नेवाः अभियन्ता उमेश स्थापितया जन्म अबु प्रथमजीव स्थापित व मां माणिकशोभा स्थापितया कोखं ने.सं १०८७ गुंलाथ्व एकादशीया दिनस येँया मिखाद्वँय् जूगु खः । भाजु उमेश स्थापित जातिय पहिचान तथा आदिवासी जनजातिया अधिकारया आन्दोलनय् निरन्तर नेतृत्वदायी क्रियाशील भूमिका निर्वाह यानादीम्ह छम्ह जनजाति आन्दोलनया न्ह्यलुवा खःसा नेवाःतय्‌गु राष्ट्रिय दबू नेवाः देय् दबूया केन्दीय न्वकु जुयाः नेवाः हकहीतया नितिं ज्या यानादीम्ह छम्ह नेवाः अभियन्ता नं खः । अथे हे थ्वय्‌कःया मन थःगु भाषा, साहित्य,संगीत तथा संस्कृतिप्रति नं उलि हे क्वसाःगु दु । थ्वय्‌कलं थःगु सम्पादनय् चकना दँपौ (ने.स१११५) पिकयादीगु दुसा थःगु संयोजकत्वय् थीथी सांगितिक, सांस्कृतिक कार्यक्रमया नं आयोजना यानादीगु दु ।

नाटक, टेलिफिल्म तथा फिल्मया नितिं पटकथा तथा म्ये च्वयेगु, निर्देशन यायेगु जक मखु थः स्वयम् हे कलाकार जुयाः नं म्हितेगु यानादीगु दु । ख्वाँय् उस्तादया मुल्याःम्ह चेला नांगु ख्यालः थ्वय्‌कलं म्हितादीगु न्हापांगु ख्यालः खः । नेवाः युट्युबय् चिहाः संकिपा तथा नेपाल मण्डल टेलिभिजनया बाखंचा टिभि सिरियल (ने.सं.११३०—११३३) या पटकथा थ्वय्‌कलं हे च्वयादीगु खः । अथेहे थ्वय्‌कः लोकंह्वाःगु खोताबजि, बाखंचा टिभि सिरियलया सहायक निर्देशक नं खः । थ्वय्‌कः यल मंकाः खलः (ने.सं ११२१) व निभाः साहित्य पाःलाः (ने.सं ११२०) या ग्वसालय् जूगु म्ये धेंधेंबल्लाः कासाय् दकलय् बांलाःम्ह म्येच्वमि घोषित जुयादीगु खः ।