राजमति वा मतिना याये वा धयागु तसकं लोकंह्वाःगु म्येहालामि कथं म्हसिका दुम्ह भाजु पवित्र कसाःया पूवंगु नां पवित्रवीर सिंह कंसाकार खः । वय्‌कःया मांया नां रत्नदेवी कसाः व बाःया नां बुद्धिवीरसिंह कसाः खः । वय्‌कःया जन्म येँया केलत्वालय् ने.सं. १०८७ पोहेलाथ्व ५ य् जूगु खः । भाजु पवित्र कसाः नेपालभाषा व नेवाः जातिया थपु यायेगु ज्याय् सदां न्ह्यचिलादीम्ह नेवाः न्ह्यलुवाः खः । वय्‌कः नेपालभाषाया लिपि, संगीत व संचार ख्यलय् लोकंह्वाःम्ह छम्ह सक्रिय अभियन्ता खः ।

वय्‌कलं सत्यां मयाक नेवाः म्ये हालादीगु दु । वय्‌कः नेपाल लिपि, रञ्जना लिपिया लिसें नेपाल भाषा स्यनेगु लिसें भाषिक व सामाजिक ज्या खँय् तसकं हे सक्रिय । वय्‌कः नेपाल लिपि गुथिया न्वकू, नेपालभाषा चीहा संकिपा कासा ग्वसाः खलःया दुजः, भानु मा.बि.या नेपालभाषा स्यनामि खः । वय्‌कलं छगू इलय् गुडनाइट एफएमय् नेपालभाषाया ज्याझ्वः न्ह्याकादिल, एनटीभिइ मतिनाया स्वां नांयागु ज्याझ्वःया वय्‌कः ग्वसाः कजि व स्यनामि लिसें नेपाल मण्डल टेलिभिजनय् नेवाः संकिपा नांगु ज्याझ्वःया ग्वसाःमि, कजि व खँ च्वमि नं जुयाः ज्या यानादीगु जुल ।

वय्‌कलं अन्तर क्याम्पस नेपालभाषाया म्ये कासाय् दकलय् बांलाःगु सः व लय् न्हाप सिरपाः कयादीगु दु । दकलय् बांलाःम्ह ज्याझ्वःन्ह्याकामिया सिरपाः नं कयादीगु दु । लिसें दान्यहिरा हःपाः सिरपाः, तिर्थहेरा सिरपाः व रमेश ताम्राकार संगीत सिरपालं विभूषित जुयादीगु दु ।

भाजु पवित्र बज्राचार्यया जन्म अबु परमानन्द बज्राचार्य व मां कृष्णदेवी बज्राचार्यया कोखं ई.सं १९५७ अक्टोवरय् येँया ओमबहाः त्वालय् जूगु खः । च्वासापासाया तत्कालिन छ्याञ्जे परमानन्द वज्राचार्यया काय्‌भाजु पवित्र बज्राचार्य मचांनिसें हे नेपालभाषा ख्यःनाप परिचित जुइगु स्वभाविक खः । वय्‌कः न्हापां थीथी साहित्य सम्मेलन व सभाय् अबु नाप जुजुं नेपालभाषाया छम्ह प्रतिवद्धम्ह कार्यकर्ता जुयादिलसा थौं नेवाःतय्‌गु राष्ट्रिय संगठन नेवाः देय् दबूया नायः जुयाः नेवाः समुदायया हे नेतृत्व यानादीम्ह जुयादीगु दु ।

भाजु पवित्र बज्राचार्यं थम्हं चायेकं नेपालभाषाया ख्यलय् ज्या यानादीगु धयागु तता नगिनाया स्कूलय् वि.सं २०३० सालय् जुइत्यंगु अन्तर हाइस्कुल साहित्य सम्मेलनयात ग्वाहालि यायेगु ज्या निसें खः । वि.सं २०३६ निसें वय्‌कः ओलम्पस क्लबया अध्यक्ष जुयादिल । थुबले वय्‌कलं थःगु सम्पादनय् धुंज्या नांगु दँ पौ पिकयादिलसा थः अबुया निगू सफू छन्त लुमंकाः कविता संग्रह व राजकुमार कुनाल नाटक सफू पिकयादिल । अथेहे ओलम्पस क्लब मार्फत तःक्वः मछि सभागृह व प्रज्ञाप्रतिष्ठानय् थीथी सांस्कृतिक कार्यक्रम न्ह्याकेगु, ओमबहालय् दँय्‌दसं न्हूदँया लसताय् नेपालभाषाया न्हूगु सफू पिकायेगु व निष्ठानन्द बुंदिं हनेगु ज्या यानादिल । अथेहे नेपालभाषा मंकाः खलः स्वंसांनिसें अन ग्वाहालि यायेगु ज्या यानादिल । ने.सं ११०७ य् वय्‌कः येँ महानगरपालिकाया २३ वडाया नगर सभासद जुयादिलसा न्यादँ लिपा उगु हे वडाया वडा अध्यक्षय् निर्वाचित जुयादिल । थबलय् वय्‌कलं येँ महानगरपालिकाया आधिकारिक भाषा नेपालभाषा नं जुइमाः धका बोर्ड बैठकय् प्रस्ताव तयादिल । वय्‌कःया प्रस्ताव पारित जुल । येँ महानगरपालिकाय् नेवाः भाय् नं छ्यलेफैगु जुल । तर थुकियात सर्वाच्चे अदालतया निर्णयं पनाबिल । वडा अध्यक्ष जुयाच्वनादीलय् डा. शान्तबिरसिं तुलाधरया नेतृत्वय् नेवाः गुथि स्वनेगु ज्या जुल । वय्‌कलं नेवाः गुथिया मूछ्यांजेया भाला कयाः ज्या यानादिलसा लिपा वय्‌कः नायः हे जुयादिल । उगु हे इलय् लसय् हंगु बिरोध व मयजु लानीझ्याः नांया निगू क्यासेट पिथनादिल । वय्‌कलं नेवाः ख्यलय् आवश्यक न्ह्यागुंज्या न्ह्यामेस्यां याःसां सफल जुइमाः धकाः तिबः बीगु कथं नेवाः न्ह्यलुवा भाजु मल्ल के. सुन्दर नेवाः देय् दबूया नायः जूगु निगू कार्यकाल तक्क मूछ्यांजेया भाला कयाः ज्या यानादिल । डा. महेशमान श्रेष्ठजुया संयोजकत्वय् गठन जूगु गुथि विधेयेक विरुद्ध एकीकृत आन्दोलनया सह–संयोजक जुयाः ज्या यानादिल । थौंकन्हय् वय्‌कलं नेवाः देय् दबूया नायःया जिम्मेवारी क्वबियाच्वनादीगु दु । नेवाः देय् दबू सकल नेवाःतय् मंकाः संस्था जुसेंलि नेवाः नाप सरोकार दुगु फुक्कं ज्याखं थुगु संस्थाया सरोकारया विषय जुइमाः धकाः थुकियात व्यापक यायेगु कुतः यानादिल । थौंकन्हय् वय्‌कः नेवाः देय् दबूया थःगु हे छेँ दयेमाः धकाः छेँ धस्वाकेगु ज्याय् लगे जुयाच्वनादीगु दु ।