कवि सुन्दर मधिकर्मि भाजु पूर्ण ताम्राकारं च्वयादीगु कवि सुन्दर मधिकर्मिया म्हसीकाया विवेचनात्मक सफू खः । कुतः पिकाकःया प्रकाशनय् नेसं ११४१ य् पिदंगु थ्व सफुलिइ कवि सुन्दर मधिकर्मिया संक्षिप्तं म्हसीका, खुगू कविता सफूया विवेचना दु ।
कविकेशरी चित्तधर हृदयया सच्छिदँ बुँदिया लसताय् कविकेशरी चित्तधर हृदय सफू पिहांवगु खः । थ्व सफूया च्वमि फणीन्द्ररत्न वज्राचार्य खः । ने.सं ११२६ य् पिहांवःगु थ्व सफुलिइ च्वमिं कविकेशरीसम्बन्धी थीथी इलय् च्वयादीगु च्वसु मुनातःगु दु । थ्व सफू ब्वना कविकेशरी चित्तधर हृदयया बारे थुइकेत अःपुइ ।
रामभक्त कायस्थया च्वसां पिज्वःगु चिनाखँ मुना कविता जि दुनेया ने.सं. ११२५ थिंलागाय् नेवाः पिथना गुथिपाखें पिदंगु खः । थुकी थीथी विषयमा ३२४ पु चिनाखँ दुथ्याकातःगु दु । थुकी दुथ्याःगु बहुसंख्यक कविताय् स्याःनुगःया सः थ्वयाच्वंगु दु । थ्व संग्रहय् गनं वर्तमान प्रति अनास्था, असन्तोष, गनं मानवीय जीवनया यथार्थ अनुभूति दुसा थ्व संग्रहया मूल स्वर शोषण दमन विरुद्ध विद्रोहया सः जूगु दु । गन दुःख पीडाया ज्वालामुखि ज्वनाः न्ह्याः बनाच्वंपि कवितय्गु हे मर्माहत ब्यथा प्वंकातःगु खनेदु ।
कविता थौंया मिखां नेपालभाषाया नां जाःम्ह आधुनिक कवि बुद्ध साय्मिया थौंया आधुनिक कविता सम्बन्धी थःगु दृष्टिकोण धारणा ब्वयातःगु छगू सैद्धान्तिक समालोचनाया सफू खः । प्रतिनिधि प्रकाशन कालिमाटी येँ पाखें ने.सं १११७ य् थ्व सफू पिदंगु खः ।
गिरिजाप्रसाद जोशीया च्वसां पिज्वःगु थुगु कविता पासः मुना ने.सं. ११३४ दिल्लाथ्व गुरुपृन्हिकुन्हु कुतः पिकाकः ख्वपपाखें पिदंगु खः । न्हय्गू अध्याय कथं च्वयातःगु छगू निसें खुगू अध्यायतक प्रत्येक अध्यायय् १२/१२ पु कविता दुथ्याकातःगु दुसा दकलय् लिपांगु अध्यायय् न्हय्पू चिबाखं दुथ्याकातःगु दु । न्हापांगु अध्याय दुने कुसंस्कार कुबियाः म्वाना च्वनेमाःगु स्थितिया अपराधबोध तायेकाः हीमी चायाः सः तयाच्वंगु दु । अले खुसि, मि, भीर, तरवार, थुपिं फुक्क हे राजपथ, थ्व हे राजपथया दथुइ न्ह्यानाच्वंगु जिन्दगी धकाः सः तयाच्वंगु दु । लिसें छध्वः छध्वःया कविता नं दुथ्यानाच्वंगु दु ।
रासाया च्वसां पिज्वःगु कविता व म्हयाय् शीर्षकया सफुलिइ दुथ्यानाच्वंगु चिनाखँ सिल्भिया राजोपाध्याय पाखें अंग्रेजीं अनुवाद यानादीगु दु । थुगु सफुलिइ निगू भासं नं चिनाखँ ब्वने दइ । थुकी दुथ्यानाच्वंगु मुक्कं ३० पु चिनाखँ म्हयाय्या विम्ब छ्यलाः च्वयातःगु खः । थुगु सफू ने.सं. ११३७ य् च्वमिया थःगु हे कुतलं थः हे पिकाकः जुयाः पिथंगु खः । चिनाखँ व म्ह्याय् निम्हेसितं सिर्जनशीलताया धावनमार्गय् त्वःतातःगु खनेदु । म्ह्याय्या गौरव गाथा व महिमागान थ्व कविता मुनाय् थ्वयाच्वंगु दु ।
कविताया लागा कवि पूर्ण वैद्यया कवि व कविता सम्बन्धी थःगु धारणा, भावना अभिव्यक्त यानातःगु समिक्षात्मक सफू खः । थीथी इलय् वैद्यजुयात काःगु अन्र्तवार्ता व थीथी कविपिनिगु सफूयात वैद्यजुं च्वयाब्यूगु भूमिका आदियात मुनाः थ्व सफूया जन्म जूगु खः । थ्व सफूया न्हापांगु संस्करण कृति सफूकुथि पाखें थौं स्वयाः पीदँ न्ह्यः हे पिदने धुंकूगु खः । तर न्हापांगु संस्करणय् झिंखुपु जक लेख दुथ्याःगु दुसा विमल ताम्राकारया सम्पादनय् कुतः प्रकाशन पाखें ने.सं ११३९ य् पिथंगु निगूगु संस्कारणय् कवि वैद्ययागु न्हापायागु झिंखुपुनापं मेगु न्हय्पु लेखत नं तनाः नीस्वपु लेखत दुथ्याःगु दु । थुपिं नीस्वपु मध्ये गुपु कविया कविता सम्बन्धी सैद्धान्तिक विषयया खःसा निपु नेपालभाषाया हनेबहःपिं कविपिनिगु खँ अले मेगु झिंनिपु थीथी कविपिनिगु कविता सफूयात कयाः च्वयातःगु समिक्षात्मक च्वसु खः । नापं नांजाःम्ह समालोचक कृष्णचन्द्रसिंह प्रधानजुं कविताया लागायात कयाः च्वयादीगु कविताया लागा जिगु लिच्वः नांगु छपु लेख नं थुकी दुथ्याना च्वंगु दु । छम्ह प्रतिबद्धम्ह कविं थःम्हं तुं कविताया व्याख्या, विश्लेषण यानाः छुं थःगु सैद्धान्तिक मन्तव्य, दृष्टिकोण व थौंया कविता गज्याःगु जुइमाः धैगु थःगु धारणा प्वंकाः च्वयातःगु थ्व नेपालभाषाया न्हापांगु सफू खः । कवि वैद्यया नितिं सम्वेदना व अनुभूतिया सिर्जनात्मक योग हे कविता खः ।
मनूया चेतना हे भौतिक वातावरणया प्रतिविम्व जूगुलिं छम्ह कवि पिनेया बस्तुगत यथार्थं बिस्कं च्वनेफैमखु । तर अथे धकाः कलाहीन बिचाः साहित्य जुयाः म्वायेफैमखु । आधुनिक कविता आधुनिक जीवन बोध खः, मानवताप्रति न्हूगु दृष्टिकोण बौद्धिक जागरण खः । गुगु कथं नं छन्द मात्राया वन्धन थौंया कवितायात स्वीकार्य जुइमखु । शोषित पीडितया पक्षय् च्वयेगु हे समाजिक न्याय खः । थ्व हे लेखकीय धर्म खः धकाः छम्ह कविया समाज जनताप्रतिया दायित्व बोध नं थ्व संग्रहय् यानातःगु दु ।