चिकंसाःया ज्या न्ह्याकीपिं येँया साय्मितय्सं थःथःगु सालय् साःद्यः पुजा यानाः सालय् छ्यलीगु थी थी ज्याभः ज्वनाः पायाः पिहांवइगु खः । थौंकन्हय् येँय् दमकल लिउनेया लाय्कूसाःया साय्मितय् जक पायाः पिहांवयेगु चलन दनि । उमिसं दापा बाजंया तालय् सालय् छ्यलेगु पू, मुगः, लुसि ज्वनाः सालं पिहांवयाः पश्चिम पाखेया दुवातय् तक वनाः हाकनं सालय् दुहांवनकि थनया पायाः क्वचाइ । वथेंतुं ख्वपय् साकोलानय् नं अथे हे सालय्छ्य लीगु पू व लुसि ज्वनाः पायाः वयेगु चलन दु ।
चिकं काकेगु साय्मितय्गु साः खय्त ला छगू ज्यासः खः । अथेसां साः दुनेया लवःकवःयात साय्मितसें थीथी द्यः भाःपाः सत्कार याइ । सालय् आगंद्यः, भैरःद्यः, गनय्द्यः, हेमाःद्यः (हनुमान द्यः), विश्वकर्मा, याचिंद्यः, भुलुभालुद्यः आदि दइ । सालय् छु छु द्यः मानय् याइ धइगु थासंथाय् भचा भचा पाः । आगंद्यः दुगुलिं मेगु जातियापिन्त सालय् दुकाइ मखु ।
यमाःयात इन्द्रकथं मानय् याइसा नलिखिपःयात नाग भाःपियाः सादुरु छाइ । साःया गं चीत सर्गः स्वकाः धस्वाकातःगु ल्वहँया हितिमंगःयात भैरःद्यः बाय् साःद्यःकथं पुजा याइ । म्वहनीबलय् क्वखं मदायेक सुथन्हापां चायागु ग्वंपय् (कलश) नीलः जायेकाः सालय् थापना यायेमाः । थ्व हे याचिंद्यः खः गुकियात येँय् इकुंलः, ख्वपय् इकुनाः धाइ । याचिंद्यः दुगुलिं सुं जः मदयाः दूमाःसां सालय् वनेगु बारय् याये म्वाः । साय्मितय् इलय् ब्यलय् साःद्यःयात भैरव भाःपाः मतू, किकिंपा, इलां, थीथी माः आदि तिसां तीकाः झः झः धायेक बलि सहित पुजा यानाः सीकाःभू भ्वय् नं नयेमाः । अथे हे दच्छिइ छक्वः साःद्यःया तिसाबिचाः पुजा नं यायेमाः ।
म्वहनीया चालंकुन्हु साय्मितय् थःथःगु सालं पायाः पिहां वयेमाः । दापाबाजंलिसे गुथियारपिन्सं लाकु, पू, नाः आदि साःया थीथी लबःकबः ज्वनाः छगू लुखां पिहां वयाः साःया लागा चाःहिलाः मेगु लुखां दुहां वनी ।
नेवाःतय्सं बुसांनिसें मनू सीधुंकाः तक याइगु रीति व संस्कारया ज्याय् गुलिखे ज्वःलाः । अथेहे इलय् ब्यलय् हनीगु नखःचखः नं मपाः । इहि, बाह्राः,
कय्तापूजा, बरेछुइ, इहिपाः, ज्याथजंक्व छगू हे कथं हना वयाच्वंगु दु । अथे खःसां गुलिखे नेवाः समुदायया जात विशेषया दुने इहि यायेम्वाः, बुसाखँ खायेम्वाः । उलि जक मखु मृत्यु संस्कार नं पाः । खास यानाः नाथ सम्प्रदायया कपालीतय् मनू सी धुंकाः मसानय् यंकाः उइ मखु । सीगालय् यंकाः ल्हाका छ्वइ ।
नखः हनेगुली नं थिमिया गुलिखे जात समुदायपिन्सं म्हपुजा यानाच्वंगु मदु । खोनामिपिन्सं मोहनि हनी मखु । जात्रा पर्वया ल्याखं यमितय्सं पाहाँचःह्रे नखः हनी, यलय् मतयाः जात्रा जुइ, ख्वपय् बिस्काः तःजिगु नखः जुल । भ्वँमिपिनिगु निंतिं स्वांयाः पुन्हि विशेष जात्रा खत । अथे हे नेवाःत च्वनाच्वंगु थीथी लागा कथं थःथःगु मौलिक नखः, पर्व, जात्रात दु ।