न्ह्यच्वःगु आधुनिककालया कविता (स्वच्छन्दवादी प्रवाह)

न्ह्यच्वःगु आधुनिककालया कविता (स्वच्छन्दवादी प्रवाह)

नेपालभाषाया काव्य साहित्यय् १९९७ (ने.सं १०६१) सालया जेल दुने काव्य साधना जूगु इलं निसें पुर्णबहादुर वैद्ययागु सरासु (ने.सं१०८४) कविता संग्रहयात श्रेष्ठ सिरपाः दछाये न्ह्यः तकया समयावधियात न्ह्यच्वःगु आधुनिककाल कथं कायेगु चलन दु । थ्व समयावधी वयाः नेपालभाषाया काव्य साहित्यय् पुनर्जागरणकालिन नीति, उपदेश, भाषानुरागया शास्त्रीय परम्पराया थासय् शैलीगत स्वच्छन्दताय् कल्पनाया असिम सर्गतय् ब्वयेगु स्वच्छन्दवादी प्रवृतिं थाय्काल । थ्व प्रवृतियात नेपालभाषाया कविताय् न्हापां दुतहःम्ह वैकुण्ठप्रसाद लाकौल खःसां थ्वयात छगू प्रवाहया रुपय् न्ह्याकेगुज्या जेलकालिन कविपिं सिद्धिचरण श्रेष्ठ, चित्तधर हृदय, केदारमान ‘व्यथित’, हरिकृष्ष्ण श्रेष्ठ, धर्मरत्न ‘यमि’पिं पाखें जुल । थः स्वजनपिं नाप बायाः जेलय् कष्टमय जीवन हनेमाःपिं कविपिंसं रचना याःगु काव्यय् नैराश्य, विरह, वेदना दैगु ला स्वभाविक हे जुल । थ्वहे कथं विरह, बेदना, नैराश्यया नापं माया, पिरती, सांस्कृतिक चेतना, आत्मपरकता, स्वप्नदृष्टा, कल्पनाया स्वच्छन्दता, आदि जेलकालिन कविपिनिगु काव्यया मूलभूत प्रवृति जुयाबिलसा लयवद्धता, छन्दवद्धता, श्रुति माधुर्यता थज्याःगु काव्यया शैलीगत विशेषता जूवन । जेलकाल लिपा, प्रजातन्त्रोत्तरकालया कविपिं — माधवलाल कर्माचार्य, ईश्वरानन्द श्रेष्ठाचार्य, दुर्गालाल श्रेष्ठ, गिरिजाप्रसाद जोशी, नारायणदेवी श्रेष्ठ आदिपिंसं नं थथे स्वच्छन्दवादी प्रवृत्तियात आत्मसाथ यानाः नं स्वतन्त्रता, उत्साह आदिया भाव प्रतिविम्बित यानाः छखे जागरणकालया पलाःचिं क्यनेगु यातसा मेखेर राजनैतिक परिवर्तन वयाः नं देशय् सकारात्मक परिवर्तन मवःगु प्रतिक्रिया स्वरुप नैराश्य, पलायनया भाव आदि नं कविता मार्फत् प्वंकेगु यात । थथे थ्व स्वच्छवादी धारा न्ह्यानाच्वँच्वं हे ने.सं १०८४इ वनाः नेपालभाषाया काव्यय् हानं मेगु न्हूगु धारया कविता खनेदत । व खः आधुनिक कविता प्रवाह । तत्कालिन गुलिं पुलापिं कविपिंसं थ्व न्हूगु धारयात आत्मसाथ यानाः लिपातकं न्ह्याःवनेगु यातसा गुलिं कविपिंसं पुलांगु स्वच्छन्दवादी धारयात हे निरन्तरता बीगु यात । गुलिं न्हू हूपिं कविपिं गथे—लाभरत्न तुलाधर, भूषणप्रसाद श्रेष्ठ, राजभाइ जकःमि थेंज्याःपिं कविपिसं न्हूगु धारया आधुनिक कविता प्रवाह न्ह्याये धुंकाः नं छन्दोवद्ध कविता च्वयेगु मत्वःतू । थथे च्वय् उल्लेख जूपिं कविपिं बाहेक स्वच्छन्दवादी धारयात ज्वनाः काव्य रचना यानादीपिं मेपिं कविपिं खः —चित्तधर ‘हृदय,’ फत्तेबहादुर सिंह, वैकुण्ठप्रसाद लाकौल, फत्तेबहादुर सिंह, केदारमान ‘व्यथित’, हरिकृष्ण श्रेष्ठ, धर्मरत्न ‘यमि’, भुपालमान सिंह, फणीन्द्ररत्न बज्राचार्य, लक्ष्मीदेव श्रान्त, नारायणदेवी श्रेष्ठ, रे.र.न स्यस्यः, दुर्गालाल श्रेष्ठ, अमोघ ताम्राकार, डा. शान्तिसुरभ, गणेशबहादुर, भूवनेश्वरी कर्माचार्य, गणेशलाल श्रेष्ठ, गोरखराज श्रेष्ठ, रामबहादुर कायष्ठ, भगवतीप्रसाद श्रेष्ठ, रमापतिराज शर्मा, तिलकप्रकाश कायष्ठ, विष्णु अल्पज्ञ, मदनमोहन मिश्र, दामोदरलाल श्रेष्ठ, आशाकाजि सेवक, गोबिन्दहरि नेकू, आर.एस दोस्त, देवरत्न धाख्वाः, छत्रबहादुर कायष्ठ, परमानन्द वज्राचार्य आदि ।