सुकू छगू लायेगु बस्तु खः । थ्व सुं थायेगु याइ । तपाःसुकू, चिपाःसुकू, चाकलाःसुकू, झ्वःसुकू बाय् भ्वय्सुकू, पाचासुकू व पुँइसुकू आदि थीथी कथंया सुकू दइ । दक्वं सुकू छगू हे बिधिं थायेगु याइ । वा छ्व आदि अन्न पायेत, निभालय् च्वनेत व जा भ्वय् नये बलय् फ्यतुइत छ्यलेगु याइ ।
ताःहाकःगु व पाचुगु सुं सुकू थायेगु याइ । घाजःमुजः दंगु व हःपा यक्व दुगु सुं थाइ मखु । नःदःगु व याताप्यातां वंगु सुं नं थाइ मखु । बल्लाःगु सुं थायेगु याइ । दांसिवा मार्सि व पुवाया सुयात बांलाःगु सुकथं काइ । थज्याःगुली नं दथुसुं थाइगु सुकू यच्चुसे च्वनाः नं बांलासे च्वनी । थज्याःगु सुयागु बन्दोबस्त सामाज्यां सु दइबलय् हे यानातयेगु याइ ।
सुकू थायेत सु भचा नाइसे च्वंकाः खिपः निली । खिपःया म्वलय् न्यापु खुपुति दुगु सु छपुँइ बेसाः थें तयाः सुकू थायेत ग्वइ । बेसाःयात निपुँइ यानाः थुकिं मेगु खिपः झ्वःलाक घानाः बेसालं हिनाः म्वः थानायंकेगु याइ । म्वः थाइबलय् बेसाःयात द्यःने छपु तःलं छपु अतः बतः तयाःः नीकाः थाइ । बेसाःपुँइलय् छकःपतिं सु स्वायेगु याइ । सु स्वाइबलय् छक्वलं स्वाइमखु । भचा भचा यानाः काकु काकुं स्वायेगु याइ । खिपतं खिपः छलांगुति जक पाकी । सुकूया ब्याकथं खिपः तइ । कुछि ब्याया निंतिं भिंmच्यापुंनिसें नीपुतक तइ । खिपः छक्वलं यक्व ताःहाकः याइ मखु । मगाः लिसे स्वानाः ताःहाकः यानायंकी ।
सुुकूया ब्याकथं म्वः थाये गाकाः सिथय्या खिपतय् निच्वतं बेसाः पुँइ÷सु नीकाः हिनी । हिने गाकाः हानं खिपःया द्यःने छपु तःलं छपु अतःबतः यानाः बेसाःपुँइ नं हिनाः लिहां वनाः थानायंकी । सिथय् थ्यन धायेव थन नं सिथय्या खिपतय् निच्वतं बेसाः पुँइ नीकाः हिनी । थुकिं यानाः निखें सिथय्या सि भचा तपु थें खनेदइ । थुकथं बेसाः सुं हिनाः ल्यां थ्यां जुयाः मगाःतले थायेगु याइ । गात धायेव थन नं म्वः थानाः पाचुकी ।
बेसाः सु नीकाः नं सुकू थायेगु याइ, मनीकुसे नं थाइ । नीकाः थाइबलय् भचा ताउ बी, सुकू धाःसा क्वातुसे च्वनाः दरु खनेदइ । मनीकुसे थाइगु याकनं सिधइ सुकू धाःसा भचा छ्वासु थें जुइ ।
कःनिपा बालाचा बालाचा यानाः नं सुकू थाइ । पायात निलाः थुकियागु हे खिपः दयेकाः थायेगु याइ । हाकः ताःहाकः मजुइगुलिं छकःपतिं स्वायेगु याइ । थुकिं ततःपाःगु सिकं चाकलाःसुकू थायेगु याइ ।
थाये सःपिं न्ह्याम्हसिनं नं सुकू थाइ । यलया थसि गां सुकू थायेगुली यक्व नां जाः । थन यक्वसिनं लाज्या व लजगाःया रुपय् सुकू थायेगु याइ ।
घाजःमुजः
पाचु मजूगु । हःपा उखेस्वः थुखेस्वः मदयाः च्वः प्वः उति मग्यनाः घाँय्म्वः थें जूगु । घाजःमुजः जूगु सुं सुकू थाइ मखु ।
चाकलाःसुकू
चाकलाक थानातःगु सुकू । तपाः याइ मखु । कुत्याति जक ब्यास दइ । चिचीचाकूगु थासय् सुकू लाये मालीबलय् थज्याःगु सुकू लाइ ।
चिपाःसुकू
बःचापाः यानाः थानातःगु सुकू । निकु निकुत्या ब्या व स्वकुत्या प्यकु हाकः यानाः थानातःगु सुकू । भचा भचा अन्न पायेत व निभालय् फ्यतुइत लायेगु याइ ।
नःदये
दरु मजुये । याताप्याता वने । मगंक सु पँ चिन बाय् फोल्त अप्वः क्ववल धायेव सु ध्वगिनाः नःदइ । नःदःगु सुं सुकू गतिलाक थाये फइ मखु ।
तपाःसुकू
तपाय्क थानातःगु सुकू । निकुत्या स्वकु ब्या न्याकु खुकु हाकः जुइ । वा छ्व आदि अन्न पायेगु याइ । तकुगु थासय् तःम्ह मनू फ्यतुइ मालीबलय् नं तपाःसुकू लायेगु याइ ।
पाचासुकू
बःचा पाःगु सुकू । कुछि ब्या व निकुति हाकः जक जुइ । गनं नं काचाक्क लाये माःसा थज्याःगु सुकू लायेगु याइ ।
भ्वय्सुकु
कुछिनिसें कुछि व प्यलांगु खुलांगुति ब्या यानाः थानातःगु सुकू । गपाय् हाकः माः अपाय् हाकः याइ । ताःहाकः यायेमाःसां लकय् हनेफु ज्वलं जक याइ ।
