ईश्वर अमात्य नेवाः व खस संगीत ख्यलय् लय्चिनामिया लिसें म्येहालामिकथं नांजाःम्ह सर्जक खः । थ्वय्कःया जन्म ने.सं. १०८७ प्वहलेलाथ्वः सप्तमि, बुधबारखुन्हु त्रिशुली जूगु खः । अबु रत्नदास अमात्य व मां नारायणदेबी अमात्यया प्यम्हम्ह काय् थ्वय्कः जन्मजात हे मिखां मखंम्ह खः । थ्वय्कःया कूल छेँ यलया झतापोलय् खः । थ्वय्कःया बाज्यापिं ब्यापारया झ्वलय् त्रिशुलीइ च्वंझाःगु खः । अन हे थ्वय्कःया जन्म जूगु खः । नुगःया मिखां हे संसार खनाच्वंम्ह थ्वय्कः मचा इलंनिसें म्ये संगीतय् नुगः क्वसाः । थ्वय्कःया परिवार नं प्याखंलिसें संगीतय् भ्यलय्पूंपिं जुयाः मचा इलय् हे नेवाः लोकम्येत व भजन हालेगु नं यानादी । मचाबलय् हे अबु मदुगु व थःगु मिखाया हुनिं माःकथं ब्वने मखंम्ह थ्वय्कलं थः झिंखुदँति दुबलय् संगीत ख्यःयात नालाः न्ह्याः वनेगु सोच तयादिल । थःथिति पासाभाइया ग्वहालिं थ्वय्कलं थःत संगीतय् भ्यलय्पुंका यंकल । हार्मोनियम, मादलत थायेगु सयेका दिलसा हरिबहादुर राजभण्डारी, पुष्परत्न तुलाधर, धर्मरत्न शाक्यलिसें मेमेपिंपाखें नं संगीतया ज्ञान कयादिल । छन्हु त्रिशुली स्वन्तिया झालय् जूगु ज्याझ्वलय् बसन्त श्रेष्ठं च्वयादीगु थःम्ह हे लसय् हनाः म्ये हालाः न्हाप सिरपाः त्याकादिल । उगु म्ये खः ‘सुनसान सुथःसिया प्रहरय् ख्वबि तिकितिकि हायाःच्वन’ । भजनय् ज्ञानमाला म्ये हालेगुलिसें थःम्हं हे लसय् हनाः थीथी संगीत सम्मेलन व प्रतियोगिताय् ब्वति कायेगु नं यानादिल । थ्वय्कलं हालादीगु म्ये न्हापां पिदंगु म्येचाः ‘बाँबांलाःगु म्ये’ ने.सं.११०८ खः । ने.सं. ११०९ स त्रिशुलीया युवक बौद्ध मण्डलपाखें पिथंगु ज्ञानमाला म्येचाः ‘ज्ञानमाला म्ये’ थ्वय्कलं हे लसय् हनाः पिदंगु खः । नेपालभाषाया संगीत ख्यलय् थ्वय्कलं हालादीगु आपालं म्येत लोकंह्वाः । उकी मध्यय् ‘यः मां मिखाय् ख्वबि छाय् छं तया’, ‘मिखा कनाः म्हगसः म्हं थें’ व ‘फिसलय् हाःगु नुगः जिगु’ म्येत वय्कःया लुमंकाबीगु म्येत खः । थीथी म्येचालय् थ्वय्कःया म्येत दुथ्याना च्वंगु दुसा थ्वय्कलं थःगु याकः सलय् निचाः म्येचाः पिथना दीधुंकल । थःगु जीवन म्ये संगीतय् पायेगु सोच तयादीम्ह थ्वय्कःया मेम्ह सांगीतिक पासा खः रेडियो नेपाल । रेडियोय् म्ये न्यन्यं हाहां थ्वय्कलं वि.सं. २०४६ पाखें रेडियो नेपालं स्वर परीक्षा पास यानादिल । अले वय्कःया इच्छाकथं संगीत ख्यःया लुखा चालावन । स्वदँति लिपा आधुनिक गीत प्रतियोगिताय् ब्वति कयाः ल्यू लाकादिल । थुबलय् थ्वय्कलं कृष्णबहादुर नापितया म्ये थःम्हं हे लसय् हनाः ‘मेघ गर्जिरहेछ चट्याङ्ग परिरहेछ’ हालादीगु खः । म्ये ख्यलय् दुहां झायेधुंकाः कलानिधि इन्दिरा पाठशालापाखें संगीतया ज्ञान कयादिल । थःम्हं नं डोरेमी संगीत पाठशालाय् स्यनेगु नं यानादिल । थ्वय्कःया लोकंह्वाःगु आपालं म्ये व म्येचाःत पिदंगु दु । उकी मध्यय् छपु म्ये ‘सुन्नेलाई सुनको माला भन्नेलाई फूलको माला’ नं खः । लोक, भजन, आधुनिकलिसें गजल यानाः थ्वय्कलं स्वसःत्यां मल्याकं म्ये हाला दीधुंकूगु दु । थ्वय्कलं वि.सं. २०५३ पाखे जूगु शास्त्रीय गायन प्रतियोगिताय् नं ल्यू लाकादीगु दु । वि.सं. २०५२ पाखे पोखराय् हे थःलिसें रेष्टुरेण्टय् म्येहालीम्ह बंगाली मिसा जोस्ना भास्करलिसें इहिपाः यानादिल । थ्वय्कःपिनि छम्ह काय् दु । थ्वय्कःयात वि.सं. २०७४ स दान्यहिरा सिरपालं छायेप्यूगु दुसा नीगू स्वयां अप्वः संघसंस्थापाखें नं पुरस्कारलिसें हनेधुंकूगु दु । वय्कःया आःतकया दुने ज्ञानमाला म्ये (ने.सं.१११२), पिकाकः युवक बौद्ध मण्डल, त्रिशुली, जिगु थ्व ख्वबि (ने.सं.१११२), पिकाकः नेपालभाषा मंका येँ, छफ्वः मतिनाया स्वां (ने.सं.११२१), पिकाकः मेलोडी स्टुडियो नापं यानाः स्वचाः म्येचाः पिदने धुंकूगु जुल ।