नेपालभाषाय् दकलय् न्हापां चिबाखं सफू पिथनादीम्ह मिसाच्वमि नःलि बज्राचार्य मां प्रमिला व बा नातिबज्र बज्राचार्यया कोखं ने.सं. १०९४ य् जन्म जुयादीम्ह म्ह्याय् मय्‌जु खः । समाजय् विद्यमान विकृति बिसंगतियात चिबाखंया रुप बिइत पोख्तम्ह थ्वय्‌कलं नेपालभाषा साहित्य धुकुतिइ उपन्यास छगू नं तनादीगु दु । थौंकन्हय् मांभाषाय् वःगु विचलन, मिसापिंत जुइगु अन्याय, थौंकन्हय् मनूतय्के खनेदयावःगु स्वार्थीपन आदि थ्वय्‌कःया लेखनया मू विषय जूगु दु । थ्वय्‌कःया च्वसां जिगु नुगःया किचः (ने.सं.१११५) नांगु बाखं सफू व कथहं (ने.सं.११४१) उपन्यास पिदने धुंकूगु दु । थ्वय्‌कःयात लुमिन श्रेष्ठ नेपालभाषा सिरपाः (ने.सं. १०२२) लःल्हाये धुंकूगु दु ।

बौ माणिकबहादुर चित्रकार व मां रत्नमाया चित्रकारया क्वखं वि.सं. २००६ जेष्ठ ३ गते येँ देय्‌या वटु त्वालय् कवि नवीन चित्रकारया जन्म जूगु खः ।वय्‌कः थःगु मांभाय् नेपालभाषा साहित्य थपू यायेया निंतिं गुकथं जिल, उकथं थःम्हेस्यां फक्व दुग्यंगु ग्वाहालि यानाच्वनादीम्ह छम्ह मातृभाषा अनुरागी खः । वय्‌कःया मू लेखन विधा चिनाखँ जूसां वय्‌कःया न्हापां पिदंगु साहित्यिक रचना छिमिसं हे धा प्याखं (देगः साहित्य पत्रिका ने.सं. ११०३) खः । थ्व प्याखपाखें वय्‌कलं सँझ्याः साहित्य पाःलाः पाखें याःगु धेंधेंबल्लाखय् उत्कृष्ट च्वमिया सिरपाः नं त्याकादीगु खः । प्याखं स्यनेगु झ्वलय् पुष्प चित्रकारं च्वयादीग कँलाय् प्याखंया स्यनामि जुयाः न्हापांगु सिरपाः नं त्याकादीगु खः ।

वय्‌कः नेपालभाषाया प्याखं च्वमि, स्यनामि जक मखसे छम्ह बांलाःम्ह कलाकार नं खः धयागु खँ पद्मरत्न तुलाधरया शिक्षक व विद्यार्थी प्याखनय् प्याखंम्वः जुयाः म्हितादीगुलिं नं सीदु । प्याखं च्वयेगु व स्यनेगु झ्वलय् वय्‌कलं नेपाल चलचित्र संस्थानया नायः जुयाः नं ज्या नं यानादीधुंकूगु दु ।

थथे भाजु नवीन चित्रकारया योगदान प्याखं च्वयेगु स्यनेगु व थःहे प्याखंम्व जुयाः ब्वति कायेगु पाखे दुसां नेपालभाषाया ख्यलय् वय्‌कःयात विशेष रुपं छम्ह आधुनिक कवि कथं म्हसीकेगु याः । थीथी पत्रपत्रिकाय् पिदंगु कविता बाहेक थ्वय्‌कःया ने.सं. १११७ य् बौद्ध दर्शन सम्बन्धी आध्यात्मिक चिन्तनं जाःगु चय्पू (८० पु) थीथी बौद्धिक बिचाः धाः दुथ्याःगु चिनाखँ मुना सफू स्वकुमि जि, जि दुनेया पिदंगु दु । मानवता, समानता, स्वतन्त्रा तथा न्यायया नितिं थःगु काव्य मार्फत वकालत याइम्ह कवि कथं परिचितम्ह नवीन चित्रकारया काव्यया मेगु विशेषता भाव सघनता, वैचारिक स्पष्टता, लालित्यपूर्ण भाषा खः । कवि नवीन चित्रकारं आधुनिक कविता बाहेक निर्वेदया भावं जाःगु बौद्ध दर्शन नाप सतीगु तःपु म्ये नं च्वयादीगु दु ।

कवि नवीन चित्रकारं नेपालभाषा साहित्य थपू यायेया निंतिं थीथी साहित्यिक संस्था गथेकि मुनासः साहित्य पाःलाःया संस्थापक न्वकु, नेपालभाषा कविता दबू लिजःया नायः, फाउण्डेशन अफ सार्क राइटर एण्ड लिटरेचर, नेपाल च्याप्टरया महामन्त्री, नेपालभाषा म्ये गुथिया दुजः जुयाः नं ज्या यानादीगु दु । थुलि जक मखु, भाजु नवीन चित्रकारं थःगु मांभाय् नेपालभाषा साहित्य थपू यायेगु तातुनाः थः अमेरिका वंबलय् अमेरिकाया कविपिं नापलानाः अन जूगु थीथी कवि गोष्ठीइ ब्वति कयादिलसा, पिनेंयापिं कविपिंत नं नेपालय् ब्वनाः, कवि गोष्ठी यानाः नेपालभाषा साहित्यया प्रचार प्रसार यायेगु ज्या यानादिल ।

अथेहे थः उसाँय् मदुगु इलय् नं चिनाखँ मुँज्या यानाः उगु मुँज्याय् ब्वंगु थीथी कविपिनिगु नेपालभाषाया चिनाखँयात थःम्हेस्यां अंग्रेजी भासं अनुवाद यानाः ‘Rebel Morning’ नामं नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान पाखें सफू पिकयादिल । भाजु नवीन चित्रकारया नुगः भाषा साहित्यपाखे जक क्वसाःगु मखुसे बुद्ध धर्मपाखे नं उतिकं क्वसाःगु दु । वय्‌कःयात मांभाय् पुचः यलपाखें धर्मादित्य धर्माचार्य भाषा सिरपालं हंगु दु । थौंकन्हय् नेपालभाषा परिषद्या न्वकू जुयाः भाषा साहित्यया सेवा यानाच्वनादीम्ह वय्‌कःया नेपालभाषा परिषद्या छेँ दयेकेगु ज्याय् नं तःधंगु योगदान दु । वय्‌कःया थज्याःगु योगदानयात कदर यानाः नेपालभाषा परिषदं वय्‌कःयात ने.सं. ११४२ बछलागा द्वादशी शुक्रवाः कुन्हु भाषाथुवाः उपाधी देछाःगु दु ।

नवीन थेच्वमि कथं भाषा साहित्यया ख्यलय् म्हस्यूम्ह वय्‌कः भाजुया वास्तबिक नां न्हुच्छे बहादुर महर्जन खः । वय्‌कःया जन्म बौ मोतिलाल महर्जन व मां कृष्णमाया महर्जनया प्यम्ह काय्पिं मध्ये कान्छाम्ह काय्‌या रुपय् जूगु खः । वय्‌कः नेपालभाषाया छम्ह भाषिक अभियन्ताया नापं च्वमि नं खः । साहित्य ख्यलय् वय्‌कःया न्हापांगु चिनाखं याकःचा धकाः छ लिचिले मते ईन्द्रेणी साँस्कृतिक समाज, ख्वपया ग्वसालय् जूगु साहित्यिक गोष्ठिइ न्हाप लाःगु खः । अथेहे वय्‌कःया नेवाः लकस बिराट तःसाहित्यय् लियांल्यू, जिन्दगी सगरमाथा एफ.एम.य् न्हाप, सँझ्याः साहित्य पाःलाःया अन्तर क्याम्पस नेपालभाषा छधाः प्याखं धेंधेंबल्लाः कासाय् बांलाःम्ह मिजं कलाकारया सिरपाः त्याकेत ताःलाःगु खः ।

वय्‌कः छम्ह भाषिक अभियन्ता नं खः । स्कुल स्कुलय् नेपालभाषा पठनपाठन जूसा जक नेपालभाषाया बांलाक विकास जुइफइ धैगु बिचालं संचालन जूगु नेवाः बस्ति नेवाः स्कुल अभियानया छम्ह संस्थापक छ्याञ्जे नं खः । थ्वहे कथं वय्‌कलं थेच्वय् नेवाः ईङ्गलिस स्कुल स्थापना यानाः थः अनया प्रिन्सिपल जुयाच्वनादीगु दु । अथेहे थ्वय्‌कः नेवाः देय् दबू स्वनिगः विशेष प्रदेशया–वरिष्ठ न्वकू, कुलां साहित्य पाःलाः (पाटन संयुक्त क्याम्पस)या संस्थापक नायः (२०५६/२०६६), हःपाः पुचःया संस्थापक नायः नं खः ।

कवि नवीन् प्रकाश श्रेष्ठ बौ गंगालाल श्रेष्ठ व मां लक्ष्मीकेशरी श्रेष्ठया कोखं थिमिइ जन्म जुयादीगु खः । वय्‌कः नेपालभाषाया आधुनिक गद्य कविताया ख्यलय् उदयीमान कवि खः । वय्‌कः नेपालभाषा व खस नेपाली भाषाय् कविताया नापं थीथी च्वखँ च्वय्‌गुलिइ सक्रिय जुयादीगु दु । वय्‌कःया पिदंगु कविता सफूया नां ह्याउँगु स्वां हाकुगु हि (ने.सं.११४०) खः । वय्‌कलं थीथी वाः पतिइ स्तम्भकारया रुपय् ध्याचू च्वसु नं च्वयादी । वय्‌कः भसास आर बि जोशी प्रतिभा सिरपालं सम्मानित जुयादीगु दु ।

नेपालभाषा ख्यलय् नांजाःम्ह, सकस्यां म्हस्यूम्ह नातिबज्र बज्राचार्य मां मानकुमारी बज्राचार्य व बौ दानरत्न बज्राचार्यया क्वखं ने.सं. १०५८ सालया तछलागा तृतीया बुधवाःकुन्हु असं भोताहितिया दगुबहालय् जन्म जूगु खः । थ्वय्‌कः वि.सं. २०२२ सालया भाषा आन्दोलनं दनावःम्ह छम्ह भाषासर्जक खः ।

थ्वय्‌कलं वि.सं. २०२३ सालय् सफू धुकू चायेकाः नेपालभाषां पिदंगु सफू, पत्रपत्रिका मियाः नेपालभाषाया प्रचारप्रसार यायेत ग्वाहालि यानाच्वंगु खः । थुगु सफू धुकू अनौपचारिक रुपं नेवाःतय् सम्पर्क केन्द्र वा स्वापू तयेगु थाय् जुयाच्वंगु खः । अन भाषा साहित्य ख्यःयापिं भाषाह्यःमिपिं श्रस्तापिं नाप लानाच्वनी, भाषा साहित्य ख्यःया खँ जुयाच्वनी ।

चिनाखँ च्वयेगुली ल्हाः न्ह्याःम्ह थ्वय्‌कःया न्हापां पिदंगु ग्वःगः व न्हू सतकया स्वापू (ने.सं. १०८६), सितुया हेमन्त अंकय् पिदंगु खः । थनंनिसें ल्हाः न्ह्याकादीम्ह थ्वय्‌कःया न्हापांगु कविता सफू सुतिलः (ने.सं. १०९१) खः । अनं थःत थम्हं लुइकाबले (ने.सं. ११०२), जीवनया दुवातय् (ने.सं. १११३), जि हेरा (ने.सं. ११३०) सफू पिदंगु खः ।

थ्वय्‌कःया ल्हाः चिनाखँ च्वयेगुया नापं म्ये च्वयेगुलिइ नं उलि हे न्ह्याः । वय्‌कःया तय्‌जु (ने.सं. १०८३), स्वय्नगु (ने.सं. ११२१) व छ्यनय् तकुस्वां (ने.सं. ११३५) स्वंगू म्येचाः नं पिदंगु दु । थुकथं थ्वय्‌कलं थीथी चिनाखँया सफू, म्येचाः पिथनेगु नापं न्हसला लसता पौया सम्पादन नं यानादीगु दु ।

थुकथं नेपालभाषाया सफू पसः तयाः चिनाखँ च्वयादीम्ह वय्‌कलं थीथी संघ संस्थाय् आवद्ध जुयाः नं नेपालभाषा सेवा यानादीगु दु । गथे —प्रतिभा साहित्य परिवारया नायः, पासा मुनाया छ्याञ्जे (वि.सं. २०२२ सालंनिसें २०३१ तक) युवक बौद्ध परिषद्या प्रचार छ्याञ्जे (वि.सं. २०२५ निसें २०२८ तक), नेपालभाषा परिषद्या आजिवन सदस्य जुयादीगु दु ।

नेपालभाषा व नेवाः जातिया लागि वय्‌कलं यानादीगु योगदान व वय्‌कःया साहित्यिक पलाः व भाषासेवायात कदर यासें वय्‌कःयात थीथी संस्थापाखें सिरपाः हना देछासें सम्मानित याःगु दु । ने.सं. ११११ कौलागा ११ य् नेपालभाषा परिषद्पाखें चित्तधर सिरपाः, ने.सं. १११६ य् देछापौ, वि.सं. २०५८ साल श्रावण ६ गते विश्वब्यापी शान्ति अभियानपाखें हनापौ, ने.सं. ११२६ तछलाथ्व ७ कुन्हु नेपालभाषा एफएम न्यँमि गुथिपाखें हनापौ, ने.सं. ११२८ कौगाला ११ कुन्हु हःपाः गुथिपाखें हःपाः सिरपाः, ने.सं. ११३१ स विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलन गुथिपाखें हनापौ, वि.सं. २०६३ य् हरिशंकर रंजितपाखें सम्मान, ने.सं. ११३७ य् उत्कृष्ट रचनाकारय् पेज ३ पिपल्स च्वाइस अवार्ड प्राप्त यानादीगु दु । थुकथं हे न्हिन्हिं सफू धुकू चायेकाः नेपालभाषा साहित्यया सेवा यायां वय्‌कः ने.सं. ११३९ थिंलागा १२ कुन्हु परलोक जुयादिल ।

ने.सं. १०७६ बछलाथ्व ११ कुन्हु असं, येँय् बौ चैत्यराज बज्राचार्य व मां रामकेशरीया कोखं नारद बज्राचार्यया जन्म जूगु खः । वय्‌कः नेपालभाषा साहित्यया आधुनिक गद्य कविता व आधुनिक बाखं बिधाय् पीदँ, पीन्यादँ न्ह्यः निसें निरन्तर सक्रिय जुयाः च्वनादीम्ह स्रष्टा खः । वय्‌कःया न्हापांगु च्वसु जिं ला झ्यालं क्वसायगु खः (तय्‌जु ४, ने.सं १०९८) नांगु कविता खः । थथे थीथी पत्रिकाय् आपालं कविता पिदनाः नं कविताया सफू पिमदंपिं कविपिं मध्ये वय्‌कः नं छम्ह खः । वय्‌कलं सरल भाषं कविता च्वयादीसां उकि प्रचुरमात्राय् असन्तोष व आक्रोश उलि हे तिख्खरं थ्वैच्वंगु झीसं खंकेफु ।

बाखं ख्यलय् भाजु नारदया अय् नं मनू म्वाना हे च्वनी (ने.सं.११३५) सफू पिदंगु दु । वय्‌कःया बाखनय् समाजया अनेक ख्यलय् पिदनाच्वंगु बिसंगति, बिकृति, अन्याय, अत्याचार, दुराचार, भ्रष्टाचार, शोषण प्रति असन्तोष, आक्रोश, घृणाया अभिव्यक्ति प्रचुर मात्राय् खनेदु । लिपांगु इलय् वय्‌कलं बहुकेन्द्रीय बिषय, बहुपात्र छ्यलाः बाखं च्वयादीगु दु ।

भाजु नारदं सम्पादन तथा अनुवादया नं ज्या यानादीगु दु । ने.सं. १०९७ य् पिदंगु तय्‌जु पत्रिका व त्रिभूवन विश्वविद्यालय कीर्तिपूर बहुमुखी क्याम्पसं पीदनीगु गं दँ पौ ल्याः ३ या वय्‌कः सम्पादक खः । नःलि लय्‌पौ च्वसु धलः (धलः,ने.सं. ११३६), थाय्‌भु दँपौ (धलः, नेसं.११४१) पत्रपत्रिकाया सम्पादन यानादीगु दुसा महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया बिपात्र उपन्यासया (ने.सं.११४२) अनुवाद यानादीगु दु । वय्‌कःयात नेपालभाषाया साहित्यय् वय्‌कलं यानादीगु योगदानयात कदर यासें नेपालभाषा एकेडेमि पाखें ने.सं. ११३६ य् दान्यहिरा हःपाः सिरपाः लःल्हाःगु दु ।

मां सुकुनानी प्रधान व अबु वस्ताद सेतुराम प्रधानया म्ह्यायमय्‌जु नारायणदेवी (प्रधान) श्रेष्ठ ने.सं.१०५५ य् कमलाछी येँय् जन्म जूगु खः । ने.सं.१०७२या नेपाल ऋतु पौ ल्याः ३ य् दकलय् न्हापां सी मास्ति मवःनि कविता पिथनाः नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् पिलूझाःम्ह व्यक्तित्व खः । ने.सं. १०७२य् हनुमानध्वाखा लायकुलिइ जूगु दकलय् न्हापांगु विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलनय्चिनाखँय् न्हापा सिरपाः त्याकादीगु खः । नारायणदेवी श्रेष्ठ नेपालभाषाया नारी साहित्यकारपिं मध्येय् दकलय् न्हापां ने.सं.१०७८य् झिंन्हय्‌पु व लिपा ११२६ य् स्वीप्यपु चिनाखँ तयाः मुखूस्वां कविता संग्रह निक्वः तक पिकयादीम्ह कवयित्री खः । वय्‌कः नारी प्रतिया सामाजिक धारणा, अवहेलनायात ब्वयाः नारी जागरणया सः थ्वयेकादीम्ह, नारी शक्ति पाखे आशावादी कवयित्री खः । समाजय् क्वत्यला तःपिं मिसापिंत याइगु उत्पीडन व शोषणयात वय्‌कलं थःगु कोमल अभिव्यक्तिं मिसातसें नं छन्हु च्वापुगुँ गइ तिनि, इमिगु धीरतां परवत नं फइतिनि धकाः शंखघोष यानादीथें थःगु जीवनकालय् प्रत्यक्ष स्वये, न्यने खंम्ह भाग्यमानी श्रष्टा खः वय्‌कः । युगौंनिसेंया नारी शोषण स्वयाः, खनाःनं छन्हु इलं फपुइकी तिनि धयागु क्वात्तुगु विश्वास यानादीम्ह श्रष्टा खः— वय्‌कः ।

थ्वय्‌कःया थज्याःगु ज्यायात कदर यानाः ने.सं.१११९य् मोतिलक्ष्मी सिरपाः, ने.सं.११३७य् पामिला सम्मान, बुद्धि रेशम स्मृति श्रष्टा सम्मान (काव्य नेपालभाषा) २०७८, नारी साहित्य प्रतिष्ठान नेपाल पाखें नेपालभाषा काव्य सम्मान आदि पाखें थ्वय्‌कःयात हनेज्या जूगु दु।

स्वनिगलं पिने पिदंपिं नेपालभाषाया भाषिक अभियन्तापिं मध्ये भाजु नारायणप्रसाद श्रेष्ठ नं छम्ह खः । वय्‌कः वि.सं.१९९९ सालय् विराटनगरय् जन्म जुयादीम्ह खः । वय्‌कःया मांया नां गंगादेवी व बाःया नां धनप्रसाद श्रेष्ठ खः । नेवाः भावना बिलिबिलिजाःम्ह वय्‌कः आवद्ध जुयादीगु संस्था थुकथं दु– झी पुचः विराटनगर (न्हापायाम्ह नायः), विराटनगर जेसिज (न्हापायाम्ह नायः) लिसें थीथी संघसंस्था । वय्‌कलं भाषा संस्कृति व अर्थतन्त्रया बिषय् तःपु हे च्वसु च्वयाः प्रकाशित यानादीगु दु ।

मां सुवर्णदेवी व बा रामलाल न्याछ्योंया कोखं ने.सं. १०८२ इ जन्म जूम्ह निजिरोस श्रेष्ठ न्याछ्यों बाखं, चीबाखं, उपन्यास, मचा कासा, नेवाः नसा, नेवाः संस्कृति सम्बन्धी थीथी बिधाय् ल्हाः न्ह्याःम्ह स्रष्टा खः । तर थथे खया नं थ्वय्‌कःयात अप्वः थें बाखंच्वमि कथं म्हसीकेगु याः । थ्वय्‌कःया मुक्कं झिंछगू सफू पिदने धुंकूगु दुसा उकी मध्यय् अन्तरमनया सः (ने.सं. ११३४) व करं क्यंगु लँपु (ने.सं. ११३९) बाखं सफू खः । थ्वय्‌कलं वर्तमान समाजय् खनेदुगु विसंगति, विकृति, म्हो जुयावनाच्वंगु सामाजिक मुल्य–मान्यतायात व्यंग्य यानाः बाखं च्वयादी । थ्वय्‌कःया बाखनं ब्वमिया नुगलय् थिइत ताःलाःगु दु । अथेहे थ्वय्‌कःया मिसा नं मनू खः (ने.सं. ११४१) नांगु उपन्यास पिदंगु दु । थ्व उपन्यास झीगु समाजय् विद्यमान लैंगिक विभेदयात कयाः च्वयातःगु उपन्यास खः । बाखं उपन्यास बाहेक थ्वय्‌कःया नेवाः संस्कृति, संस्कार, नसा, कासाया सम्बन्धी नं तःगू सफू पिदंगु दु, गुगु थुकथं दु— फ्वसा (ने.सं. ११२८), नेवाः कासा (ने.सं. ११२८), नेवाः कासा निगूगु ब्व (ने.सं. ११३०), जिमि मांया ज्याःजंक्व (ने.सं.११३१), नेवाः नखः व नसा (ने.सं. ११३२), यलया अगिंमथः (ने.सं. ११३३), स्यस्यः समाजया स्वक्वःगु जंक्व (ने.सं. ११३९) । थ्वय्‌कलं नेपालभाषाया ख्यलय् यानादीगु योगदानयात कदर यासे थ्वय्‌कःयात जरिमैँया साखः लुमन्ति सिरपाः (ने.सं. ११३७) प्राप्त जूगु खः । अथे हे विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलन ने.सं. ११३३य् बाखं बिधाय् थ्वय्‌कःयात ल्यू सिरपाः प्राप्त जूगु दु ।

मय्‌जु निभाः बज्राचार्यया जन्म ने.सं.१११० पौष कृष्ण पक्ष ४ कुन्हु येँय् जूगु खः । वय्‌कःया मांया नां विजयलक्ष्मी तुलाधर व बाःया नां नारद बज्राचार्य खः । नेपालभाषा साहित्यय् वय्‌कलं विशेष यानाः नियात्रा साहित्यया च्वसु च्वयेगु यानादी । वय्‌कःया न्हापांगु नियात्रा च्वसु माइ जर्नि टु जापान खः । थ्व वय्‌कः सन् २००० य् जापानय् अन्तराष्ट्रिय मचातय्‌गु सम्मेलनय् ब्वति कयाः वयेधुंकाः च्वयादीगु नियात्रा च्वसु खः । थ्व च्वसु इकेदा इन्टरनेशनल स्कूलया ख्वाःपतिइ सन २००१य् पिदंगु खः । वय्‌कःया नेपालभाषाया न्हापांगु नियात्रा च्वसु राफ्टीङ्ग२ भोतेकोसी खः । थ्व नियात्रा सन्ध्या टाइम्स न्हिपतिइ ने.सं.११२९ चौलागा १ य् पिदंगु खः ।

लजगाया सिलसिलाय् वय्‌कः थीथी देशय् झायादी । अथे झाइबलय् अनया विशेष न्ह्यथनेबहःगु खँयात कयाः वय्‌कलं नियात्रा च्वसु च्वयादी । कृतिगत रुपय् सफू पिमदंनिगु खःसां वय्‌कःया नियात्रा च्वसु नेपालभाषा टाइम्स, थाय्‌भू, नःलि पत्रिकाय् पिदना वयाच्वंगु दु । नियात्रा लेखनय् वय्‌कःया थःगु कथंया मौलिक पहः दु । जीवन्तता दु । वातावरण व मानविय समवेदनयात वय्‌कलं थःगु च्वसुइ ब्वयेगु यानादी । वय्‌कलं ने.सं.११२७ स ईल्वहँ च्वखँ सिरपाः त्याकादीगु खः।