मेनकादेवी तुलाधर

मेनकादेवी तुलाधर

मां पूर्णदेवी व बौ गोबिन्दबहादुर तुलाधरया कोखं ने.सं. १०७५ स जन्म जूम्ह मय्‌जु मेनकादेवी तुलाधर नेपालभाषाय् ताःईलंनिसें बाखं च्वयावयाच्वंम्ह च्वमि खः । थ्वय्‌कःया लँय् लूगु किपा (ने.सं.११२१) नांगु बाखं संग्रह पिदंगु दु । थम्हं खनागु वा भोगे यानागु घटनायात विषयवस्तु दयेकाः यथार्थवादी बाखं च्वयेगु थ्वय्‌कःया बाखंया विशेषता खः ।

मेरि सेपहर्ड स्लसर

नेवाः अले नेपालमण्डलदुनेया कला, संस्कृति, धर्मया नापनापं इतिहासयात कयाः अतिकं तब्याक अध्ययन, अनुसन्धान यासें थुकियात कयाः बौद्धिक ज्वलंत च्वयेगुलि ज्वःमदुगु योगदान बियावंपिं विदेशी विद्वानत मध्ये मेरि सेपहर्ड सलस्सर मय्‌जु छम्ह नं खः । नेपालय् दुगु संयुक्तराज्य अमेरिकाया राजदूतावसया कर्मचारी वय्‌क: थः भाःतनापं सन् १९६५ इ स्वनिगलय् थ्यंगु खः । संयुक्तराज्य अमेरिका, कोलम्बिया विश्वविद्यालयपाखें पुरातत्व विधाय् विद्यावारिधि उपाधि प्राप्त यानादीम्ह वय्‌कलं सन् १९७० निसें नेपाःया मूर्तिकला व वास्तुकला अले मध्यकालीन इतिहास नापनापं संस्कृतियात कयाः आपालं च्वसुत च्वयाः पिकाल । नेपालय् दुबलय् इतिहास संशोधन मण्डल अले अनया ल्याय्‌म्हपिं महेशराज पन्त व गौत्तमबज्र बज्राचार्यपिनिगु ग्वाहालि संस्कृत भाय् व नेवाः भाय् सयेकल । नेवाः समुदायया बौद्ध पुरोहित गुभाजु अले हिन्दु पुरोहित द्यःबाज्यापिनिपाखें आपालं ज्ञान मुंकल । थ्व लिपा सलस्सरया अतिकं चर्चित सफू “Nepal Mandala” निगू खण्डय् सन १९८२ य् पिहांवल । थ्वहे सफुलिं सस्सलरयात नेपालय् जक मखु विश्वन्यंकं छम्ह विशिष्ट इतिहासकार, मूर्तिकला, वास्तुकला, धर्म संस्कृतिया ज्ञाताया ल्याखं स्थापित यानाबिल । भारतीय अभिलेखालय विज्ञ प्रतापआदित्य पालया निर्देशनय् नेपालमण्डलया कला व वास्तु विकासया ऐतिहासिक कालक्रम निरधारण यायेत नं ताःलात ।

सस्लसरं मय्‌जुपाखें हे दकलय् न्हापां स्वनिगःया काष्ठकला मध्ये सालभञ्जिक त्वानासिँया उत्कृष्टता व विशेषता थुइकेगु ज्या जूगु खः । अथेहे नेवाः समाजय् परम्परागत रुपय् थीथी पर्वबलय् जुइगु परिक्रमाया महत्व अले थुकिया लिधंसाय् प्राचीन नेवाः वस्तीया लागा क्वःछीगु लिधंसा ध्वदुइगुकूगु खः । महत्वपूर्ण खँ नेवाः समाजय् कुमारीया प्रथा लिच्छिबी जुजु रुद्रदेवया इलय् ग्वल देसय् शुरु जुइधुंकल धकाः थुकिया प्राचीनता ध्वाथुइकाब्यूगु खः । सस्सलर मय्‌जुया अध्ययन व विश्लेषण कथं नेवाः समुदायया वास्तुकला पूर्णत धर्मनिरिपेक्ष जू । गुगुं न) वास्तु संरचनाया निंतिं शैव, बौद्ध, हिन्दू वा शाक्त धकाः पाकेगु मजू ।

सस्लरया अतिकं नांजाःगु कृतित खः – “The Antiquity of Nepalese Wood Carving: A Reassessment; Art and Culture of Nepal: Selected Papers of Kathmandu ; A Collection of Articles” .