भाषिक अभियन्ता मय्जु विद्या चित्रकारया जन्म थिमि देय्या बहाखा बजारय् मां आशामाया चित्रकार व अबु जिनकृष्ण चित्रकारया कोखं ने.सं १०७७ य् जूगु खः । वय्कःया पूवंगु नां विद्यालक्ष्मी चित्रकार खः । कथिन परिश्रम यानाः बी.एड, एम.ए डिग्री हासिल यानादीम्ह थ्वय्कलं आर्दश माध्यमिक विद्यालय थिमिइ पीदँ तक स्यनामि व न्हय्दँ तक प्राध्यानाध्यापक जुयाः शिक्षाया ख्यलय् ज्या यानादिल । थ्वय्कलं पल्पसा शिक्षा सदन नामं थिमिइ ब्वनेकुथि चायेकाः मस्तय्त छगू तगिं निसें नेपालभाषा अनिवार्य कथं ब्वंकेबीगु यानादिलसा, नेपालभाषा स्यनेकने यायेगु अर्थात् त्भबअजभचक क्ष्लकतचगअतष्यल कक्षा नं संचालन यानादिल । अथेहे थः प्राधानाध्यापक जुइवं ख्वप जिल्लाय् हे दकलय् न्हापां थःगु आर्दश माध्यमिक विद्यालय थिमी कक्षा १—५ तक नेपालभाषा अनिवार्यरुपं ब्वनेमाःगु व ९ व १० तगिमय् नेपालभाषा इच्छाधीन विषय कथं ब्वंकेगु ज्या न्ह्याकादिल । वय्कलं थः स्यनामि जुयाच्वंगु इलय् २०३५/२०३६ या शिक्षक आन्दोलन व पञ्चायत व्यवस्था विरोधी आन्दोलनय् नं सक्रिय रुपं ब्वति कयादिल।
ब्वनेकुथिं अनिवार्य अवकास प्राप्त याये धुंकाः वि.सं २०७३ निसें मय्जु विद्या चित्रकारं थःगु ई नेपालभाषा तव नेवाः आधिकार प्राप्तीया ज्याय् सक्रिय रुपं फ्यानादिल । थौंकन्हे थ्वय्कः येँ महानगरपालिका शिक्षा विभागया नेपालभाषा विज्ञ, नेपालभाषा एकेडेमिया कार्यकारणी दुजः, नेपाल राष्ट्रिय शिक्षक संगठन ख्वप कवःया न्वकु, पुं समाजया न्वकु, नेवाः देय् दबूया जः, आदिवासी नेवाः राजनैतिक अभियानया मूछ्याञ्जे जुयाः ज्या यानाच्वनादीगु दु । थम्हं ब्वंकेगु यानागु ब्वनेकुथिइ हःपाः बियाः आपाःसित नेपालभाषा ब्वंकेगु ज्या यानादीगुयात कदर यानाः वय्कःयात लक्ष्मीनारायण पुनमाया गुथि, विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलन गुथि, न्हयज्या खलः थिमि आदि संघसंस्थां हनेज्या याःगु दु ।
येँय् महानगरपालिकाया पुलांम्ह मेयर भाजु बिद्या सुन्दर शाक्यया जन्म सन् १९६३ इ येँया लगमय् जूगु खः । वय्कःया मांया नां मंगलशोभा शाक्य व बाःया नां हेरारत्न शाक्य खः । वय्कः मेयर जुइ न्ह्यः येँ महानगर पालिका २१ वडाया पुलांम्ह वडा अध्यक्ष नं खः । पंचायतकालय् हे नेपालभाषा मंकाः खलः, येँय् २१ वडा कचा खलः लिसे आवद्ध जुयाः नेवाः, नेवाः जातिया भाषा, साहित्य संस्कृतिया उत्थानय् सक्रिय जुयाः वैच्वनादीम्ह वय्कलं थः
येँ महानगर पालिकाया मेयर जुयादीबलय् येँया फुक्क सामुदायिक बिद्यालय दुने नेपालभाषा पाठ्यक्रम दुथ्याकाः ब्वंकेगु व्यवस्थापन यानादिल । स्कूल तगिमय् नेपालभाषा ब्वने च्वये मदयाच्वंगु अवस्थाय् वय्कः पाखें बिद्यालय् ब्वनीपिं सकसितं हे नेपालभाषा ब्वंकेगु ब्यवस्था यानादिल । थ्व नेपालभाषायात जीवन्त यानातयेगु निंतिं वय्कः पाखें जूगु ज्वः मदुगु ज्या खः । वय्कलं न्ह्याकादीगु थ्व ज्या यल महानगरपालिका व किपु नगरपालिकां नं नालाकाःगु जुल । वय्कलं महानगरपालिकाया न्हिथंया ज्याखँय् नेपाल संवत्यात व्यवहारय् छ्यलाबुला हयेगु ज्याय् उबले नेतृत्वदायि भूमिका नं म्हितादीगु खः ।
२०७२ सालया तः भुखाचं तहस नहस जूगु येँया वहाः बही, आगं, द्यःछेँ, दिगी, सतः, फल्चा आदि सांस्कृतिक सम्पदा संरक्षण व पुनर्निर्माणया ज्याय् महानगरपालिकायात सक्रिय यानाः वय्कलं फुकं हे न्हू यानाबियादीगु दु । झीगु पहिचान न्हापा गथे खः अथे हे यानाबियादीगु दु । अथेहे वय्कलं अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदात बाजं, प्याखं, जात्रा आदियात मदिक्क न्ह्याकेतयेत माःगु श्रोतया ब्यवस्थापन नं यानाबियादीगु दु । गुकिं झीगु संस्कृति, जात्रा पर्व सदां न्ह्यानाच्वनेत दुग्यंगु तिबः जुइ ।