शशिकला मानन्धर

मां भगवती मानन्धर व बौ अमृत नारायण मानन्धरया म्हयाय् शशिकला मानन्धरया जन्म येँ, बसन्तपू, पुण्यबहाः त्वालय् ने.सं. १०७९ यँला अष्टमिकुन्हु जूगु खः । थीथी व्यक्तित्वया धनी शशीकला मानन्धर छम्ह च्वमि जक मखु पत्रकार, उद्घोषक, ज्याझ्वः न्ह्याकामि, कलाकार आदि नं खः । उकिं वय्‌कःयात बहुमुखी प्रतिभा सम्पन्न च्वमि कथं म्हसीकेगु याः । वय्‌कःया च्वसा बाखं, उपन्यास, छधाःप्याखं, पूधां प्याखंया नापं फिल्मया स्कृप्ट लेखनय् तकं न्ह्याःगु दु । त्रिचन्द्र कलेजं पिदनीगु जः पत्रिकाय् पिदंगु आखिर झीगु हे ल्हाती (ने.सं.१०९७ य्) नांगु कविता शशीकलाःया दकलय् न्हापांगु नेपालभाषाया रचना खःसा ने.सं ११०२ सालय् पिदंगु नःमि वय्‌कःया न्हापांगु बाखं सफू खः । अथेहे निप्यय्‌गु जा वय्‌कःया मेगु पिदंगु बाखं सफू खः । अनं लिपा वय्‌कःया ने.सं ११०६ सालय् शैली नांगु उपन्यास प्रकाशित जूगु खः । थ्व उपन्यास नेपालभाषाया न्हापांगु मिसा च्वमिया उपन्यास खः । शैली धुंकाः वय्‌कःया पिदंगु मेगु उपन्यास खः —लँय् लूम्ह, जल्लथीगु लँपु, मतिनाया सगरमाथा, चिचीपागु ल्हाः, संकल्प । ने.सं ११३१ सालय् पिदंगु चिचीपागु ल्हाः नेपालभाषाया मय्‌जु च्वमिपिनिगु न्हापांगु बाल उपन्यास खः ।

बाखं व उपन्यास धुंकाः वय्‌कलं नाटक नं च्वयादिल । वैत हिस्याये मज्यू ने.सं. ११०८ सालय् व पलाःख्वाँय् एकांकी ने.सं १११० सालय् मञ्चन जुलसा चन्द्रहार एकांकी ने.सं ११४१ सालय् मञ्चन जुल । अथेहे वय्‌कःया न्हूगु परसि (ने.सं ११२७) नांगु पूर्णाकी नाटक सफू नं प्रकाशित जूगु दु । थुकथं वय्‌कः नेपालभाषाया न्हापांम्ह मिसा उपन्यासकार, मिसा पूर्णांकी नाटककार व मिसा बालउपन्यासकार जुयादीगु दु । वय्‌कलं थःगु बाखं, उपन्यास व नाटक फुक्क धयाथें सामाजिक विषययात कयाः रचना यानादीगु दु ।

मय्‌जु शशीकलां पत्रकारिताया ख्यलय् नं ज्या यानादीगु दु । वय्‌कलं नेपालभाषाया थीथी पत्रिका गथे – विश्वभूमि, इनाप, सन्ध्या टाइम्स, लहना, नेपालभाषा टाइम्स आदिइ च्वसु, रिभ्युया लिसें जिमि बाज्यां मुलय् तयाः कनातःगु बाखं कोलमय् नं अन्तर्वार्ता कयाः च्वसु च्वयादीगु दु । २०३७ सालंनिसें नेपालभाषाया थीथी ज्याझ्वःया उद्घोषण यायेगु ज्या न्ह्याकादीम्ह शशीकलां इमेज एफ.एम, स्वनिगः सछि एफएम, मेट्रो एफ.एम आदिइ नं ज्याझ्वः न्ह्याकादीगु दु । थौंकन्हय् वय्‌कलं नेवाः एफएम १०६.६ मेगाहर्जय् साहित्यिक ज्याझ्वः न्ह्याकाच्वनादीगु दु । ने.सं ११०१ सालनिसें नाटकय् म्हितेगु नं सुरु यानादीम्ह मय्‌जु शशीकलां थः बनस्पति विभागया वैज्ञानिक अधिकृत पदं रिटायर्ड जुइधुंकाः हाकनं कलाकार जुयाः म्हितेगु यानादिलसा चिहाः संकिपा— पसः, लाखेपाः व ध्व छध्वः रेखा आदि थेंज्याःगु सर्ट फिल्मया स्क्रिप्ट च्वयादिल । ध्व छध्वः रेखाया सर्ट फिल्मयात नेपालभाषा चीसंकिपा धेंधेंबल्लाखय् न्हाप सिरपाः नं प्राप्त जूगु दु । अथेहे वय्‌कः बुद्धाबदान व वैद्यवाः टेलिसिरियल, अले मां, झीगु कर्म, कुमती आदि संकिपाय् नं आवद्ध जुयादीगु दु ।

नेपालभाषा एकेडेमिया कार्यकारिणी दुजः नं जुयादीम्ह शशीकलायात वय्‌कःया योगदानया कदर यासें थीथी संस्थां थीथी सिरपाः व सम्मान लःल्हाःगु दु । गथे— चित्तधर हृदय राष्ट्रिय प्रतिभा पुरस्कार (ने.सं ११२१), गंकी बसन्धुरा पुरस्कार (ने.सं.११२३), जरिमैंया साखः लुमन्ति सिरपाः (ने.सं ११२८), प्रेम–मोहन सिरपाः (ने.सं ११३६), तेज–तीर्थ सिरपाः (ने.सं ११३८), सत्यमोहन जोशी शताब्दी महोत्सव पदक (ने.सं ११३७), दिनेश लुमन्ति सम्मान (ने.सं ११४०) आदि  ।

Author: Sanil Sthapit on July 14, 2025
Category: भाषा, लिपि व साहित्य
Tags: , , , , , ,

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles