श्रीकृष्ण अणु

श्रीकृष्ण अणु

बा बालकृष्ण नकःमि व मां नारायणदेवी नकःमिया कोखं ने.सं. १०६४ इ येँया असं कमलाछि त्वालय् ख्यालः च्वमि श्रीकृष्ण अणुया जन्म जूगु खः । वय्‌कःया पूवंगु नां श्रीकृष्ण नकःमि खः । ख्यालः च्वमि श्रीकृष्ण अणुजुं ख्यालः च्वयादीबलय्ख्याः कथंजक मखुसे नीकथं हे च्वयादी । थुकिया दसु वय्‌कलं च्वयादीगु नेपाल टेलिभिजनं प्रसारण जूगु टेलिप्याखं तं बैंक नं छगू खः । समाजय् ब्वलनाच्वंगु मखुगु मनिंगु ज्याखँयात कयाः मर्मय् दिक्क व नुगलय् थिइक्क ब्वयेगु वय्‌कःया ख्यालः प्याखंया विशेषता खः । बौद्धिक सजगतां भय्‌ब्यूगु थ्वय्‌कःया ख्यालकं नेपालभाषाया ख्यालि प्याखंया लागा तब्या व तःचाः यायेगुली गाक्क तिबः बिउगु दु । ख्यालि प्याखंया नांजाःम्ह च्वमि जूसां वय्‌कःया न्हापांगु साहित्यिक रचना चिनाखँ खः । अथेहे थ्वय्‌कःया ख्यालि मुना सफू खः ला मखुला (ने.सं. १०९७) खः ।

श्रीकृष्ण महर्जन

भाजु श्रीकृष्ण महर्जनया जन्म मां बाग्मती महर्जन व अबु चिरी महर्जनया कोखं किपूया देय्‌पुखू त्वालय् ने.सं १०९५ य् जूगु खः । श्रीकृष्ण महर्जन नेपालभाषाया छम्ह च्वमि, पत्रकार नापं नेवाः अभियन्ता खः । थःगु स्कूल जीवननिसें हे नेपालभाषा व नेवाः ख्यःप्रति नुगः क्वसाःम्ह वय्‌कलं काठमाण्डौ क्याम्पसय् ब्वनच्वनादीबलय् अन ग्वय्‌स्वां साहित्य पाःलाःया नायः जुयाः ज्या यानादिलसा, बिराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलन लगायत थीथी साहित्य सम्मेलनय् ब्वति कयाः तःगू सिरपाः नं त्याकादिल । अथेहे वय्‌कलं किपुली नं न्हूजः सांस्कृतिक पुचः नीस्वनाः नायःया अभिभारा क्वबुयादिलसा थीथी सांस्कृतिक विषयया सफू व लेख च्वयादिल । गथे — किपू देय्‌या परिवेशय् बाखं मुना (ने.सं. १११४), किपूया बाघ भैरव (वि.सं २०६२), किपूया इन्द्रायणी जात्रा (ने.सं. ११२३), किपूया गथु प्याखं

(ने.सं ११३५), बखुमदः जात्रा न्हय्गां जात्रा (ने.सं. ११३७), लाखेपाः (ने.सं. ११४०) आदि । थुपिं सफू बाहेक वय्‌कलं संस्कृति सम्बन्धी च्वसु गोरखारपत्र, नेपालभाषा टाइम्स, लहना आदि पत्रपत्रिकाय् पिथना वयाच्वनादीगु दु ।

पत्रकारितायात हे थःगु मू लजगाः कथं नालादीम्ह श्रीकृष्ण महर्जनं ११३६ य् न्वचू, भाषण व एफ.एम संचालन कला सम्वन्धि नासः (ने.सं ११३६)नांगु सफू पिकयादीगु दु । नेपालमण्डल टेलिभिजनया समाचार प्रमुख जुया ज्या यानादीबलय् नं वय्‌कलं पालमण्डल पाखें संचालन जूगु दाफा महोत्सवया निर्देशन समितिया मू छ्याञ्जे जुयाः महोत्सवयात सफलतापूर्वक न्ह्याकादीगु खः ।

अथेहे वय्‌कः नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूया संस्थापक नायः, जोजलपा वाःपौया सम्पादक, इण्डिजिनियस टेलिभिजनया कार्यक्रम संचालक, नेपाल टेलिभिजनया कार्यक्रम संचालक, कीर्ति अनलाइनया सम्पादक नापं मेट्रो एफएमया ज्याझ्वः न्ह्याकाामि खः । नेपाल पत्रकार महासंघ, मेट्रो एफएम प्रतिष्ठान शाखाया संस्थापक नायः जुयाः नं ज्या यानादीगु दु । नेवाः सरोकारया ख्यलय् नं वय्‌कः नेवाः देय् दबूया स्वनिगः विशेष प्रदेशया नायः, किपू देय्‌यात नेवाः सांस्कृतिक संरक्षण क्षेत्र घोषणा याकेगु निंतिं गठन जूगु कार्यदलया कजि नं खः । गुथि बिधेयक विरूद्द एकीकृत आन्दोलनया शुरूवात यानादीपिं मध्ये नं वय्‌कः छम्ह खः । थज्याःगु ज्याया कदर स्वरुप वय्‌कःयात थीथी संघ संस्थापाखें हनेगु याःगु दु गथे— गर्भ सम्मान, एल्भीस पत्रकारिता सिरपाः, लहना धर्ममोति नेवाः पत्रकारिता सिरपाः, ज्यापु पत्रकारिता प्रतिभा सिरपाः आदि ।

श्रीकृष्ण श्रेष्ठ

श्रीकृष्ण श्रेष्ठ नेपाःया हुलाप्याखं व संकिपाख्यलय्‌ नांजाम्ह कलाकःमि खः । वय्‌कः श्रीकुष्ण श्रेष्ठया दकलय्‌ च्वछायेबहःगु नृत्य नाटक “कुमारी ब्याले” खः । खस नेपाली भाय्‌या यक्व संकिपा म्हितादीम्ह वय्‌कलं छगू हे जक नेवाः संकिपा “राजमति”संकिपाय्‌ मू भुमिकाय्‌ दी । श्रीकृष्ण श्रेष्ठ अबु राधाकृष्ण श्रेष्ठ व मां जगत कुमारी श्रेष्ठया कोखं २०२५ सालया पुष १४ गते जन्म जूगु खः । वय्‌कः श्री कृष्ण श्रेष्ठं येँया शंकर देव क्याम्पसं बि कमतक ब्वनादीगु दु । २०४३ सालय्‌ हे नेपाःया नांजाम्ह संकिपामि चेतन कार्कीया निर्देशनय्‌ दयेकूगु “भुमरी” संकिपाय्‌ कलाकार जुयाः फिल्मख्यलय्‌ दुहाँ झाल । तत्कालिन नेपाल राजकिय प्रज्ञा प्रतिष्ठानय्‌ हुलाप्याखंमिकथं ज्या यानादीम्ह भाजु श्रेष्ठया नृत्यगुरु नांजाम्ह नृत्य निर्देशक बसन्त श्रेष्ठ खः । सांस्कृतिक ज्याझ्वः न्ह्यब्वयेत नेपाःया आपालं थासय्‌ थ्यंम्ह श्रीकृष्ण श्रेष्ठं संसारया थीथी देशय्‌ नं सांस्कृतिक ज्याझ्वः न्ह्यब्वयादिल ।
संकिपाय्‌ अभिनयया नापनापं निर्माणय्‌ नं पलाः न्ह्याकादीम्ह श्रीकृष्ण श्रेष्ठं निर्माण यानादीगु “कोहीनूर” नांयागु खस नेपाली भाय्‌या संकिपा नेपाःया संकिपा इतिहासय्‌ दकलय्‌ न्हापांखुशी झिगु (१०) करोड दां आम्दानी यायेत ताःलागु संकिपा खः । २०७१ साल असारय्‌ श्रीकृष्ण श्रेष्ठया इहिपा कलाकार श्वेता खड्कालिसे जूु । इहिपा धुंकाः आकाझाकां उसाँय्‌ मदुम्ह श्रीकुष्ण श्रेष्ठं २०७१ साल श्रावण २५ गते भारतया छगू अस्पतालय्‌ वासः याकुयाकुं निधन जूगु खः ।

श्रीकृष्ण श्रेष्ठ

येँ, अट्कोनारायणया भाजु हरिकृष्ण व मय्जु जानकीदेवीया काय्मचा श्रीकृष्ण सन् १९५० स बूगु खः । त्रिभुवन विश्वविद्यालयपाखें सन् १९६९ स स्नातकोत्तर क्वचायेकाः वेलायतया ब्रिमिङ्गघाम विश्वविद्यालयपाखें रसायनशास्त्रय् विद्यावारिधि उपाधि कयावःगु खः । नेपालय् विशेषतः तराईपाखे भूमिगत जलश्रोतया अध्ययन, अनुसन्धान अले सुविधा विकास यायेगुली थ्वय्कःया तःधंगु ल्हाः दु ।

श्रीघः बहाः (श्रीशान्तिघट वज्रधातु चैत्य महाविहार)

येँया नघःबहाःया भचा च्वसं तःधंगु लुखा दुगु स्वयम्भु थें तःग्वगु बज्रधातु श्वेतचैत्य दुगु बहाःयात श्रीघःबहाः धाइ । थ्व बहाःयात संस्कृत भासं श्री शान्तिघट वज्रधातु चैत्य महाविहार धाइ । वास्तवय्‌ थ्व बहाया म्हसिका धयागु थ्व हे श्वेतचैत्य खः । थ्व चैत्य स्वयम्भूया ज्वलिंज्वःगु वज्रधातु चैत्य खः । उकिं थ्वयात चिग्वःगु स्वयम्भू नं धायेगु चलन दु । स्थानीय भासं थ्व चैत्ययात काश्यप स्वयम्भू द्रकाशी स्वयम्भू द्रकाठे स्वयम्भू न धायेगु याः । थ्व चैत्य सिँ छ्यलाः दयेकातःगुलिं काठे स्वयम्भू नां जूवंगु धापू दु । किंवदन्तीकथं थ्व चैत्य दुथाय्‌ न्ह्यःनेलाक्क क्वाःबहाःया तान्त्रिक गुरुजु वागवज्र बज्राचार्यं काशीनिसें थःगु सिद्धबलं चैत्य छगः आकाशमार्गं ब्वयेका हयाः पलिस्था याःगुलिं काशी स्वयम्भू नांम्ह नं नां जाल धाइ ।

बहाःया पश्चिमपाखे म्हासूगु नितँ जाःगु छेँ दु । अन दुने चकंगु चुकय्‌ झ्वलाक्क न्यागःघः पलिस्था यानातल । थ्व थाय्‌यात शान्तिया प्रतीककथं शान्तिपुर धयातल । तान्त्रिकविधिं काशी चैत्य पलिस्था यानातःगु परिसरय्‌ शान्तिघट पलिस्था यानातःगुलिं बहाःया नां हे शान्तिघट चैत्य महाविहार जुल । थ्व श्रीघःया शान्तिघट चैत्ययात भुइख्यलय्‌ जुइगु यँे सम्यक महादानया इलय्‌ निमन्त्रणा ब्वनीबलय्‌ स्वयम्भू भगवान् धुंकाः निगुगू ल्याखय्‌ तयाः लसकुस यायेमाःगु चलन दु ।

थ्व श्रीघःचैत्यया हाकः ४५ फुट, ब्या ४.५ इञ्च, जाः ५९.४ इन्च, गोलाइ १०७ फुट ३ इन्च दु । फागुन शुक्ल चतुर्दशीकुन्हु बुसादँ याइगु थुगु चैत्यया छचाखेरं पुलांगु शैलीया न्यय्‌गः चैत्य पलिस्था यानातःगु खनेदु । स्वयम्भूया चैत्य थें थुगु चैत्यय्‌ नं झिंस्वंगू भुवनया हर्मिका व गजू च्वय्‌ लुं सियातःगु छत्र दु । चैत्यया पश्चिमपाखे हारतीमांया देगः दु । दक्षिणपाखे बहाःया क्वाःपाःद्यः विराजमान क्वाःपाःछेँ व ज्ञानमाला भजन हालेगु थाय्‌ दु । अथेहे उत्तरपाखे धम्मावती गुरुमांया थेरवादी विहार, तःधिकःम्ह ल्वहंया भगवान बुद्ध व लामापिनिगु तारा विराजमान तःधंगु गुम्बा नं दु । थ्व बहाःया क्वाःपाःद्यः उत्तराभिमुख भूमिस्पर्श अक्षोभ्य बुद्ध खः । थुगु चैत्यया प्यखेरं प्यंगू दृष्टि, प्यंगू त्वलं, प्यंगू पताः ब्वयेका तःगु खनेदु । फःया च्वसं भगवान् द्यःथाय्‌ लीयागु त्वरनय्‌ लुं सियातःगु दु । बहाःया क्वाःपाःछेँ स्वतँजाः दु । छ्यलिइ क्वाःपाःद्यः, मातं तलाय्‌ आगंद्यः व वयां च्वय्‌या तलाय्‌ श्रीघःपुन्हिबलय्‌ जात्रा यायेमाःपिं पंचबुद्धया मूर्ति तयातःगु दु । श्रीघःया चैत्यया निर्माण लिच्छविकालय्‌ याःगु दावी दु । ने.सं. ६७२ या शिलापत्रय्‌ चैत्ययात श्री श्री श्री संतिगल पञ्च तथागत धकाः धयातल । संतिगल पञ्च धाःगु थनया पंचबुद्धयात संबोधन याःगु धयागु धापू दु । संतिगलद्रसतिगलद्रसतिग्लया अर्थ शान्तिघट हे खः धयागु विद्धान्पिनि अनुमान दु । थ्व चैत्य निर्माण याये धुंका चैत्ययात ईलय्‌ ब्यलय्‌ तःक्वः हे भिंकेज्या नं यायेधुंकल । आःतकया पुलांगु रेकर्ड कथं ने.सं. ७६७ इ प्रताप मल्लया इलय्‌ श्रीघःयात सर्वसंघ दुजः जयतसिंह शाक्यभिक्षुपाखें न्यादँ व झिला बिकाः भिंकेज्या याःगु खः । वयांलिपा नं चैत्यया थीथी ब्वया भिंकेज्या व वंगु २०७२ सालया तःभुखाय्‌ धुंका नं भिंकेज्या याकूगु खनेदु ।

By Tej Maharjan on June 29, 2025 | संस्कृति व सम्पदा | A comment?

श्रीरंगबज्र बज्राचार्य

मां लक्ष्मीकुमारी व अबु रत्नबज्र बज्राचार्यपाखें ने.सं. १०४९ सिल्लागाः एकादसि, बसुबारखुन्हु थ्वय्‌कः रत्नकीर्ति महाविहार, मखंबहाःया याताक्यबय्‌ जन्म जूगु खः । थ्वय्‌कःयात तुतु गुरुजु व कार्यालयय्‌ भरतबज्र बज्राचार्यया नामं म्हस्यूगु जुल । साधारण शिक्षा प्राप्त यानाः येँ नगरपालिकाय्‌ लजगाः यानादीसा थ्वय्‌कलं कुलायनी परम्पराकथं बज्रयानी पुजा व कर्मकान्दीय ज्या यानाः पूर्खौली कथं वयाच्वंगु येँ लाय्‌कूया कालभैरवया नित्य पुजा आदि यानादी । स्वयम्भूया आगंद्यः, थनया हे बही आगंद्यः पुनःप्रतिष्ठा यायेगु पुजा नं थ्वय्‌कलं यानादिल । थ्वय्‌कलं चर्या मे हालेगु, चर्या नृत्य यायेगुया नापं चर्यायात माःगु पयँताःखिं वा कोताखिंया प्रशिक्षण नं बियादी । प्यम्ह योगिनी द्यःपिंथाय्‌ सहस्राहुति, मांसाहुति, चक्रसम्बर (छत्तिससम्बर) पुजाय्‌ संलग्न जुयादी । नृत्य जुइथाय्‌ चचापा जुयाः व पँय्‌ताः पुइगु व कोताखिं थायेगु नं यानादी । थ्वय्‌कलं बज्रयानी परम्पराकथं त्रिसमाधि चण्डाली योग श्मसान योग, महाबली आदि पुजाय्‌ नं अग्रज भूमिका म्हितादी 

श्रीराम श्रेष्ठ

बा भगतराम श्रेष्ठ व मां विणादेवी श्रेष्ठया कोखं ने.सं. १०७२ य् येँया वतु त्वालय् श्रीराम श्रेष्ठया जन्म जूगु खः । श्रीराम श्रेष्ठ नेपालभाषा साहित्यया न्हू कविता धारायाम्ह छम्ह प्रगतीशील सशक्त कवि खः । नेपालभाषा साहित्यख्यलय् वय्‌कलं मेमेगु नं च्वसु च्वयादीसां वय्‌कलं ज्वनादीगु मू विधा हे कविता खः । थौं स्वयां न्यय्दँ न्ह्यःनिसें (वि.सं. २०२७) नेपालभाषाया थीथी पत्रिकाय् चिनाखँ पाखें पिलूझाःम्ह कवि श्रीराम श्रेष्ठया न्हापांगु कविता जुलुसहिन जुलुसय् जि हालाच्वना (लबु, ने.सं. १०९३) प्रकाशित जूगु खः । वय्‌कलं नेपालभाषाया कविता खस भाषाय्, अंग्रेजी भाषाय् नं भाय्‌हिलाः पिदनादीगु दु । न्यय्दँ न्ह्यवनिसें वय्‌कलं कविता च्वयादीगु खःसां ने.सं. ११४२ य् वयाः तिनि धुलय् धू नांगु न्हापांगु कविता मुना सफू नेपालभाषा परिषद्पाखें पिथनादीगु खः ।

श्रीलक्ष्मी श्रेष्ठ

मां नारायण देवी श्रेष्ठ व बौ गणेशलाल श्रेष्ठया दकलय् कान्छिम्ह म्ह्याय जुयाः ने.सं. १०८१ थिंलाथ्व विवाह पंचमि कुन्हु येँया नघः त्वालय् मयजु श्रीलक्ष्मी श्रेष्ठया जन्म जूगु खः । वय्‌कः नेपालभाषाया ख्यलय् छम्ह सक्रिय भाषिक कार्यकत्र्ता जक मखु छम्ह बाखंच्वमि, कवयित्री, उपन्यासकार, जीवनी लेखक, समालोचक व पत्रकार नं खः । थःगु विद्यार्थीकालं निसें च्वसा न्ह्याकादीम्ह मय्‌जु श्रीलक्ष्मीया दकलय् न्हापां पिदगु ख्यूंगु छेँया ख्यूंगु सर्गः (पौभाः, ने.सं ११०१) नांगु बाखं खः । नेपालभाषाया साहित्यिक निलापौ गथु प्रकाशन समितिया न्वकु नं जुयादीम्ह वय्‌कलं तत्कालिन इनाप वाःपतिइ स्वयंसेवी संवाददाता (सन् १९८६—१९९५) जुयाः नेपालभाषाया पत्रकारिता नं यानादीगु दु ।

नेपालभाषा साहित्यय् एम.ए. यानादीम्ह श्रीलक्ष्मीं एम.ए.या शोधग्रन्थ कथं च्वयादीगु समालोचक माणिकलाल व समालोचना साहित्य (ने.सं. ११२६)यात लिपा सफूया रुपय् पिकयादिल । समालोचनात्मक च्वसु फाटफुट जक च्वयेगु यानादीम्ह वय्‌कःया निगू बाखं सफू— जिं लुइकागु बाखं (ने.सं. ११२८), व जीवनया लँपुइ (११४३) पिदंगु दु । वयकःया न्हापांगु बाखं सफू जिं लुइकागु बाखं ‘A Cry in the Wilderness and Other Short Stories -Vajra Publications, 2011 AD’ या नामं अंग्रेजी भाषाय् नं अनुवाद जुयाः पिदने धुंकूगु दु । नेवाः जीवनया सामाजिक सांस्कृतिक परिवेशय् निर्माण जुयाच्वनीगु थ्वय्‌कःया बाखंया मू विषय निम्न वर्गया समस्या, नारी समस्या, सामाजिक कुरीति , वर्गिय विभेद आदि जूगु दु ।

श्रीलक्ष्मीया शान्तिया शान्ति (ने.सं. ११३१) नांगु कविता संग्रह मुक्कं शान्ति शिर्षकय जक च्वयातःगु चिनाखंया सफू खः । थथे छगू हे शीर्षकय् च्वयातःगु थ्व शान्तिया शान्ति मय्‌जु च्वमिपिनिगु न्हापांगु कविता संग्रह खः । अथेहे एल्फ्यस (भिंछचाः ११४३) कविता सफू वय्‌कःया दकलय् लिपांगु काव्य कृति खः । एल्फ्यस वा भिंछगः खंग्वलं चिनाखं च्वयेगु न्हूगु विधा वय्‌कलं नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् दकलेय् न्हापां दुतिनादीगु खः । थुगु सफुलिइ सच्छि व नीछपु एल्फ्यस चिनाखं मुनाच्वंगु दु ।

श्रीलक्ष्मीं ने.सं ११४१ य् वांगमय शताव्दी पुरुष डा. सत्यमोहन जोशीया सच्छिदंयाँ सत्यमोहन जोशी नामं जीवनी सफू हे पिकयादिल । अथेहे थःगु बाखं सफू बाहेक थीथी पत्रपत्रिकाय् बाखं जक च्वयाच्वनादीम्ह वय्‌कलं कोरोना माहामारीं विश्वयात हे आक्रान्त यानाच्वंगु इलय् कोरोनायात हे मू विषय यानाः कोरोनाया किचलय् (ने.सं. ११४१) नांगु उपन्यास च्वयादिल । थ्व नेपालभाषाया अभिघाट – ‘Trauma’) विषययात कयाः च्वयातःगु न्हापांगु उपन्यास खः ।

स्कूल व कलेजय् थीथी साहित्यिक सम्मेलनय् व साहित्यिक गोष्ठी ब्वति कयाः थीथी सिरपाः त्याकादीम्ह श्रीलक्ष्मीं नःलि प्रधान सिरपाः (ने.सं. ११२८), आख्यानकार मथुरा साय्‌मिजुं ग्वसाः ग्वयादीगु मिसा उपन्यासकार धेंधेंबल्ला कासाय् (ने.सं.११४१) न्हापांगु सिरपाः नं त्याकादीगु दु । अथेहे वय्‌कःया साहित्यिक योगदानयात कदर यानाः हलि नेवाः दबुलिं वय्‌कःयात साहित्यिक दूत ‘Ambassador for Literature’ नियुक्ति याःगु दु ।

श्रृङ्गभेरी (न्यकू बाजा)

बौद्ध जातक बाखं श्रृङ्गभेरीया लिधंसाय्‌ स्वनिगः व जःखःया नेवाः बौद्धतय्‌सं दिवंगत जूपिनिगु सुगतिया कामना यासे गुंलाबलय्‌ थीथी बाजंलिसे थीथी जन्तुया न्यकू पुयाः महाचैत्य, चैत्य, बहाः, बही, चीभाः आदि चाःहिलेगु याइ । हलिंया मेथाय्‌या बौद्धपिन्सं मयाइगु थ्व नेपाःया नेवाः बौद्धतय्‌गु ज्वः मदुगु तसकं पुलांगु संस्कृति खः । येँ, यल, ख्वप, किपू, भ्वँत, थिमि आदि नेवाः लागाय्‌ थुज्वःगु न्यकू बाजंयात श्रृंगभेरी न्यकू बाजं धाइगु खः । न्यकू बाजं अर्नामेय्‌, मेय्‌, दुगु, च्यांग्रा, फइ आदि जन्तुया न्यकूया ख्वल लिकयाः उकिया च्वकाय्‌ ह्वखनाः दयेकीगु खः ।
न्यकूबाजाय्‌ अर्नामेय्‌या तःपुगु न्यकू फुक्कथासं छ्यलाबुलाय्‌ दु । ख्वप, यल, भ्वँत, किपू आदि थासय्‌ थथे तःपुगु न्यकूलिसें मेय्‌या चीपगुु न्यकू, दुगु, च्यांग्रा, फइ आदिया न्यकू नं पुइ । थासंथाय्‌ थुकिया नां पानाच्वंगु खनेदु । बाजं खःसां संगीतया ल्याखं स्वयाः धार्मिक व सांस्कृतिक ल्याखं न्यकूबाजाया महत्व यक्व दु । न्यकू पुयाः छुं धून पिज्वइ मखु बरु शंख थें छगू निगू जक सूरया सः पिज्वइ । थुपिं न्यकू थीथी बाजंया ताललिसे ज्वःलाकाः पुइगु खः । तःपुगु न्यकू च्वकाया ह्वतय्‌ म्हुतुसि दिकाः पुइगु खःसा चीपुगु न्यकूया ह्वतय्‌ तःहाकःगु पंत्वाः स्वानाः उकिया ह्वतं पुइगु याइ । न्यकू पुयाः थीथी बाजंत थायेगु याइ । गनं गुंलाबाजं धकाः धाः व नाय्‌खिंलिसे न्यकू पुइसा गनं नौबाजाया थीथी बाजालिसे न्यकू पुइ । अथेहे यलय्‌ न्यकूजात्रा मतयाः धकाः धाः, नाय्‌खिं, दम्वःखिं आदि बाजालिसे न्यकू पुइगु चलन दु । यलया श्रृङ्गभेरी न्यकू बाजाय्‌ स्वथी न्यकू पुइगु याइ ।

तःपु न्यकू
थ्व न्यकू बाजं अर्नामेय्‌या न्यकुलिइ च्वका ह्वखनाः दयेकी । थुकिया ह्वतय्‌ म्हुतु दिकाः शंख थें पुइव हुउउ सः वइ ।

चीपु न्यकू (तिक्लि)
थ्व न्यकू बाजं मेय्‌या न्यकूलिइ च्वका ह्वखनाः दयेकी । थुकिया ह्वतय्‌ म्हुतु दिका शंख थें पुइव चें सः पिज्वइ ।तिक्लिचा
थ्व न्यकू बाजं दुगुया न्यकुलिइ च्वका ह्वखनाः उकिइ निकुति हाकःगु पं स्वानाः दयेकी ।

श्रृङ्गभेरी दीपयात्रा मतयाःबलय्‌ थाइगु बाजं
मतयाःया न्यकू जात्राय्‌ थीथी द्यःयाथाय्‌ निश्चित मे हालाः धाः थायेमाः । थुकिया धलः थुकथं दु ।

ल्याः त्वाःया द्यः हालेमाःगु मे
१ इखालखु नासःद्यः नतारम्व ग्वारा
२ इखालखु लाछि जयन्ति भैरव ग्वारा
३ बाहालुखा शंकर पंचमां ग्वारा
४ समिचपाः ग्वकुल ग्वारा
५ पूर्णचण्डी ईश्वरी ग्वारा
६ गाःबहाः सजिलो ग्वारा
७ चलखु महारुद्र ग्वारा
८ चिलद्यः मच्छेन्द्रनाथ ग्वारा
९ चण्डेश्वरी बज्रवाराही ग्वारा
१० सुलिम्ह मणिगुण ग्वारा
११ नःबहि केशव ग्वारा
१२ धलाय्‌चा नीलअंग ग्वारा
१३ क्वालखु सिद्धिदाता ग्वारा
१४ क्वाःबहाः आदिबुद्ध ग्वारा
१५ ललितापुरी ललितापुरी ग्वारा
१६ क्वन्ति महारुद्र ग्वारा
१७ क्वबहाः राधाकृष्ण ग्वारा
१८ स्वथ नारायण विष्णु पञ्चमां ग्वारा
१९ भिंद्यःक्व महाप्रभु ग्वारा
२० लुँझ्याःक्व कहरा ग्वारा
२१ कुंझ्याः मेघमल्हार ग्वारा
२२ सौगः गौरीनाथ ग्वारा
२३ नुगः वायुसूत्र ग्वारा
२४ ॐबहाः देखिजा ग्वारा
२५ थवाःहिति विरिञ्चि ग्वारा
२६ बालकुमारी बालकुमारी ग्वारा
२७ वहिफल मच्छेन्द्रनाथ ग्वारा
२८ नासःद्यः ईश्वरनाथ ग्वारा
२९ हौगःकुं भथ्यारी ग्वारा
३० इखा विश्वकर्मा ग्वारा
३१ गणेशस्थान मणिगुण ग्वारा
३२ इखालखु जय जगत माता ग्वारा
३३ बुंग मच्छेन्द्रनाथ ग्वारा
३४ स्वयम्भु देखिना ग्वारा

न्यकूजात्रा मतयाःया हे झ्वलय्‌ गुंलागाः तृतिया कुन्हु पाःलाःगु त्वाःयापिं बुंगय्‌ वनेमाः । थन करुणायया न्ह्यःने मच्छिन्द्रनाथ ग्वारा मे हालाः न्यकू पुयाः धाः थायेमाः । व थेंतुं दम्वःखिं, नाय्‌खिं आदि बाजं थानाः बुंगया बहाः बही नं चाः हिलेमाः ।
गुंलागाः चौथिकुन्हु स्वयम्भुइ नं न्यकूजात्राया बाजं खलः वनी । थन देखिजा ग्वारा मे हालाः धाः थाइसा न्यकू पुयाः मेमेगु बाजं नाय्‌खिं व दम्वःखिं नं थानाः स्वयम्भु महाचैत्यलिसें थनया फुक्क लागा चाःहिली ।
गुंलागाः पञ्चमिकुन्हु गणेश पुजा वनेगु याइ । थुकिया निंतिं जात्राया पुलांगु लँपुइ लाःगु दक्वं ४६ म्ह गनेद्यः दर्शन यायेमाः । गणेश पुजा क्वचायेव मेगु दँय्‌ न्यकूजात्रा व बाजं पाः काइगु त्वाःयात पाः लःल्हायेगु ज्या जुइ ।