कुतः समालोचना मुना सफूया पिकाकः नेपाल संस्कृति लय्पौ खः । थ्व सफू ने.सं. ११३० य् पिदंगु खः । थ्व सफू वरिष्ठ बाखंच्वमि लक्ष्मण राजवंशीया ने.सं. ११०८ य् पिदंगु नमिग्वाःगु सर्गः निसें ने.सं. ११२९ स पिदंगु ईया किचलय् तकया झिपु बाखं सफू व लिपा पिदंगु त्वाकः बाखं मुना सफू नापं यानाः झिंछगू सफुलिइ दुथ्याःगु सत्यापुं मयाक बाखंया समालोचना मुना खः । छम्ह हे साहित्यकारया कृतिया समालोचना यानातःगु थ्व सफू नेपालभाषा साहित्यय् न्हापांगु कुतः जुइमाः ।
कुमारी पूधाः प्याखं ज्ञानकाजी मानन्धरं च्वयादीगु खः । ने.सं. ११२३ यंलाबलय् सुखबेती नालदुवाःपाखें पिदंगु खः । प्यंगू लु दुगु प्याखनय् पौराणिक बाखं चण्डेश्वरीनापं कुमारीया थीथी रुपया वर्णन यानातःगु दु ।
कुमारी नेवाः न्ह्यलुवाः, उपन्यासकार भाजु मल्ल के सुन्दरं च्वयादीगु उपन्यास खः । थ्व उपन्यास ने.सं.११४३ स एड् जोन प्रा.लि पाखें प्रकाशित जूगु खः ।
थ्व उपन्यासय् सत्य व असत्यया द्वन्द्वया दथुइ स्वनिगःया रक्षाया निंतिं थःगु मतिनायात बलिदान बियाः कुमारीद्यःया नारी शक्ति गथे प्रज्ज्वलित जुल धयागु झीगु समाजय् प्रचलित बाखंयात उपन्यासकार मल्ल के सुन्दरजुं कौशलतापूर्वक न्ह्यब्वयादीगु दु । लिसें थ्व उपन्यासय् नेपालमण्डलया आराध्यदेवी वज्रदेवीया पुलांगु बाखंया लिधंसाय् नेवाः समाजया जीवनशैलीयात जीवन्त कथं प्रतिबिम्वित जुइक, छुं छुं विशुद्ध कल्पनाया लिधंसाय् ल्वःवनापुक्क झीगु प्राचीन नेपालमण्डलया सजीव चित्रण यानातःगु दु ।
कुलांया थिया आर मानन्धरया काव्य निबन्ध सफू खः । थ्व सफू सन् ११३२ य् अर्थ पिथना प्रकाशन पाखें पिहांवःगु खः । साहित्य ख्यलय् न्हून्हूगु पहःया प्रयोग यानादीम्ह मानन्धरं थुकी नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् आतक खनेमदुनिगु फरक ढंगं च्वयातःगु निबन्ध दुथ्याकातःगु दु । साहित्यया छगू न्हूगु हे विधा धाःसां जिउगु कंथंया चिकिचा चिकिचा हाकःगु दार्शनिक रचना थुकी दु । थ्व छगू ब्वनामितय् निंतिं न्हूगु सवाः खः । थुकी चय्गुपु च्वसु दु ।