थवंथवय् ल्वाकेगु धातुया बाजंयात थ्व ब्वय् ब्वथले फइ । गथेकि ताः, बभू, झ्यालि, चिम्ताझ्यालि, गं, कँय्पु, सिँन्याल, स्वकुंलाः, घंगला आदि ।
येँय् तग्वः धिमय् नाप तालबाजंकथं तीसः वयेक थाइगु ख्वातुगु कँय्या भु थेंच्वंगु बाजंयात घौ/कँय्पु धाइ । थ्व बाजंयात खव ल्हातं छातिइतक खिपतय् ल्ह्वनाः जव ल्हातं सिँया कथिं दथुइ लाक्क ताइँ ताइँ सः वयेक थाइगु खः । थ्व बाजंया बोलकथं थुकियात ताइँनाइँ नं धायेगु याः ।
थ्यं मथ्यं २५ सेमि ब्या जुयाः ५ मिमि ख्वातुगु भिंगु कँय्या थ्व बाजंया सः तापाक्कंनिसें ताये दइ । छगूकथं हे छ्यलाबुलाय् वइगु जूसां घौ व कँय्पु निथी बाजं थें खनेदु । सिस्वयाः दथु ख्वातुगु चाकलाःगु बाजंयात घौ धाइसा छचालं उति हे ख्वातुगु व भु थें छखे तौ (सि) थकया तःगु बाजं कँय्पु/कँय्पुइँ/कँय्पुचा खः ।
येँय् बाहेक मेमेथाय् धिमय्लिसे घौ बाय् कँय्पु थाःगु खने मदु ।
गं, धर्मगण्डी, ताः, भुस्याः, छुस्याः, बभू, कँय्पु, सिँन्याल, करताल, चिम्ताझ्यालि, घंगला, स्वकुंलाः (तिनकुने) आदि ।