मां सूर्यमाया व अबु सूर्यप्रसाद प्रधानया कोखं जन्म जूम्ह हृदयचन्द्र सिंह प्रधान नेपालभाषाय् वैज्ञानिक व्याकरण न्ह्यब्वयादीपिं व्याकरणविद्पिंमध्ये छम्ह खः । नेपालभाषायानापं नेपाली भाषाय् नं छम्ह स्यल्लाम्ह च्वमि कथं प्रतिष्ठापित भाजु प्रधानं नेपालीलिसें नेपालभाषानं दुगु जनचेतना पत्रिका सम्पादन यानादीगु दु । अथेहे वय्‌कलं ने.सं. १०७२ निसें ने.सं. १०७६ तक नेपाल (ऋतुपौ)या सम्पादक जुयाः नं पत्रिका न्ह्याकादीगु दु । औपचारिक शिक्षा हासिल यानामदीसां प्रगतिशील विचारधारायाम्ह थ्वय्‌कलं अतिकं ओजपूर्ण, चेतनामूलक बिचाः थःगु चिनाखँ, बाखं, निबन्ध व छधाः प्याखं आदिया माध्यमं समाजय् प्रसारित यानादीगु दु । थ्वय्‌कःया न्हापांगु बाखं दया ने.सं १०६८ इ धर्मोदय पत्रिकाया ७ ल्याखय् पिदंगु खः । अथेहे थ्वय्‌कःया छपु अतिकं हे चर्चित नाटक सितिंलाः माष्टर खः । थ्व नाटकं गुरु जुयाः निर्दोष मचातय्‌गु भविष्यनाप म्हिताच्वंपिं ध्वंगि गुरु व थः मचातय्‌त सितिं ब्वंके दयाः थः कतिलाः भाःपियाच्वंपिं मूर्ख मांबौपिंत नुगलय् प्याकुतिं न्यायेगु ज्या याःगु दु । थ्वय्‌कःया पिदंगु छगू सफू शुद्धाशुद्धीया ताःचा (ने.सं. १०६८) नं खः । थ्वय्‌कः नेपालभाषा परिषद् (ने.सं. १०७१या संस्थापक दुजःपिं मध्यय् नं छम्ह खः ।

बा श्यामप्रसाद मिश्र व मां जानकि मिश्रया कोखं येँया ढोकाधः, यटखा त्वालय् साहित्यकार हृदयप्रसाद मिश्रया ने.सं. १०८२ इ जन्म जूगु खः । वय्‌कः नेपालभाषा साहित्य ख्यःया नांजाःम्ह ध्याचू च्वमि खः । वय्‌कःया ल्हाः नेपालभाषाय् जक मखसे खस भाषा पाखे नं उतिकं हे ज्वः । ध्याचू च्वखँ च्वमि भाजु हृदयप्रसाद मिश्रया ख्यालि निबन्धय् छम्ह मनूया व्यक्तिगत कमिकमजोरी जक मखु देशय् ब्वलना वयाच्वंगु सामाजिक, राजनैतिक आर्थिक नापनापं सांस्कृतिक विषमता व विकृतियात कयाः स्याचुक्क ध्याचू नकातःगु दयाच्वनी । थज्याःगु ध्याचुलं जाःगु वय्‌कःया न्हापांगु च्वखँ द्यः पुजा लाकि मनू पूजा (सितु ५९ ल्याः) पिदंगु खः । थथेहे भाजु मिश्रया ख्याःबछि नीबछि, पपु मदुम्ह झंगः (ने.सं. ११०९), क्वाय्‌भू (ने.सं. १११७) सफू पिदंगु दु । वय्‌कः छम्ह धापु च्वमिया लिसेलिसें नासलं लीम्ह कलाकार नं खः । नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् ध्याचू च्वमि कथं लोकंह्वाःम्ह च्वमि मिश्रयात नेपालभाषा परिषदं ठाकुरलाल सिरपालं हनेधुंकूगु दु ।