात्राया लुमंति सफू खःसा थायमदु त्वाः छपुलु (ने.सं.११४२) वय्कः थः जन्म जूगु त्वाःया संस्कृति सम्पदा न्ह्यब्वयातःगु सफू ख । अथेहे यक्षी (मलयालम उपन्यास) व म्हालकाय्चा व मेमेगु बाखं (जापानी आधुनिक बाखं) वय्कलं नेपालभाषाय् अनुवाद यानादीगु सफूत खः । नेपालभाषाय् अनुवादित सिमाहः (उर्दू कहानी) व भारतया न्यंकँ बाखं (भारतीय लोकबाखं) वय्कलं सम्पादन यानादीगु सफूत खःसा अंग्रेजी व खँय् भाषाय् नं वय्कःया अनुवाद, सम्पादन व सहलेखनय् छुं सफूत पिदंगु दु ।
थौंकन्हय् नेपालभाषा एकेडेमिया भाइस चान्सलर जुयाच्वनादीम्ह मल्ल के सुन्दर नेवाःतय् राष्ट्रिय संगठन नेवाः देय् दबूया नायः, नेपालभाषा मंकाः खलःया मू छ्यांज्य अथेहे नेपालभाषा परिषदया छ्यांज्ये नं जुयादीधुंकूम्ह ख । छुं पार्टीलिसें आबद्ध मजुसे नेपाःया राजनीतिइ स्वतन्त्र बाम नेता कथं म्हस्यूम्ह मल्ल के. सुन्दर ने.सं. ११२६ या जनआन्दोलन लिपा पुनस्र्थापित संसदया सदस्य नं जुयादीगु दु । नेवाः जाति व समस्त जनजातिया अधिकारया पक्षय् ल्वाना वयाच्वंम्ह मल्ल के. सुन्दरया जातीय पहिचानसम्बन्धि तःगू सफूत नं पिदंगु दु ।
गथे— झी नेवाः , नेवाः म्हसिका, नेवाः स्वायत्त राज्य, आदिवासी अधिकार व जनपैरवी जनजाति सन्दर्भ व नेवाः आदि । वय्कःया थज्याःगु च्वछायेबहःगु ज्याया कदर स्वरुप वय्कलं— महेन्द्र विद्याभूषण, भाषाथुवाः, प्रेममोहन सिरपाः आदि सम्मान वसिरपाः नं प्राप्त यानादीगु दु ।