नेपालभाषाया छम्ह नांजाःम्ह भाषाह्यमिया नापं च्वमि मयजु रुक्मणी श्रेष्ठया जन्म ने.सं १०६४ स मां नीरकुमारी श्रेष्ठ व अबु छत्रमान श्रेष्ठया कोखं जूगु खः ।भूगोल विषयस स्तातक यानादीम्ह खयाः नं थ्वय्कःया नुगः नेपालभाषा साहित्य संस्कृति विषय सम्वन्धी अध्ययन अनुसन्धान तथा पत्रिका प्रकाशनपाखे न्ह्याःगु खनेदु । थ्वय्कलं ताः इलंनिसें दिनाच्वंगु थौंकन्हे लय्पौ पत्रिकाया सम्पादक तथा प्रकाशक जुयाः ताः ईतक ज्या यानादीगु दु । वय्कः छम्ह मिसा जुयाः नं वय्कलं पत्रिकाया ख्यलय् यानादीगु ज्यायात कदर यानाः वय्कःयात तःगू संस्थां सिरपाः तथा सम्मान देछागु दु । अथे हे मय्जु रुक्मणी नेपालभाषा नापं नेपालीभासं साहित्य, संस्कृति तथा स्वास्थ्य सम्बन्धी तःगू हे ग्यसुग्यंगु सफू च्वयाः पिथनादीगु दु । थ्वय्कःया पिदंगु सफू खः — १. नसात्वंसा वासः नं खः (विे.सं २०६४, निबन्ध मुना), २. नसात्वंसा वासः नं खः (विे.सं. २०६६ भाग १ नेपालभाषा÷नेपाली), ३. नसात्वंसा वासः नं खः (वि.सं२०६४ भाग २ नेपालभाषा ÷नेपाली), ४. व हे लँपु (वि.सं. २०६९, बाखं मुना), ५. नेवाः संस्कृति छपुलु (वि.सं. २०७१), ६. झीगु नेवाः संस्कृति (नेसं ११४३), ७. जीवनया अमूल्य धन निरोगिता (वि.सं २०८०), ८. चीरहरण द्वापर युगय् जक (ने.सं. २०८०) ९. लुमंकेबहपिं हलिंया विशिष्ट व्यक्तित्वपिनिगु चर्तिकला ( वि.सं. २०७६) आदि ।
थ्वय्कलं नेपालभाषाया पत्रकारीता तथा साहित्यया ख्यलय् यानादीगु ज्यायात कदर यानाः थ्वय्कःयात थीथी संस्थां थीथी सिरपाः तथा सम्मान देछाःगु दु गथे —शुभराज्यभिषेक पदक, जनपद सेवाः पदक, धर्मादित्य धर्माचार्य सिरपाः, चित्तधर सिरपाः, नेपाल साहित्यिक पत्रकार संघपाखें सम्मान, भारती जनमत साहित्यिक पत्रकारिता सिरपाः, मोति पत्रकारिता सम्मान, नेवाः एफ.एम. पत्रकारिता सम्मान, वांगमय शताव्दी पुरुष सत्यमोहन जोशी पत्रकारिता सिरपाः, जरिमैंया साखः लुमन्ति सिरपाः, दान्यहिरा सिरपाः, प्रज्ञा मातृभाषा साहित्यिक पत्रकारिता पुरस्कार आदि आदि ।
हेटौंडाया भाषासेवी रुद्रहरि जोशीया जन्म वि.सं. १९८९ फागुन महिनाय् यलय् जूगु खः । वय्कः मकवानपुर जिल्लाय् लाःगु हेटौंडाया भाषासेवी खः । वय्कः हेटौंडाया नेपालभाषा खलःया पुलांम्ह नायः जुयादी । वय्कः ने.सं. ११०९ निसें निगू कार्यकाल खलःया नायः जुयादीगु खः । वय्कलं खलःया नायः जुयाः हेटौंडाय् ‘नेवाः पुस्तकालय’ पलिस्था यानादीगु खःसा हिटौंदाय् नेवाः संस्कृति नेवाःभाय्या प्रवद्रधनया निति नं आपालं ज्या यानादीगु दु ।
अबु रत्नमान श्रेष्ठ व मां राममाया श्रेष्ठया कोखं ने.सं. १०९९ कौलाथ्वः चौथि, मंगलबारखुन्हु चन्द्रागिरी नगरपालिका वडा ल्याः ४ थक्वातय् कलाकार रुपेन्द्र कुमार श्रेष्ठया जन्म जूगु खः । वय्कलं म्हितादीगु न्हापांगु संकिपा ‘सुभाय्’ ने.सं. ११२२ दँय् पिदंगु खः । थुगु संकिपालिसें कलाकार रुपेन्द्रं ‘तिन तिकः महाविकः’, ‘मुसुमुसु न्हिलाः’, ‘मतिना सी मखु गुबलें, ‘गोलमाल’, ‘पानवति’, ‘मिखा दुपिं कां’, ‘चन्द्रमान’, ‘कर्म’ लिसेंया २२ गू नेपालभाषा संकिपाय् अभिनय न्ह्यब्वया दीगु दु । नेपालभाषाया चिहाः संकिपा ‘सुन्दर भविष्य’, ‘मिथ–०’, ‘इन्द्रायणी’, ‘यथार्थ’, ‘श्रद्धा’, ‘च्याये मफुगु इताः’, ‘सचेतना’ लिसेंया १३ गुलिइ वय्कलं थःगु कला न्ह्यब्वया दीगु दु । नापं ‘बांलाः मय्जु’ व ‘चन्द्रमान’या सह–निर्माता जुयाः नं ज्या यानादीगु दु ।
सत्य धरोधर्म, भिजिट नेपाल, यमराजया ममः लिसेंया च्यागू दबू प्याखं÷ख्यालः म्हितादीम्ह रुपेन्द्र कुमार श्रेष्ठं उलिंचिया बाखं थुलिंचा, ड्याड सन, ख्वताबजि, समय्बजि थें जाःगु गुंगू नेपालभाषाया टेलिसंकिपा व हिजो आजका कुरा लिसेंया च्यागू खस नेपाली भाय्या टेलिसंकिपाय् नं ज्या यानादीगु दु । म्यूजिक भिडियो निर्देशन नं याना च्वनादीम्ह रुपेन्द्रं ‘मुसुमुसु न्हिलाः’, ‘छंगु लागि हे जि’, ‘थौंकन्हय् जितः’ यानाः स्वंगू भिडियो निर्माण नं यानादीगु दु । वय्कलं ४० गुलिं मल्याक नेपालभाषाया म्यूजिक भिडियो व खुगू खस नेपालीभाय्या म्यूजिक भिडियोय् मोडलकथं म्हितादीगु दु ।
मेहालामिकथं नं म्हसीका दुम्ह वय्कलं नेपालभाषाया ‘मुसुमुसु न्हिलाः’, ‘थौं कन्हय् जितः’, ‘व सु खः ?’, ‘हिरो हिरो’, ‘ससःमांयात तं’ व खस नेपाली भाय्या ‘डिम्पल बस्यो नि’ मेलिसें नेपालभाषाया थीथी संकिपाय् नं मे हालादीगु दु । नृत्यया गुणं जाःम्ह रुपेन्द्रं थीथी दबुलिइ क्यारिकेचर नं यानादीगु दुसा थीथी भिडियो विज्ञापनय् वय्कलं मोडल जुयाः म्हितादीगु दु । वय्कलं ने.सं. ११३७ य् ‘सर्वाेत्कृष्ट मिजं कलाकार शीर्ष भूमिका’या व ‘मुसुमुसु न्हिलाः’ मेपाखें दकलय् बांलाःगु म्यूजिक भिडियोया पेजथ्री पिपल्स च्वाइस अवार्ड, सन् २०१८ य् सर्वोत्कृष्ट कलाकार नेशनल बक्स अफिस म्यूजिक भिडियो अवार्ड, नेपालभाषा म्यूजिक भिडियोय् लोकप्रिय मिजं मोडलया निंतिं नेशनल बक्स अफिस म्यूजिक भिडियो जुरी अवार्ड, २०१९ य् नेशनल पावर न्यूज म्यूजिक अवार्ड – सर्वोत्कृष्ट भिडियो मोडल, २०१९ य् हे नेपालभाषा स्टार म्यूजिक भिडियो अवार्ड – सर्वोत्कृष्ट भिडियो मोडलया सिरपाः त्याकादीगु दुसा नेवाः सुपरस्टार २०८० या सिरपाः नं त्याकादीगु दु । वय्कः नेवाः फिल्म सोसाइटी व हलिं नेवाः दबूया दुजः नं खः ।