अबु हिरामान व मां सप्तमाया शाक्यया क्वखं वि.सं. २०१७ सालय् ख्वपया थालाछेँ त्वालय् जन्म जूम्ह रत्नसुन्दर शाक्य नेपाःया बौद्ध साहित्य ख्यलय् थौंकन्हय् जहाँ थिनाच्वंम्ह व्यक्तित्व खः । रत्न सुन्दर शाक्यं थीथी विहारपाखें स्वअध्ययन यायां व्यक्तिगत रुपं भिक्षुपिं, गुरुपिं नापलालां हे थःगु अध्ययन न्ह्याकादीगु खः । विशेषं बौद्ध व्यक्तित्वपिनिगु जीवनी च्वज्याय् वय्कःया ल्हाः न्ह्याः । वय्कलं येँया किन्दोलय् च्वंगु मानदास बुद्ध वोधिज्ञान पुस्तकालयय् आवद्ध जुयाः ज्या यानादीगु दुसा ख्वपया युवा बौद्ध पुचः, धर्मोदय सभा भक्तपुर शाखा, भक्तपुर बौद्ध सम्पदा संघ, दीपंकर ज्ञानमाला भजन खलः, बौद्ध दर्शन अध्ययन समाज आदि संघसस्थाय् नं वय्कः थीथी पदय् दु । वय्कलं बौद्ध व्यक्तित्वपिनि जीवनी व मेमेगु नं यानाः पीगुलिं मल्याक सफू च्वयादीधुंकल ।
वय्कःया न्हापांगु रचना पासा चिनाखँ वि.सं. २०३६ स आनन्दभूमिइ पिदंगु खः । च्वसु बुद्धया व्यक्तित्व (वि.सं. २०३६) ख्वपया न्हूजः पत्रिकाय् पिदन । न्हापांगु सफू नेपालको इतिहासमा कलंकित घटना (वि.सं. २०४८) पिदंगु खःसा नेपालभाषाय् अनगारिका धम्मावति (वि.सं. २०४९), भिक्षु धम्मलोक महास्थविर (वि.सं. २०४८), मनू म्हसीकेगु (२०५०), भिक्षु मेघंकर स्थविर व वसपोलया रचना संग्रह (२०५२), भिक्षु सम्यकज्योति महास्थविरया जीवनी (वि.सं. २०६०), उपासक रामकृष्ण वैद्य, छगू परिचय (वि.सं. २०६५), कविकेशरी चित्तधर हृदय (वि.सं. २०६९), बुद्धया चारिका (वि.सं. २०७१), वसपोलपिंत लुमंकेबलय् (२०७२), लुमंकेबहःपिं (२०७९) ।
भिक्षु अश्वघोष महास्थविरयात थःगु च्वज्याया प्रेरक रुपय् कयादीम्ह रत्नसुन्दर शाक्यया नेपाली भाषाया बौद्ध जगतका स्मरणीय व्यक्तित्वहरू (भाग १ निसें भाग ६) तक पिदंगु विश्वया हे बौद्ध व्यक्तित्वपिनिगु जीवनी मालेकुले यानाः च्वयातःगु उगु सफू तसकं लोकंह्वाः, रिसर्च याइपिंत तसकं उपयोगी जू । त्रिभुवन विश्वविद्यालय व लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयया मास्टर डिग्रीया पाठय्क्रमय् नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षाया पाठ्यक्रमय् नं दुथ्याकातःगु दु । वय्कःया भारतया उत्तर प्रदेशया बुद्ध देश पत्रिकाय् नं उपसम्पादक जुयाः ज्या यानादीगु दु । नेपालभाषा व नेपालीभाषा बाहेक वय्कलं हिन्दी भासं नं सफू च्वयादी । वय्कःया देछाःगु थीथी सम्मान व सिरपाः थथे दु – पंचवीर सिंह सिरपाः (वि.सं. २०५७), सुमंगल स्मृति अभिनन्दन सिरपाः (वि.सं. २०६४), शास्ता फाउण्डेशन भारतपाखें वर्ष पुरुष (सन् १९९५) सिरपाः, धर्म विजय पदनम सम्मान (वि.सं. २०६४), सूर्यमाया स्मृति पदक (वि.सं २०६६), बौद्ध न्ह्यसःलिसः मू गुथि यलपाखें सम्मान (वि.सं. २०७१) ।