स्वनिगःया पुलांगु बस्ती मध्ये किपू (कीर्तिपुर) तसकं नांजाः । स्वनिगलं योता (पश्चिम) पाखे च्वंगु थ्व लागा स्वनिगःया सर्वप्राचीन बस्ती खः । किपूया प्यखें वताय् (पूर्व) त्रिभुवन विश्वविद्यालय लागा, योताय् (पश्चिम) बोसीगां, यंताय् (उत्तर) तीनथाना व यिताय् (दक्षिण) पांगा बस्ती दु । थौंकन्हय् कीर्तिपुर नगरपालिकाया केन्द्र नं थ्वहे बस्ती खः । थुगु ऐतिहासिक बस्तीबारे पौराणिककालं निसें हे चर्चा जुया वयाच्वंगु खनेदु । उबले थ्व थाय्यात पद्मकाष्ठगिरी धाइगु खः । डाँडाया च्वय् पलेस्वां थें च्वंगु बस्ती जुयाः थ्वयात पद्मकाष्ठगिरी धाःगु खः । मध्यकालय नं थ्वहे नामं सम्बोधन याना तःगु यक्व प्रमाण दु । थुकिया नापं उबले ‘गुँदे’ (गुन्दे) धायेगु नं चलन जुइधुंकूगु खँ गोपालराज वंशावलीं सीदु । उबले थ्व बस्तीयात छगू क्वाथया रुपय
छ्यलातःगु खः । यल राज्यया जुजु राज्यप्रकाश मल्लं थ्व वनदुर्ग सुरक्षा यायेत नियम दयेका बिउगु खनेदु । आः तक नं थ्वया चाकःलिं गुँया रुप स्वयेदु । ‘गुँदे’ धयागु गुँया दथुइ च्वंगु बस्ती खः । पौराणिककालंनिसें थःगु बिस्कं म्हसीका दुगु थ्व थाय्यात पञ्चायतकालय् राजनैतिक दृष्टिकोणं लाय्कू, चिठुविहार, पालिफल व बाहिरीगाउँ धकाः प्यंगू गाउँ विकास समिति दयेकल । लिपा उगु प्यंगू गाउँ विकास समिति व नापनापं च्वंगु पांगा बस्ती दुने लाःगु बिष्णुदेवी व बालकुमारी गाउँ विकास समिति, चोभार दुने च्वंगु भूतखेल गाउँ विकास समिति, अथेहे मच्छेगां नापं च्वंगु चम्पादेवी गाउँ विकास समिति समेत यानाः मुक्कं च्यागू गाउँ विकास समिति छथासं तयाः वि.सं. २०५३ चैत्र १४ गते कीर्तिपुर (किपू) नगरपालिका घोषणा यात ।
थ्व थाय्या कीर्तिपुर धइगु नां पशुपतिया ज्योतिर्लिङ्ग उत्पत्तिनाप स्वापू दु धकाः न्ह्यथनातःगु दु । प्राचीनकालय् थन च्वनीपिं ग्वालातय् छम्ह सां छेँय् दुरु मबिसे सदां बागमती खुसि सिथय् वनाः थम्हं हे दुरु बिया वइगु जुयाच्वन । थ्व खँ ग्वालातय् नायलं सीकाः सां दुरु बीगु थासय् वनाः म्हुया स्वःबलय् अन ज्योतिर्लिङ्ग पिहां वःगु खँ वंशावलीइ न्ह्यथनातःगु दु । थथे ज्योतिर्लिङ्ग लुइकाः बांलाःगु कीर्ति तःगु जुयाः थ्व थाय्या नां हे कीर्तिपुर तःगु धाइ । जयस्थिति मल्ल स्वयाः न्ह्यः किपुलिइ यलया सप्तकुटुम्बज महापात्रतय्सं थःगु प्रभाव तया वःगु खः । उबलेया महापात्रत मध्ये जगतपाल व राजेन्द्रपाल निम्हेसिया नां न्ह्यःने वयाच्वंगु दु । जगतपाल वर्मां ने.सं. ६३५ य् बाघभैरवया देगः ल्ह्वना ब्यूगु खः । उत्तरमध्यकालय् नेपालमण्डल राजनैतिक विभाजन जुइ धुंकाः थ्व थाय् यल राज्यया अङ्ग जू वन ।
थ्व बस्तीयात प्यखेरं ततःजाःगु पःखाः दनाः क्वाथ दयेका तःगु जुल । थ्व पःखाःया भग्नावशेष आःतक नं किपूया पश्चिमपाखे स्वयेगु दु । बस्तीइ दुहां वनेत प्यंगुलिं दिशाय् ततःधंगु लुखा दयेकातःगु दु । थथे स्यल्लाक क्वाठ दयेका तःगु जुयाः पृथ्वीनारायण शाहं आक्रमण याःबलय् निक्वः तक बुका छ्वःगु खः । स्वक्वःखुसी नं पृथ्वीनारायण शाहं खुला तक घेराबन्दी यानाः जनतायात तःधंगु अभाव व कष्ट बिउगुलिं अनयाम्ह नायकं आत्मसमर्पण याना बिल । अनं लिपा किपू गोर्खालीतयगु ल्हातिइ लाः वन । थुगु ऐतिहासिक बस्तीइ कलाकृतिं जाःगु धार्मिक सम्पदात यक्व दु । उकी मध्ये बाघभैरव, उमामहेश्वर, इन्द्रायणी, नारांद्यः आदि नांजाःगु देगः खः । थन दँय्दसं मंसिर शुक्ल चतुर्थी निसें नापनापं च्वंगु खुगू गां छसिकथं पांगा, सतुंगः, नगां बोसिगां, सिंर (नैकाप), मच्छेगां, ल्होंखा (तपाख्यः) मिले जुयाः थःथःगु थासय् च्वंपिं द्यःपिंत खतय् तया नापं जात्रा याइ । जात्रा यायेत किपूया इन्द्रायणी, पांगाया बालकुमारी, नैकापया गणेद्यः व ल्होंखाया भैलःद्यः हइगु खः । मेगु स्वंगू गामं थःथःगु लागाया बैष्णवी देवीया खः हइ । किपू नापं मुक्कं न्हय्गू गामं थुगु जात्राय् ब्वति काइगु जुयाः थ्वयात ‘न्हय्गां जात्रा’ नं धाः । थ्व फुकं खःत नैकाप व थक्वाःया दक्षिणपाखे लाःगु बःखुइ हयाः जात्रा याइगु खः ।

न्हय्गां जात्राया झ्वलय् किपुलिइ जुइगु जात्रायात इन्द्रायणी जात्रा धाइ । थ्व जात्राबलय् पीगंद्यः (इन्द्रायणी) लिसें गणेद्यःयात खतय् तयाः सिन्हः जात्रा याइ । इन्द्रायणीया द्यःखतय् सप्त मातृका, भैरव, गणेश, सिंघिनी, ब्याघ्रिनी व कथितिया महाद्यःया मूर्ति दइ । थुकी मध्ये प्रमुख कथं इन्द्रायणीयात नालातःगु दु ।
इन्द्रायणीया मू जात्रा धयागु थिंलाथ्व (मार्गशुक्ल) अष्टमी निसें दशमी तक खः । जात्रा न्ह्यः चौथिकुन्हु भैलःद्यः आराधना यानाः भेलुथ्वँ थुइगु ज्या जुइ । थ्व थ्वँ जात्रा लिपा इनाः त्वंकेगु याइ । अष्टमीकुन्हु छ्वय्लाभू जुइ । थुकुन्हु हे चान्हय् द्यःपाःलाः हिलेगु नं ज्या जुइ । छम्ह द्यःपाःलाः नं मेम्हेसित द्यःपाः लःल्हाइबलय् मेपिंसं स्वयेमजिउ धयागु चलन दु । अष्टमीकुन्हु हे किपूया क्वाथछेँपाखें बःखुइ वनाः होम नं याइ । नवमीकुन्हु ‘मू भू’ धकाः मू भ्वय् जुइ । थुकुन्हु थःथिति, पासाभाइपिं छेँय् सःताः भ्वय् नकेगु ज्या जुइ ।
दशमीकुन्हु इन्द्रायणीया खः जात्रा जुइ । थुकुन्हु किपूमित सुथंनिसें पीगनय् द्यइके वइ । दकलय् लिपा जुजुया प्रतिनिधि कथं खड्ग ज्वनाः द्वारेपुजा वइ । द्वारेपुजा वयेधुंकाः द्यःयात खतय् तयाः जात्रा याइ । द्यःखः जात्रा यायेगु किपूया थीथी त्वालं पाः कयाः याइ । पाःकाःगु त्वाःयापिं ल्याय्म्हत वयाः द्यःखः कुबिया यंकी । थीथी त्वालं बाजं वइ । इन्द्रायणी लिसें गणेद्यःया नं खः जात्रा जुइ । गणेद्यःया खः चिखःगु जूगुलिं मस्तय्सं कुबी । द्यःजात्राबलय् मिस्त पुजाभः ज्वनाः खः न्ह्यःन्ह्यः झ्वःलाक वयेगु चलन दु । द्यःखः देय् चाःहीकीबलय् त्वाःत्वालय् पुजा फयाः वनी ।

इन्द्रायणी पीठ देगः
किपूया पश्चिम सिथय्‌ द्यःध्वाखां पिने इन्द्रायणीया पीठ देगः दु । खु्ल्लागु थासय्‌ दुहां वनेवं छज्वः ल्वहंया द्वारपाल तयातःगु दु । दुने वंगलसिमाक्वय्‌ दुगु थ्व पीठ किपूया शाक्ततय्‌ तसकं हनाबना दुगु धार्मिकस्थल खः । न्याम्ह मातृका देवीपिनिगु मूर्ति दुगु ल्वहंया तोरण दुथाय्‌ बँय्‌ स्वंगः अमूर्त शिलायात देगःया रुपय्‌ थन पुज्याइ । जवय्‌ जवंखवं अष्टमातृका, दथुइ महिषासुर मर्दिनी व न्हापा खुल्लागु थासय्‌ धलान यानाः छतँ तयाः आधुनिक स्वरुप बियातःगु दु । अथे हे नयागु पाइप तयाः गं घायेगु थाय्‌ नं दयेकातःगु दु । छखेलिक्क पुलांगु पीगं फल्चाया नकतिनि हे जीर्णोद्धार जूगु दु । थनया तोरण व देगः ने.सं. ७९०या जःखः दयेकातःगु खः ।

उमामहेश्वर क्वाःच्व
किपूया दकलय्‌ तजाःगु थासय्‌ कलात्मक उमामहेश्वर वा भवानीशंकरया देगः दु । थ्व थाय्‌यात स्थानीय भासं क्वाःच्व धाइ । समुद्री सतह स्वयां १४१८ मिटर तजाःगु थासय्‌ वनेत थ्यंमथ्यं ५० तगिं दुगु ल्वहंया त्वाथः गयेमाः । थ्व प्यागोडा शैलीया
देगः प्यतजाः फःया द्यःने झिंनिगः कलात्मक थांया दथुइ दयेकातःगु दु । देगलय्‌ वनेगु स्वाहानेया निखेर किसि पाः तयातःगु दु, किसिं सुं शत्रु जुजुयात न्हुयातःगु दु । वर्गाकार देगलय्‌ प्यखेरं कलात्मक लुखा दुसा मूलुखां गर्भगृहया द्यः खनेदुसा मेगु स्वंगू लुखाय्‌ देवी, दुर्गा व सरस्वतीया मूर्ति स्थापना यानातःगु दु । दुने शिव पार्वतीया कलात्मक ल्वहंया मूर्ति स्थापना यानातःगु दु । थन दु्गु त्वानाःसिँ धाःसा कलात्मक खनेमदु । थ्व देगः गबलय्‌ दयेकूगु धइगु खँय्‌ विवाद दुसां ने.सं. ७७५ स्वयां न्ह्यः थुकिया निर्माण जुइधुंकूगु सीदु ।

चिलंच्व
किपूया छगू प्रमुख बौद्ध सम्पदा चिलंच्व स्तुप खः । थुकिया स्थापना सम्राट अशोकलिसे स्वानाच्वंगु किंवदन्ती दुगु ल्याखं थ्व किपूया हे दकलय्‌ पुलांगु सम्पदा जुइमाः । किपूया पूर्वी लागाय्‌ चकंगु थासय्‌ वर्गाकार जगय्‌ छगू मूलगु चैत्य अधिकांश भाग अपां दनाः दयेकाःगु दु । अप्पा व ल्वहंया मिश्रणं थ्यंमथ्यं १० मीटर तजाःगु कलात्मक चैत्यया निर्माण जुयाच्वंगु दु । पश्चिमपाखे मूलुखाय्‌ छज्वः किसि द्वारपाल थें दु । च्वय्‌ निम्ह वज्रयानी द्यःपिं दु । अनं दुने ल्वहंया तोरण तयाः प्यखेरं ध्यानी बुद्धपिं स्थापना यानातःगु दु । च्वय्‌ कलात्मक मिखा च्वयातःगु दुसा वयां च्वय्‌ हर्मिका तयाः द्यःने झिंस्वंगू भूवन तयाः बौद्ध वास्तुकला कथं गजू छुनातःगु दु । वथें प्यकुनय्‌ हानं मेगु देगः तनाः तारापिं स्थापना यानातःगु दु । मूल चैत्य स्वयां पिने प्यकुनय्‌ मेगु प्यंगः चैत्य स्थापना यानातःगु थनया विशेषता खः । थ्व स्तुपया स्थापना गबलय्‌ जूगु धइगु प्रमाण मदुसां थन इस्वी १५१५या शिलापत्र लूगु ल्याखं थ्व स्वयां न्हापा हे थ्व स्तुप अस्तित्वय्‌ दुगु खनेदु ।

च्वभाःद्यः आनन्दादी लोकेश्वरया देगः
किपूया लिक्क आनन्दादी लोकेश्वर वा च्वभाःद्यःया देगः दु । नेवाः बौद्धतय्‌सं हनाबनातइपिं प्यम्ह करुणामय मध्ये छम्ह थ्व नं खः । थुकियात आदिनाथ धकाः नं धाइ । थनया कच्छपाल गुँया च्वय्‌ दथुइ प्यखेरं छें चाःहुइकातःगु बहाःया क्वाःपाःद्यः थें अलग्ग च्वभाःद्यःया देगः दु । हिन्दु व बौद्ध अनुयायीतय्‌सं थःथःगु श्रद्धा कथं पुज्याइ । बौद्धतय्‌सं आनन्दादी लोकेश्वर धाइ धाःसा हिन्दुतय्‌सं आदिनाथ व अर्धनारेश्वर धकाः नं धाइ ।
बहाः थें जाःगु थासय्‌ स्वतँ जाःगु प्यागोडा शैलीया च्वभाःद्यःया देगः दु । निम्ह सिंहया दथुइ कलात्मक लुखा दु । लुखाया द्यःने न्याम्ह बुद्ध सहितया तोरण दु । दुने तिसावसतं छाय्‌पियातःम्ह ह्याउँम्ह द्यःया चायागु मूर्ति स्थापना यानातःगु दु । मातनय्‌ न्यापाः चिचीपाःगु झ्याः दु । वयां च्वय्‌ सँझ्याः पिकयातःगु दु । त्वानाःसिँइ कलात्मकरुपं द्यःपिनिगु मूर्ति कियातःगु दु । वयां च्वय्‌या तल्ला प्यागोडा देगः थें त्वानाःसिँ तयाः तिकिझ्यालं भुनातःगु दु । वयां च्वय्‌ छतँ तयाः उकिया द्यःने गजू छुनातःगु दु । देगःया न्ह्यःने छगः कलात्मक शिखर शैलीया द्यःगः दु । छतँ धुंकाः प्यखेरं प्यंगः द्यःछेँ थें पिकयाः अले प्यकुनय्‌ नं थीथी द्यःपिनिगु मूर्ति स्थापना यानातःगु दु ।
देगलय्‌ व नापसं च्वंगु सतलय्‌ बसजाः तानातःगु थनया विशेषता खः । सुं मनू मंत धाःसा वयागु सुगति कामना यानाः थन थःथितिं बसजाः छायेगु चलन दु । देगःया खवय्‌ सतलय्‌ भजन हालेगु थाय्‌ दु । थन कोजाग्रत पुन्हिनिसें लछि तक मेला जुइ । थन मनूत थीथी ल्वय्‌ लंकेत व छेँय्‌ त्यपू जीवन सुथांलाकेत वइ । विशेष यानाः हरिबोधनी एकादशी निसें मिस्त निराहार व्रत च्वनेगु याइ । देगलय्‌ थः मदुपिं थःथितिपिंत मेगु लोकय्‌ अःपुइमा धकाः थीथी बसजाः थन छायेगु वा अंगलय्‌ तायेगु चलन दु ।
लिच्छविकालय्‌ दयेकूगु धायेगु यानाच्वंगु थ्व देगः निर्माण जूगु तिथिमिति स्पष्ट मदु । अथेसां मूल देगः लिच्छविकालया जुइमाः धइगु अनुमान दु । न्हापा थ्व द्यः थसि (अथवा थैबय्‌) च्वंम्ह अले अन अतिवृष्टि व अनावृष्टि जुयाः थ्व द्यःयात हे गोदावरी खुसिइ
वानाछ्वःगु अले लिपा छम्ह स्थानीय ग्वालां नखु दोभानय्‌ लुइकाः आःया चोभार डाँडाय्‌ तल धइगु किंवदन्ती दु । उकिं दँय्‌दसं चैत्रशुक्ल अष्टमिकुन्हु थ्व द्यःयात नखुइ यंकेगु याइ । वंशावली कथं गुणकामदेवं कलिगत संवत् ३८२५य्‌ थ्व द्यःया रथजात्रा न्ह्याकूगु धइगु दु । थ्व देगः सन् १६४० पाखे जीर्णोद्धार जुल ।

जगतपाल महाविहार
किपूया चिलंच्व स्तुपया जवय्‌ जगतपाल महाविहारया क्वाःपाःद्यः दु । परम्परागत शैलीया स्वतँ जाःगु छेँया न्हापांगु तल्लाय्‌ स्वदुवाः लुखा दु, दथुया तोरण सहितया लुखाया दुने क्वाःपाःद्यःया तिसावसतं छाय्‌पियातःगु बुद्धमूर्ति दु । मातं तल्लाय्‌ दथुइ न्यापाः व जवं खवं स्वपाः स्वपाः झ्याः दुगु कलात्मक झ्याः दु । वयां च्वय्‌ झ्वःलिक बरण्डा पिकयातःगु दु । च्वय्‌ आँय्‌पापौ तयाः दथुइ स्वंगः गजू दु । थनयागु गुथिया बज्राचार्यं थन पुजाआजा याइ । थ्व विहारया निर्माण यलया जुजु जगतपाल वर्मां सन् १५३३य्‌ याःगु खः ।

नगोचा सरस्वती
किपूया उमामहेश्वर देगः स्वयाः भचा पश्चिमय्‌ सरस्वतीया देगः दु, उकियात स्थानीय भासं नगोचा ससुद्यः धाइ । प्यखेरं खुल्ला लुखा तयाः दक्षिणपाखे शिलापत्रया लिउने विणा ज्वनातःम्ह सरस्वतीया मूर्ति दु । देगलय्‌ राधाकृष्ण व गरुड नारायणया मूर्ति नं स्थापना यानातःगु दु । वयां क्वय्‌ मञ्जुश्रीया पादुका दु । अथे हे थुकिया आग्नेय कोणय्‌ गोरखनाथया पुलांगु देगः नं थन दु । थ्व देगःया जीर्णोद्धार ने.सं. ८४१य्‌ क्वाथनायक लक्ष्मीसिंहं याःगु खः ।

पुखुसि नारायण देगः
बाघभैरव देगःया न्ह्यःनेसं च्वंगु देय्‌पुखूया लिक्क च्वंगु तुयुगु देगः पुखुसि नारायणयागु खः । नितँजाः फःया द्यःने थ्व देगः दयेकातःगु दु । ल्वहंया स्वाहाने दुथाय्‌ छज्वः सिंह व छज्वः शार्दुल थनातःगु दु । देगः धाःसा साधारण राणा शैलीं दयेकाः प्यखेरं ततःपाःगु लुखा तयाः द्यःने बज्रया प्लास्टर यानातःगु दु । द्यःने गुम्बज दयेकाः गजू छुनातःगु दु । दुने गर्भगृह दयेकाः दुने छखे लक्ष्मी व मेखे गरुडया दथुइ दनाच्वंम्ह विष्णुयागु ल्वहंया मूर्ति स्थापना यानातःगु दु । थ्व मूर्ति लिच्छविकालीन जुइ धकाः अनुमान यानातःगु दु । थ्व देगःया निर्माण ने.सं. ७२५पाखे क्वाथनायक जकेराजं याःगु खँ ताडपत्रय्‌ उल्लेख जुयाच्वंगु दु । अथेसां थ्व न्हापा तजाःगु देगः जुइमाः । लिपा जक भुखाचं यानाः दुनेवं आःया स्वरुपय्‌ जीर्णोद्धार यानातःगु जुइमाः । थ्व मूर्ति छक्वः थनं खुयायंकूगु, लिपा थनया हे हनुमानघाटय्‌ लुइवं थन हयाः स्थापना याःगु धइगु न्यनेदु ।

बाघ भैरव
किपूया बजार दथुइ देय्‌पुखूया न्ह्यःने धुँआजु, आजुद्यः, ब्याघ्रेश्वरभैरव वा बाघभैरवया देगः दु । आयताकार प्यागोडा शैलीया थ्व देगः किपूया दकलय्‌ पुलांगु व दकलय्‌ तग्वःगु देगः खः । थ्व ल्याखं थुकियात किपूया रक्षक देवता कथं हनातःगु दु । देगःया मूलुखा दथुइ अले द्यः दुने भचा खवय्‌ दु । देगः दुने खवय्‌ म्हुतु वांखायाच्वंम्ह धुँआजुया मूर्ति दु । चायागु मूर्तिइ वहःया ख्वाःपाः दु । लुखाया पिने तःधंगु निगू कलात्मक तोरणया क्वय्‌ अमूर्त शिलायात नं अन पुज्याइ । स्वतँ जाःगु थ्व देगःया हरेक पलिइ गजू छुनातःगु दुसा दकलय्‌ च्वय्‌ नापं यानाः मुक्कं १८ गः गजू दु । आः स्वतँय्‌ नं सिजःपौ तयाः जीर्णोद्धार यायेधुंकूगु दु । देगःया चाकःलिं च्वंगु अंगःपौ आः स्यनावनाच्वंगु दु । नितँया पलिइ तरवार खुँडा आदि ल्वाभः यखायातःगु दु । व दक्व थन पृथ्वीनारायण शाहं हमला याःबलय्‌ वयात बुकाछ्वयेवं वं त्वःताथकूगु ल्वाभः खः धायेगु चलन दु । तःधंगु चुकया दुने संरक्षित थ्व थासय्‌ गणेश, नारायण, शिव, भवानी शंकर, श्रीधर विष्णु, विश्वकर्मा, रामचन्द्र, मन विनायक, विश्वकर्मा, धरतीमाता, तुलसी इत्यादिया देगः दु ।
वंशावली कथं देगःया स्थापना ने.सं. २१९ व २४६या दुने जुजु शिवदेव तृतीयं दयेकूगु खः । थुकियात ने.सं. ६३५य्‌ महापात्र जगतपाल वर्मां जीर्णोद्धार यात । किंवदन्ती कथं न्हापा थन जंगल दुगु, मस्त चाया धुँ दयेकाः म्हिताच्वंगु अले व धुँइ भैरव दुबिनाः दुगुचा नःगु अले मस्तय्‌सं म्ये तयामबिउगु व वयात द्यः थुइकाः पुज्यायेगु याःगु धाइ । वि.सं २०१४ सालनिसें थन दँय्‌दसं भाद्र १ गते खःजात्रा यायेगु जुयावयाच्वंगु दु ।

ल्वहं देगः
कीर्तिपुर चिलंच्व वनेगु लँय्‌ सिंहदुवाः त्वालय्‌ बुद्ध देगः दु । बुद्धया देगः हे यक्व मदुथाय्‌ थ्व शिखर शैलीया ल्वहँतं दयेकातःगु कलात्मक देगःया विशेष महत्व दु । नितँजाःगु फःया द्यःने च्वंगु देगलय्‌ वनेत ल्वहंया त्वाथः दु । निखेरं सिंह व निम्ह द्यःपिं द्वारपाल दु । मूलुखाया च्वय्‌ ल्वहंया कलात्मक तोरण दु । झिंनिगः थांया दुने गर्भगृह दयेकाः दुने ल्वहंया द्यः स्थापना यानातःगु दु । दुने शाक्यमुनि बुद्ध दथुइ अले निखेरं षडक्षरी लोकेश्वर व ताराया मूर्ति दु । देगःया च्वय्‌ प्यखेरं चिचीग्वःगु देगः पिकयाः द्यःपिं प्रतिष्ठा यानातःगु दु अथे हे प्यकुनय्‌ नं शिखर बांलुइकाः चिचीग्वःगु देगः थनातःगु दु । थ्व देगः सन् १६६४इ यलया जुजु श्रीनिवास मल्लया पालय्‌ दयेकूगु खः ।