अलेक्जेण्डर भोन रोसपाट् जर्मन समाजशास्त्री खः । दक्षिण एसिया व नेपाःया नेवाः बौद्ध समुदायया धर्म, रिति, संस्कार आदि वय्क:या अध्ययनया मू लागा खः । सन् १९८५इ लण्डन विश्वविद्यालयया पूर्वीय व अफ्रिकी अध्ययन संकायपाखें स्नातक जुइ धुंकाः वय्क:या अध्ययन व शोधया पलाः न्ह्यज्याःगु खः । स्वदँ लिपा १९८८ इ हाम्बर्ग विश्वविद्यायलय, जर्मनीपाखें स्नातकोत्तर व विद्यावारिधि क्वचायेकूगु खः । महायानी सम्प्रदायदुने थौंकन्हय्या अवस्थाय् तकं निरन्तर न्ह्यानाच्वंगु स्वनिगःया नेवाःतय्गु बौद्ध परम्परा रोसपाट्या विद्यावारिधिया शोध विषय केन्द्रीत जुयाच्वंगु दु । वय्क:या सन् १९९५ य् पिदंगु न्हापांगु सफू मूलतः महायानी बौद्ध आस्था कथंया क्षणिकवाद सम्बन्धय् खः । वय्कलं अभिधम्म व योगचर्यायात कयाः नं विषद् अध्ययन यानादीगु दु ।
थौंकन्हय् संयुक्त राज्य अमेरिकाया बर्कले विश्वविद्यायलयय् २००३ निसें दक्षिण अले दक्षिण एसिया अध्ययन विभागया प्राध्यापक कथं लजगाः यानाच्वंगु दु । थ्वयां न्ह्यव जर्मनया लिपाज विश्वविद्यायलया उप–प्राध्यापक खः । मूलतः नेवाः थ्यासफू व अभिलेखया लिधंसाय् च्वयातःगु स्वयम्भु चैत्य व थुकिया पुनःनिर्माण वय्क:या न्हूगु सफू खः । थुगु सफुलि स्वयम्भु चैत्यया पुनःनिर्माणया निंतिं पूवंकेमाःगु रिति व पुलांगु परम्परायात कयाः दुग्यंक न्ह्यथनातःगु दु । थौंकन्हय् वय्कलं स्वयम्भुया शान्तिपुर अले अनया अंगलय् कियातःगु किपाःयात कयाः अध्ययन व विश्लेषण यायेगुलि ई बियाच्वंगु दु । अथेहे नेपाःया हस्तलिखित ग्रन्थया पाद्टिप्पणि सम्बन्धय् नं अध्ययन यानाच्वंगु जुल ।
बुद्धधर्म, नेवाः संस्कार–संस्कृति अले नेवाः बौद्ध सम्प्रदाययात कयाः च्वसु, गोष्ठीपत्र न्ह्यब्वयादी धुंकूम्ह वय्क: प्राज्ञिक ज्याया झ्वलय् अन्तरराष्ट्रिय स्तरया थीथी सेमिनार, सम्मेलन आदिइ ब्वति कया झायाच्वंगु दु । थीथी अन्तर्राष्ट्रिय संघ संस्थापाखें वय्क:यात मानसम्मान नं लःल्हाये धुंकूगु दु ।
जर्मनया क्रेफेल्ड कला महाविद्यालयपाखें वास्तुकला विषय ब्वनेगु झ्वलय् सिँकःमि व दकःमिया व्यावहारिक ज्ञान कयादीम्ह उल्फग्याङ्ग कोर्न भाजुं लजगाःया निंतिं थःगु नक्साङ्कनया नमूनात फ्रान्स, ग्रीस अले ट्यूनिसियाया सरकारयात औपचारिक निवेदननापं न्ह्यब्वल । लिपा सन् १९६७ इ जर्मन सरकारया विकास सेवाय् अन्तर्गत लजगाःया निंतिं पश्चिम अफ्रिकाय् वनेत निवेदन बिल । तर उगु लागाय् गुगुं पद खालि मदुगुलिं नेपाः वनाः ज्या यायेत धाल ।
नेपाःया सम्बन्धय् छुं हे मस्यूम्ह उल्फग्याङ्ग भाजुयात न्ह्याथे यानाः जूसां जर्मनं पिने वने हथाय् । अथे जूगुलिं वय्क: नेपाः वल । स्वनिगःया नगरीय संरचना, चिचाब्यागु लँपु तर देगः, सतः अले थःगु कथंया वास्तुकला खँबलय् उल्फग्याङ्गया नुगलय् छगू कथंया मोह ब्वलन । सन् १९६८ इ नेपालय् वयाः दकलय् न्हापां श्री ५ या सरकार भवन तथा भौतिक निर्माण विभागया डिजाइन शाखाय् ज्या यानादिल । लिपा शहरी विकास परियोजनाया निंतिं स्वनिगःया स्वंगू लाय्कू लागााया देगः व संरचनाया सर्भे यायेगु ह्वताः चूलात । अथेहे थीथी नेवाः वस्तीया हवाई छाँयाङ्कन यायेगु ज्याय् नं दुथ्यात । न्ह्याइपुगु खँ, गुतँजाःगु बसन्तपुर दरवारया छगू स्केल ड्रइङ्ग जर्मनया छगू म्याग्जिनय् पिथनेवं स्विट्जरल्याण्ड, ज्यूरिखया छम्ह इन्जिनियर भाजुं थुज्वःगु ढाँचाया लिधंसाय् भौतिक संरचना निर्माण सम्भावना हे मदु धकाः विमति प्वंकाः पौ च्वयाहल । पाश्चत्य जगतया निंतिं नेवाःतय् वास्तुकलाया प्रविधि परिकल्पना तकं यायेमफइगु कथं खः । मात्र चा, अप्पा व सिँया लिधंसाय् उलिमछि तःजाःगु भौतिक संरचना धस्वायेफइमखु धयागु बिचाः खः । नेवाः वास्तुकलाय् भौतिक संरचनाया निंतिं चुकू तयेगु गुगु प्रविधि खः, थ्व अतिकं मौलिक व वैज्ञानिक धैगु उल्फग्याङ्गया निष्कर्ष खः ।
रकफेल फाउण्डेशनया अनुदानय् तयार जूगु खम्पुया इन्द्रसतः, मरुसतः, लक्ष्मीनारायण सतःया विस्तृत नक्सांकनत मेरि सलस्सरया सफुलिइ पिदन । भाजु उल्फग्याङ्गपाखें स्वनिगःया थीथी सम्पदा, स्मारक रेखाङ्कन यानातःगु मूल प्रति तारागाउँयात, गुलिखे प्रति येँ व यल नगरपालिकायात लःल्हानाब्यूगु दु ।
वय्क:या सन् १९७६ य् न्हापां पिदंगु सफू खः ‘Traditional Architecture of the Kathmandu Valley’ अजूचायापूगु खँ थ्व इलय्या नेपाःया राज्यसत्ताया दबाबया कारणं सफूया नां Newar Architecture तयेमखन । वय्क:या मेगु सफू खः Licchavi Chhaityas in Kathmandu.
एनि भरगेटी, छम्ह फ्रान्सेली चित्रकला विशेषज्ञ व भाषा ख्यःया नांजाःम्ह अन्वेषक खः । वय्क: फ्रान्सया नांजाःगु वैज्ञानिक अनुसन्धान केन्द्रया अनुसन्धान विज्ञ खःसा पेरिस विश्वविद्यायलया नृवंशविज्ञान विभागया नं छम्ह दुजः खः । इतिहास विषययात कयाः स्नातकोतर याये धुंकाः वय्कलं पेरिस विश्वविद्यालयपाखें सन १९७५ य् समाजशास्त्रय् विद्यावारिधि उपाधि प्राप्त यानादिल ।
तःक्वः नेपाः वयेवने यानाच्वनादीम्ह एनिया अतिकं च्वछायेबहःगु कृति धैगु भाषाथुवाः ठाकुरलाल मानन्धरनाप जानाः सन् १९८६ इ पिथंगु ‘Newari-English Dictionary’ नेवाः–अंग्रेजी शब्दकोष सफू खः । अथे ला थ्व सिबें न्ह्यः सन् १९७९ इ ‘Newar Art, Nepalese Art during : Malla Period’ मल्लकालया नेवाः, नेपाःया कला नांया सफू खः । अथेहे मेगु महत्वपूर्ण सफू धैगु सन् १९८४ या ‘A Sketch of Newar Iconography’ (नेवाः मूर्ति कलाया किया किपा) खः । न्यमक, : भल बलम ‘Territory, Society and Culture of Kathmandu Valley’ (द्यः, मनू व लागा स्वनिगःया समाज व संस्कृति) अले न्यमक ‘Gods and masks of the Kathmandu Valley’ (स्वनिगःया द्यः व ख्वाःपाः) नं आपालं नांजाःगु व बय्बय् जूगु सफू खः ।
नेवाः, नेपाः अले स्वनिगःया कला, मूर्ति अले संस्कृतिया सम्बन्धय् वय्क:या अंग्रेजी व फ्रेञ्च भासं आपालं च्वसु अन्तर्राष्ट्रियख्यःया नांजाःगु थीथी जर्नलय् पिदनाच्वंगु दु । अथेहे आपालं प्राज्ञिक सम्मेलनय् नेवाः व नेपाःया कला, संस्कृतियात कयाः प्रतिनिधित्व यानादीगु दु ।
नेडरलैन्डस्या पूर्वी नगरपालिका अरहमय् सन् १९३९ य् बूम्ह कार्ल रिजक भान कुइज संस्कृत भाय् व कला विधाया ज्ञाता खः । पुलांगु भाय्, संस्कृत अले दक्षिण एसियाली कला व पुरातत्व विषयय् अध्ययन यानावयाच्वंम्ह कार्ल भाजुं नेडरलैन्डस्या उट्रेच विश्वविद्यालयय् दक्षिण व दक्षिण एसिया व पुरातत्व विभागया लेक्चरर कथं तःदँ तक लजगाः यानादिल । सन् १९७२ य् थ्वहे विश्वविद्यालयं कला व पुरातत्व विषययात कयाः विद्यावारिधि पूवंकादिल । लिपा लाइदेन विश्वविद्यालयय् प्राध्यापन यानादिल ।
दक्षिण एसियाली पुरातत्वसम्बन्धी युरोपेली संगठनया नायः जुया च्वनादीम्ह वय्क:या महत्वपूर्ण कृति खः ‘Religion in Nepal’ अथेहे येँया ज्याथाय् च्वंगु छुस्याबहाःयात मू अध्ययनया लागा दयेकाः The Iconography of the Buddhist wood carving in Newar Monastery in Kathmandu, Nepal सिफू च्वयादिल । तन्त्र आदि विषयय् विशेष रुची दुम्ह वय्कलं भारतया पुरातात्विक कलाकृति अले कालिकापुराणयात कयाः आपालं शोध च्वसु च्वयातःगु दु । अवकास लिपा आः थौंकन्हय् बेल्जियमय् च्वंच्वनादीगु दु ।
हिन्दकुश हिमाली लागाया पर्यावरणीय संरक्षणया तातुनाः अन्तरराष्ट्रिय स्तरं पर्वतीय एकीकृत विकासया निंतिं अन्तरराष्ट्रिय केन्द्र International Centre for Integrated Mountain Development -ICIMOD नीस्वनेगु ज्याया छम्ह मू न्ह्यलुवाः खः भाजु कोलिन रोजर । हिन्दकुश पर्वतीय श्रृंखला रुस, अफगानिस्तान, पाकिस्तान, भारत, चीन, मङ्गोलिया, भुटान अले नेपाःया सीमादुनेया महत्वपूर्ण भूभाग खः । ग्रामिण लागाय् वैकल्पिक उर्जा, जलाधारया व्यवस्थापन अले विकासया ज्याय् अन्तरराष्ट्रिय स्तरय् सूचना सम्पर्कया विकास हे थुगु केन्द्रया मू तातुना खः । नेपाःया येँ देसय् थुगु केन्द्रया मूज्याकू दु । बेलायतया दक्षिण वेल्सया छगू खनिज ज्याया लजगाः याइगु परिवारय् जन्म जूम्ह कोलिनं क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालयपाखें मानवशास्त्रय् स्नातकोत्तर उपाधि प्राप्त याये धुनेवं सैनिक सेवा अन्तर्गत निगूगु विश्व युद्धया झ्वलय् भारतया हिमाली लागा कुलु धैगु थासय् दँदँ तक च्वनादिल । थ्वहे इलय् कोलिनया नुगःया स्वापू हिमाली पर्वतीय श्रृंखला प्रति क्वातुल, अले थुकियात कयाः अध्ययन यानादिल । थ्वहे झ्वलय् स्थानीय भाय्या खँग्वः धुकू दयेकेत ताःलात ।
सन् १९८४इ ICIMOD या भालाक्वबियाः नेपालय् च्वनेगु जुसेंलि छम्ह मानवशास्त्री कथं शोध व अध्ययन यायेगु ज्या यानादिल । हिमाली लागाया समुदायपिंत कयाः अध्ययन यायेगु झ्वलय् स्वनिगःया नेवाः समुदायया सम्बन्धय् नं थीथी च्वसु व शोधपत्र च्वयादिल । लुमंकेबहः जू, नेवाः समुदायदुनेया स्यस्यः थरयात कयाः शोधकर्ता डेकन क्वगले व कोलिनया दथुइ अतिक चर्चित अले अन्तरारष्ट्रिय स्तरया बौद्धिक बहस जूगु खः । कोलिन भाजुया ‘CIM Social Mobility in Newar Caste System’ सफू अतिकं न्ह्यथनेबहःगु कृति खः ।
क्यारोल जेनेटि संयुक्त राज्य अमेरिकाया क्यालिफोर्निया विश्व–विद्यालयय् प्रध्यापनया ज्या यानाच्वंम्ह भाषाशास्त्री खः । वय्क: हिमाली लागा अले सँय–बर्मेली भाय्या छम्ह विज्ञ नं खः । वय्कलं भाषाया अभिलेखिकरण, वाक्य विनास, भाषाया ऐतिहासिकता, भाषिकस्तर मापन आदि विषयय् थःगु अध्ययनया ख्यः दयेकावयाच्वंगु जुल । भाय् ल्हाइपिंसं भाय्या संरचनायात व्यवहारय् गुकथं विकसित यानायंकी धैगु पक्षय् खँ सीकेत कुतः यानादीम्ह खः । नापनापं न्हना वनेत्यंगु व अल्पसंख्यकतय् भाय्या संरक्षणय् छु यायेफइ धकाः च्यूताः तयाच्वपनादीम्ह खः । ‘A Grammar of Dolakha Newar’ सफू वय्क:या अनुसन्धानया लिच्वः खः । थुगु हे सफूपाखें वय्कलं सन् २००७ य् ‘Georg von der Gabelentz Award’ त्याकादिल । वय्क: ‘How Languages Work’ धैगु भाषा प्रशिक्षण सम्बन्धी सफूया च्वमि नं खः ।
जर्मनया हाइडलबर्ग विश्वविद्यालयपाखें थेरवादी बौद्ध दर्शनय् सुत्तपिटक कथं अनित्य व निर्वाणया बिषययात कयाः शोधग्रन्थ च्वयाः सन् २००४ य् विद्यावारिधि उपाधि प्राप्त यायेत सफल जूम्ह विद्वान खः – भाजु क्रिस्टोफर इमरिच । क्यानाडाया टोरेण्टो विश्वविद्यालयया धार्मिक अध्ययन केन्द्रया प्राध्यापक जुयादीम्ह वय्क: नेवाः भाय्या नापनापं संस्कृत, चिनियाँ, जर्मनी, अंग्रेजी, फ्रान्सिसी, ग्रिक, इटालियन, बर्मेली, सँय्, भुटानी, हिन्दी, तामिल आदि तःगु भाय्या ज्ञाता खः ।
वय्क: बौद्ध दर्शनया नापनापं जैन धर्मया दिगम्बर मत सम्बन्धय् नं नांदंम्ह ज्ञाता खः । अथेहे वय्क:याके बर्मेली परम्परा कथंया बौद्ध संस्कारयात कयाः नं दुग्यंगु अध्ययन दु । ‘Writing Rites for Newar Girls; Marriage, Mimesis, and Memory in the Kathmandu Valley’ क्रिस्टोफोर भाजुया आः पिदनेत्यंगु न्हूगु कृति खः । अथेहे क्यानाडाया टोरोन्टो विश्वविद्यालय, संयुक्तराज्य अमेरिकाया जर्जिया विश्वविद्यालय अले नेपाःया स्वनिगः केन्द्र कथं ज्या न्ह्याका वयाच्वंगु अनलाइन नेवाः शब्दकोश निर्माण परियोजनाया मू संयोजक कथं भाला कयाः ज्या यानावयाच्वंगु दु ।
गेराड तोफाँ फ्रान्सया वैज्ञानिक अनुसन्धान राष्ट्रिय केन्द्रया छम्ह शोध निर्देशक (सन १९८५) खः । वय्क:या विशेष कुतलय् हिमालयन अनुसन्धान केन्द्र नीस्वनेगु ज्या जूगु खः । वय्कलं निर्देशक कथं थुगु केन्द्रया १९९५ तक नेतृत्व यानादिल । सन् १९७० इ काठमाडौंया फ्रान्सेली राजदूतावासया साँस्कृतिक सहचरी जुयाः नेपाः वसांनिसें वय्कलं थनया अनुसन्धानया ज्या न्ह्याकादीगु खः । वय्कलं यलया नेवाःतय् पुलांगु थायबाय् प्याँगायात मू अध्ययनस्थल दयेकाः अनया समुदाय अले पहरी व तामाङ्ग भाय्या सम्बन्धय् शोध यानादीगु खः
लक्जबर्गय् जन्म जूम्ह तोफाँ भाजुया आःतक समाजशास्त्र, मानवशास्त्र अले राजनीति विषय कःघानाः च्वयातःगु अंग्रेजी व फ्रेञ्च भाय्या नीस्वंगू सफूत पिदने धुंकल । थुकी अप्वः धैथें नेवाः समुदाय, नेवाः भाय् संस्कृति, परम्परा, नेवाःतय् बस्ती, सामाजिक प्रचलनया विषय केन्द्रीत जू । गुलिखे सफू दक्षिण पूर्व एसिया, भारतया सामाजिक जीवननाप सम्बन्धित नं दु । नेवाः, नेपाः अले थनया राजनीति आदि विषयय् थीथी अन्तरराष्ट्रिय सेमिनार अले प्राज्ञिक सम्मेलनय् वय्कलं सलंसः ज्यापौ न्ह्यब्वयेगु ज्या यानादीगु दु ।
तोफाँया विशेष रुची धैगु सामाजिक संगठन दुने भौतिक, संस्कृति व हिमाली क्षेत्रया धर्म संस्कृति खः । थौंकन्हय् धाःसा विशेष यानाः स्वनिगःया नेवाः नाट्य परम्परायाबारे अध्ययन यानाच्वनादीगु दु । नापनापं तत्कालीन नेपाःया दुने हिलावं वनाच्वंगु राजनीतिक, सामाजिक संरचना अले धार्मिक व सांस्कृतिक गतिविधिपाखे ध्यान बियाच्वनादीगु दु ।
तोफाँया मूमूवंगु अन्तरर्राष्ट्रिय चर्चाया कृतित खः –
– Pyangaon, une communauté newar de la vallée de Katmandou : la vie matérielle
– Panauti: Past – Present (1976-2020)
– Société et religion chez les Newar du Nepal — Cahiers Népalais
– Le Palais et le Temple: la fonction royale dans la vallée du Népal
– Man and His House in the Himalayas: Ecology of Nepal
– From Kin to Caste the Role of Guthis in Newar Society and Culture
– Imagination and Realities: Nepal Between Past and Present
– Newar Society; City, Village and Periphery, 4.50 Average rating — 2 ratings
गोपाल सिंह नेवाः मूलया छम्ह भारतीय नागरिक खः । गुलिखे लिखतय् गोपाल सिंह नेपालय् जन्म जूगु लिपा बम्बई वनाः ब्वंवन, अन हे स्थायी थाय्बाय् दयेकल धकाः न्ह्यथनातःगु दु । अथेहे मेमेगु श्रोतय् धयातःकथं वय्क: भारत, विहारया वेतिया जिल्लाय् बूगु खः । तर गोपाल सिंहया पूर्खा धाःसा स्वनिगःया नेवाः हे खः । बम्बई शहरया थीथी शिक्षण संस्थाय् प्राध्यापनया ज्या यानादीम्ह वय्क: लिपा सन् १९६३ निसें बनारस हिन्दु विश्वविद्यालयया प्राध्यापक जुल । अनया नेवाल अध्ययन केन्द्रया निर्देशक कथं भाला क्वबियादिल । अनं लिपा उत्तर बङ्गाल विश्वविद्यालयया हिमालयन अध्ययन केन्द्रया प्राध्यापक जुल । जीवनया अन्तिम इलय् नेपाःया त्रिभुवन विश्वविद्यालयया समाजशास्त्र विभागया प्राध्यापक कथं अध्यापन यायेगु ज्या यानादिल । बलिउडया समाजय् गोपाल सिंहयात छम्ह प्रभावशाली गीतकार कथं हनाबना तयातःगु दु । जीवनया प्रारम्भिक कालय् पत्रकारिताय् नं ल्हाः तयादीम्ह वय्कलं थीथी पत्रपत्रिका पिथनेगु ज्या नं यानादीगु खः । हिन्दी काब्य ख्यःया छम्ह नांजाम्ह कवि कथं नं गोपाल सिंहयात म्हस्यू । थः स्वयं नेवाः पूर्खाया सन्तान जूगुया नातां थुगु समुदाययात कयाः साँस्कृतिक, सामाजिक, धार्मिक, भाषिक अले कलाया ल्याखं दुवालेगु व छगू प्राज्ञिक शोध प्रणाली कथं बौद्धिक ज्या यायेगु तातुनाः बम्बई विश्वविद्यालयपाखें बिस्कं कथंया विद्यावारिधि यायेगु बिचाः यानादिल । थुबलय्तक नेवाः समुदायया कला, संस्कृति, इतिहास आदियात कयाः सिल्भाँ लेभि, ब्रायन हडसन, ओल्डफील्ड आदि पाश्चात्य मनूतय्सं जक च्वयेगु याःगु खः । तर शोधविधि कथं च्वयेगु ज्या धाःसा दकलय् न्हापां सन १९५९ इ गोपालसिंह भाजुं यानादीगु खः । वय्क:या त्जभ ल्भधबचक सफू थुगु शोधया हे लिच्वः खः । गोपालसिंहया धापू कथं थुलि तःजिगु व ऐतिहासिक शोध ज्याया निंतिं कविकेशरी चित्तधर हृदय, ठाकुरलाल मानन्धर, पूर्णदास श्रेष्ठ आदि तःम्ह नेवाः साहित्यकारपिनि तिबः दुगु खः ।
जर्मनया बर्लिनय् च्वनादीम्ह जर्ट माटियास वेगनर ख्वपया न्ह्यागु नं जात्रा पर्वय् धिमे ज्वनाः अतिकं आकर्षक शैली बाजं थाना जुइम्ह विदेशी विज्ञ कथं सकसिनं म्हस्यू । संगीतशास्त्र, मानवशास्त्र अले इन्डोलोजि विषयय् स्नातकस्तरया अध्ययन धुंकाः भारतया तबलावादक वस्ताद मुनिर खान घरानायात कयाः एमफिल क्वचायेदीम्ह वय्कलं सन् १९८० निसें ८४ तकया दुने भारत महाराष्ट्रया वार्ली समुदायया संगीत परम्परा अले नेपाःया राई व शेर्पा समुदायया संगीतयात कयाः नं थीथी अध्ययन यानादीगु खः । थ्वहे झ्वलय् स्वनिगःया नेवाः समुदायया सांगीतिक परम्परा व धिमे, नाय्खिं बाजंया सम्बन्धय् नं शोध ज्या न्ह्याकादिल । लिपा सन् १९८५ निसें १९९० तक कोलोँ विश्वविद्यालयय् नेवाः संगीत अनुसन्धान परियोजनाया अनुसन्धान विज्ञ जुयादिल । थ्वहे इलय् त्रिभुवन विश्वविद्यालय, संगीतशास्त्र विभाग परियोजनाया संयोजक व काठमाडौं विश्वविद्यालयया संगीत विभागया प्रमुख व सहप्राध्यापक कथं नं ज्या यानादिल ।
भाजु जेर्टया भारतीय संगीत परम्परायात कयाः तःगू हे शोध, च्वसु अले सफू पिदने धुंकल । वय्क:या नेवाः संगीत परम्पराया सम्बन्धय् सफू “The Dhimaybaja of Bhaktapur– Studies in Newar Drumming” गाक्कं च्वछायेबहःगु सफू खः । धिमे बाजंया थीथी ताल व बोलयात दकलय् न्हापां पाश्चत्य संगीत परम्परा कथं नोटेशनय् रुपान्तरण यायेगु ज्या जेर्ट भाजुं यानादिल । नापनापं धिमेया साँस्कृतिक महत्व अले विविध पक्षयात कयाः थुगु सफुलिइ न्ह्यथनातःगु दु । अथेहे वय्कलं स्वनिगःया नेवाः समाजया सांस्कृतिक जीवनया छगू अभिन्न अङ्ग जुयाच्वंगु नाय्खिं बाजंयात कयाः नं उकथं शोधपूर्ण सफू च्वयादीगु दु । उगु सफू खः – “The Naykhinbaja of the Newar Butchers–Studies in Newar Drumming “ ।