डा. आनन्द जोशी

डा. आनन्द जोशी

साहित्यिक ख्यलय् आनन्द जोशी कथं नां जाःम्ह आनन्दराज जोशी, मां नारायणमाया जोशी तथा बौ डा. मंगलराज जोशीया कोखं यलया धलाय्‌चा त्वालय् ने.सं १०६८ स जन्म जूगु खः । डा. आनन्द जोशी नेपालभाषाया छम्ह अग्रज आधुनिक कवि खः । वातावरण व्यवस्थापन विषयस बिलायतं विद्यावारीधी यानादीम्ह डा. आनन्द जोशी थःगु कलेज जीवनं निसें नेपालभाषाया ख्यलय् च्वसा न्ह्याकाच्वनादीम्ह च्वमि खः ।

थ्वय्‌कःया न्हपां पिदंगु च्वसु मांया म्हगस (जः १/१, १०८३) नांगु कविता खः । आनन्द जोशी नापं नेपालभाषाया तत्कालिन युवा कविपिं मुनाः पिकाःगु नेपालभाषाया न्हापांगु आधुनिक कविता संग्रह गाजलं दाःगु चा (ने.सं १०८६) नांगु सफुलिइ थ्वय्‌कःया नं निपु कविता दुथ्याःगु दु ।

थः समकालीन आधुनिक कविपिनिगु दथुइ विद्रोह व बौद्धिकताया कवि कथं नां जाःम्ह आनन्द जोशीया दकले न्हापां पिदंगु कविता मुना कृति विस्थापित जि जि मखु (१११०) खः गुगु श्रेष्ठ सिरपाः त्याकेत ताःलाःगु सफू खः । नेपालभाषा,नेपाली तथा अंग्रेजी भाषं नं च्वसा न्ह्याकादीम्ह डा. आनन्द जोशीया नेपालभाषां — विस्थापित जि, जि मखु (१११०) कोशल्वहं (१११३), तज्याःगु फुजियामा : विद्रोहया छसः (ने.सं ११३३, ), जोशीया कविता … कविता ताल्जुइ (११२७) नापं यानाः प्यंगू कविता मुना सफू पिदंगु दु ।

वय्‌कःया आनन्द जोशीया कविता … कविता ताल्जुइ नांगु सफुलिइ केवल आनन्द जोशीया कविता जक मखु वय्‌कःया थीथी इलय् जूगु अन्तरवार्ता/वक्तव्य, नां जाःपिं समालोचकपिं  डा. जनकलाल वैद्य, कृष्णचन्द्र सिंह प्रधान, माधवलाल कर्माचार्य, इन्द्र माली, पुष्पबहादुर चित्रकार आदिपिनिगु समालोचनाया नापं थीथी व्यक्तिपिसं कवि आनन्द जोशी सम्बन्धी प्वंकातःगु धारणा दृष्टिकोण नं दुथ्याकातःगु सफू खः । थ्व सफुलिइ दुथ्याःगु च्वसुं केवल आनन्द जोशीया कवितायात जक मखु समकालीन कविताख्यःयात हे दुवालेगु ज्या जूगु दु ।

कवि आनन्द जोशी विशेषत मनू दुनेया मनूया अस्तित्व अन्वेषण यायेगुली थःगु हे बिस्कं छवि दुम्ह कवि खः । विद्रोह व बौद्धिक कवि कथं नांजाःम्ह वय्‌कलं कविताय् ब्वयादीगु विद्रोह, विद्रोहया निंतिं जक मजूसें सकारात्मक ह्यूपाःया निंतिं खः, न्हूगु मूल्य मान्यता स्थापित यायेगु नितिं खः । थ्व ह्यूपाः मानवीय मूल्यं अवमूल्यन मजुयेकेत, मनू मनू जुयाः म्वायेफयेकेगु नितिं खः । कवि आनन्द जोशी छम्ह विद्रोही कवि खया नं जीवनवादी कवि खः । जीवन गतिवान खुसिया रूपय् न्ह्यांवनेमाः धयागु कविया आशय खः । कवि आनन्द जोशी नेपाः दुनेया जक मखु हलिं न्यंकया थीथीकथंया न्हून्हूगु प्रतीक, बिम्ब छ्यला काव्याभिव्यक्ति बीम्ह कवि खःसा विद्रोह वय्‌कःया काव्यिक चेतनाया लिधंसा खः ।

आधुनिक कविताया ख्यलय् क्वात्तुक पलाः छिनादीम्ह आनन्द जोशीं लिपा वनाः हाइकु च्वयेगुली नुगः क्वसायेका दिल । वय्‌कलं हाइगु च्वयाः तःगू मछि हाइकु संग्रह पिकयादीगु जक मखुसे वय्‌कः हाइकु सम्बन्धी गहन अध्ययन यानाः हाइकुया सैद्धान्तिक पक्ष, नापं हाइकुया विशेषता, विस्तार, उपलब्धि आदि विषय सम्बन्धी ग्यसुग्यंगु च्वसु च्वयाः नेपालभाषाय् हाइकु साहित्य ब्वलंकेत अभिभावकीय भूमिका निर्वाह यानादीम्ह हाइजिन नं खः । वय्‌कःया पिदंगु हाइकु कृति खँग्वः सीमाहीन : सीमाहीन जि, न्हूगु दिशाय् जि : चेतनाया लबु (११३३), सर्गः थः हे विस्तृत (११३४), घालं बुइकूगु लँय् जि जिगु पलाः (११३५), तःभुखाय् (बिमल ताम्राकार नापं जाना, ने.सं ११३६) खः ।

थथे थःगु मांभाय् साहित्य च्वन्ह्याकेगु त तुनाः प्यंगू दशक न्ह्यवंनिसें च्वसा न्ह्याकादीम्ह आनन्द जोशीयात च्वसापासां श्रेष्ठ सिरपाः (१०९६) लःल्हाःगु दुसा त्रि.वि.विं महेन्द्र विद्याभूषण तथा अथेहे मेमेगु थीथी संस्था नं सम्मान तथा सिरपाः देछाःगु दु । भाजु आनन्द जोशी धयचमि उयभतुक क्यअष्भतथ या दुजः खःसा नेपाल वातावरणविद् संघया अध्यक्ष नं खः ।