म्येहालामि भाजु विजयमान सिंह तुलाधर ने.सं. १०८२ बछलागाः दसमि, मंगलबारखुन्हु मां निलशोभा तुलाधर व बाः रत्नमानसिंह तुलाधरया कोखं जन्म जुयादीगु खः । वय्कः न्ह्यःखा, येँय् च्वनादी ।
वय्कलं तसकं नासलं लीक नेपालभाषाया यक्व हे म्ये हालादीगु दु । वय्कलं म्येहालाः पिदंगु म्येचाः ‘लूजः’ खः । वय्कःया बिशेष म्ये– ‘मचाबलय् म्हितागु व कासा फुक ल्वःमन’, ‘हाकु सँ वः ह्याउँगु स्वां’, ‘मतिनां जाःगु मिखां छं स्वैबियाः’ आदि खः ।
किलागः, येँया भाजु विश्वनारायण व मय्जु कृष्णलताया काय् विजयलाल सन १९३८ स बूम्ह खः । सन् १९६२ स भारतया आग्रा विश्वविद्यालयपाखें एमबिबिएस क्वचायेका वःम्ह थ्वय्कलं सन १९६७ स वेलायतया लण्डन विश्वविद्यालयपाखें रोगविज्ञानया ख्यलय् उच्चशिक्षा ब्वनावल । नेपालय् विशेषतः एड्स थुज्वःगु घातक ल्वय्या विरुद्ध जनस्तरय् चेतना ब्वलंकेगु व उकियात क्वलायेकेत अभियान न्ह्याकेगु ज्या वय्कलं यानादिल ।
वनारस, भारतय् बनेज्या यानाच्वंम्ह भाजु देवशंकरलालया काय्भाजु विजयशंकर सन् १९४५ स बूम्ह खः । लेवनानया अमेरिकी विश्वविद्यालय वेरुतपाखें इन्जिनियरिङ्ग क्वचायेका वःम्ह थुम्ह भाजु लिपा भारतया वैंगलौर वनाः भारतीय विज्ञान संस्थानपाखें स्नातकोत्तर क्वचायेका दीम्ह खः । थ्वय्कः नेपालय् दक्कलय् न्हापां जलासययुक्त जलविद्युत कुलेखानी परियोजना पूवंकेगुली प्राविधिक रुपय् आपालं तिबः बियादीम्ह मनू खः ।
म्येहालामि विजेन्द्र चवाल मां रामकुमारी चवाल व अबु शिवराम चवालया कोखं ने.सं. कौलाथ्वः चौथिखुन्हु ख्वपय् जन्म जुयादीम्ह खः । सुमन सचिवपाखें शास्त्रीय संगीत सयेकादीम्ह चवालं रविन्द्रलाल श्रेष्ठपाखें तबला वाद्यवादन सयेकादीगु खः । आराधना संगीत समूह, ख्वपय् आवद्ध वय्कलं अनिक शाक्यया च्वसाय्, शाम्बो चरण राजभण्डारीया लसय् ‘जीवनया छुं छलिसे हनागु म्ये’ ने.सं. ११४२ कछलाथ्वः चतुर्दसिखुन्हु पिथना दीगु खः । थुगु म्यें वय्कलं निम्स अवार्डय् बेष्ट सिंगरया जुरी अवार्ड कयादीगु खःसा बेष्ट इमर्जिङ सिंगर पेजथ्री पिपल्स च्वाइस अवार्ड नं त्याकादीगु खः । वय्कःया ‘भिंतुना दु भिंतुना’, ‘सुथय् न्ह्यलं चालकि जितः मां लुमना वइ’ म्ये नं पिदने धुंकूगु दु ।
येँय् खिचापुखूस भाजु अष्टबहादुर व जमुनादेवीया गर्भंं सन १९४० स जन्म जूम्ह विणा वैद्य भारतया नयाँ दिल्लीया प्रतिष्ठानपाखें सौन्दर्य कला सम्बन्धय् डिप्लोमा यानावःम्ह मय्जु खः । नेपालय् समाः यायेगु कला बिषयस औपचारिक शिक्षा कयावःम्ह थ्वय्कः न्हापांम्ह खः । लिपा थ्व हे विधाय् उच्च ज्ञान कायेत लण्डन व टोकियो वनाः प्रशिक्षित जूम्ह खः । थ्वय्कःया नेतृत्वय् नेपालय् सौन्दर्य कलाया न्हापांगु प्रशिक्षण केन्द्र चायेकाः मय्जुपिन्त औपचारिक ज्ञान बीगु ज्या जूगु खः ।
मैथिलि कवि कोकिल उपाधि बियातःम्ह मैथिलि व संस्कृत भाय्या झिंप्यंगूगु शताब्दिया कविया नां खः विद्यापति । कवि विद्यापतिं आपालं राधाया दृष्टिकोणं राधाकृष्ण मतिनाया म्येलिसें महाद्यः, नारांद्यः, दुर्गा व गंगाया यक्व भजन म्ये च्वःगु दु । ‘भनये विद्यापति’ धकाः कवि विद्यापतिया नां दुगु गुलिखे म्ये नेवाःतय्सं भजन व दापाय् हालाच्वंगु दु । कवि विद्यापतिया म्येय् छ्यलातःगु म्येग्वः दुगु दापाम्ये यक्व दु ।
त्यरः, येँया भाजु हीराबहादुर व मय्जु देवकुमारीया काय्भाजु विद्याभूषण सन् १९४३ स बूम्ह खः । अष्टे«लिया, मेलवर्न विश्वविद्यालयपाखें सन् १९६७ स विद्युत प्रसारण व दूर संचार विषयस स्नातक उपाधि कयावःम्ह थ्वय्कः नेपालय् टेलि सञ्चारया ख्यलय् भू–उपग्रह नापया स्वापू अले उकिया निंतिं अर्थस्टेशन स्वनेगुली मूभूमिका म्हितादीम्ह विज्ञ खः ।
केल, येँया भाजु रत्नबीर सिंह व मय्जु हीरादेवीया काय्भाजु विद्यावीर सिंह सन १९४२ स बूम्ह खः । थ्वय्कः सन् १९६५ स त्रिभुवन विश्वविद्यालयपाखें भूगोल विषय कयाः स्नातकोत्तर क्वचायेके धुंकाः भारतया पटना विश्वविद्यालयपाखें विद्यावारिधि उपाधि कयादीम्ह खः । नेपालय् जनसांख्यिक शोध व अनुसन्धानया ज्याय् न्ह्यलुवा थ्वय्कः राष्ट्रिय निर्वाचन व मेमेगु प्रयोजनया निंतिं निर्वाचन क्षेत्र, जिल्ला, प्रदेश आदिया सीमा ब्यवस्थापनय् आपालं तिबः बियावःम्ह भाजु खः ।
तजाःगु देगःया पलिं क्वय् झ्वःलिं ह्वनातःगु चिचीपाःगु झ्याः । थुगु झ्याःया दथुया छपाःझ्याः क्वस्वयेछिंक दयेकातःगु दइ । मेगु फुक्कं तिकिझ्याः जुइ ।
ख्वपया रामप्रसाद भद्राया काय्मचा विनायक भद्राया जन्म सन १९४८ स जूगु खः । वय्कलं सन् १९७० स भारतं स्नातकोत्तर व संयुक्तराज्य अमेरिकाया ओरेगन विश्वविद्यालयपाखें ग्रामिण विकासया बिषयस विद्यावारिधि यानादीगु खः । मौसमय् वइगु ह्यूपाः व ग्रामिण स्वाबलम्बनया छम्ह ज्ञाता खः । वय्कः कृषि विज्ञान, जैविक विविधतायुक्त बुँज्या अले देय्या खुगूगु राष्ट्रिय योजनाय् मूलतः ग्रामिण उर्जा परियोजनाया नीति निर्माता जुयादीगु खः । वय्कः इसिमोड थुज्वःगु अन्तरराष्ट्रिय संस्थाया कायम मुकायम निर्देशक व योजना आयोगया पुलांम्ह दुजः अले हिमालय कृषि विज्ञान कलेजया कार्यकारी नायः व विश्व खाद्य संस्थाया भोक उन्मुलन अभियानया छम्ह राष्ट्रिय सल्लाहकार नं खः । वय्कःया थःगु बिषयया दर्जन सपूm पिहां वयेधुंकूदु दु, अले विज्ञान व प्रविधि सम्बन्धय् अन्तरराष्ट्रिय जर्नलय् ७० गू सिबें उप्वः शोध लेख पिदंगु दु ।