स्वनिगः पिनें पिदंपिं नेपालभाषाया भाषिक अभियन्तापिं मध्ये मय्जु साधनादेवी श्रेष्ठ नं छम्ह खः । वय्कःया जन्म बि.सं. १९९१ साल श्रावणय् धरान विजयपुरय् जूगु खः । वय्कःया मांया नां सीतादेवी व बाःया नां सिद्धिप्रसाद श्रेष्ठ खः । वय्कः सामाजिक अभियन्ता नं खः । वय्कलं धरानय् नेपालभाषा ख्यःया नापं मेमेगु यक्व हे सामाजिक ख्यलय् ज्या यानादीगु दु । वय्कलं बुद्ध विहारय् क्वथा दयेकादिल, ब्वनेकुथि दयेकादिल, अथेहे वि.पि. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिस्थान अस्पतालय् वइपिनि निंतिं धर्मशाला दयेका बियादिल । वय्कः २०७१ साल श्रावणय् दिवंगत जूगु खः ।
स्वनिगः पिनें पिदंपिं नेपालभाषाया भाषिक अभियन्तापिं मध्ये भाजु सानु जलारी नं छम्ह खः । वय्कःया जन्म कास्की जिल्लाय् जूगु खः । वय्कः कास्की जिल्लाय् नेपालभाषाया उत्थानया ज्याय् सक्रिय जुयादी । वय्कः जलारी समाजया नायः नं खः । वय्कलं जलारी समाज संगठनया बिस्तारया ज्याय् मूवंगु भूमिका म्हिता वयाच्वनादीगु दु ।
स्वनिगः पिनें पिदंपिं नेपालभाषाया भाषिक अभियन्तापिं मध्ये भाजु सानुकाजी शाक्य नं छम्ह खः । वय्कःया जन्म बि.सं.१९८३ जेष्ठ ९ गते ख्वपय् जूगु खः । लिपा वय्कः लजगाया ल्याखं धरानय् झाल । वय्कःया मांया नां धनमाया व बाःया नां मानकाजी शाक्य खः । धरानय् ज्यासः ज्या न्ह्याकादीम्ह वय्कलं २०१६ सालय् कालिगढी सहकारी समितिया नायः जुयादिल । वय्कलं भारतया थीथी थासं सिजः, ली हयाः धरानया कालिगढीतय्त थीथी थलबल दयेकेगु ज्या बियादिल । झीगु समाज धरानया ३७ दँ तक संस्थापक नायः जुयाः नेवाःतय् निंतिं यक्व ज्या यानादीम्ह वय्कः वि.सं. २०६४ फागुनय् दिवंगत जूगु खः ।
बा पद्मानन्द बज्राचार्य व मां पद्मकुमारी बज्राचार्यया कोखं येँया ध्वाखाबहाः त्वालय् साहित्यकार सानुमानन्द बज्राचार्यया जन्म ने.सं. १०५८ (वि.सं. १९९५ आश्विन ९) य् जूगु खः । एम.ए., बि.एड. ब्वनेज्या यानादीम्ह भाजु बज्राचार्य नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् चिनाखँ व च्वखं च्वयाः मांभाय्या सेवा यानादीम्ह खः । नेपालभाषा व नेपाली नितां भाषाय् वय्कःया ल्हाः न्ह्याः । नेपालभाषाया साहित्यिक पत्रिका झी (ल्याः ४०, ने.सं. १०८३) लय् जीवन गथः नांगु चिनाखँ पिथनाः नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् पलाः न्ह्याकादीम्ह वय्कः बज्राचार्य संघया सचिव नं खः । ब्यंकेज्या यानादीम्ह भाजु बज्राचार्यया चिनाखँ व च्वखँ नेपालभाषा साहित्यया थीथी पत्रिकाय् पिदंगु दु । थीथी च्वसु च्वयाः मां भाय्या सेवा यानादीम्ह बज्राचार्य ने.सं. १११५ (वि.सं. २०५१ मार्ग ७) य् दिवगंत जूगु खः ।
बा आशाकाजी शाक्य व मां पूर्णशोभा शाक्यया कोखं ने.सं. १०८९ दँय् येँया लगं त्वालय् चिनाखँ व समसामयिक च्वसु च्वमि सानुराजा शाक्य बूगु खः । नेपालभाषा अनुरागी भाजु शाक्यं आदिवासी जनजाति मञ्चपाखें नेवाःतय् म्हसीका व नेवाः आन्दोलननाप स्वापू दुगु समसामयिक च्वसु मुना नेपालभाषा आन्दोलन नांगु सफू पिथनादीगु दु । भाजु सानुुराज शाक्य थौंकन्हय् लुम्बिनी विकास कोषया सदस्य सचिव खः ।
नेपालभाषा साहित्यय् साःमि, येँ उपनामं बाखं च्वयाः वैच्वनादीम्ह भाजु भरतनारायाण मानन्धर खः । वय्कः ने.सं १०७३ य् बाः पूर्णनारायण मानन्धर व मां कृष्णदेवी मानन्धरया कोखं झोछें, येँय् जन्म जूगु खः । नेपालभाषा साहित्यय् आधुनिक बाखं च्वयादीम्ह भाजु साःमि, येँया न्हापां पिदंगु बाखं सर्गतं कुतुंवःम्ह झंगः (ने.सं.१०९४) खः । भाजु साःमि, येँया बाखं थीथी पत्रपत्रिकाय् पिदनाच्वंगु दु । वय्कः देगः लय्पौया सम्पादक, आलमत म्हिचा पौया प्रकाशक खःसा देगः म्हिचा सफू प्रकाशनया हामा नं खः । वय्कलं थःगु देगः म्हिचा सफूपाखें खण्डकाव्य, महाकाव्य, उपन्यास, बाखं, निबन्ध आदि ३७ गू सफू पिकयादी धुंकल । नेपालभाषा साहित्यया विकासया निंतिं थःगु मतापं श्रम व धन नितां छ्यला वैच्वनादीम्ह वय्कः नेपालभाषाया छम्ह तपस्वी खः । नेवाः प्रेस दबू, नेपाः पाखें मोतिहना सम्मानं सम्मानित जुयादीम्ह वय्कलं सम्पादन यानादीगु कृति थुकथं दु– बाखं समालोचना (ने.सं.१०९५), सिलु (किपा बाखं, ने.सं.११०७), सतः (बाखंमुना, ने.सं.१०९७) । वय्कःया पिदंगु कृति थुकथं दु– नेपालय् महामन्जुश्री (किपा बाखं, ने.सं.११०७), थ्यैंक्यू मिष्टर ग्लाय्ड (अनुवाद उपन्यास, ने.सं.१११०) ।