येँया इतुम्बहालय् अबु वैद्य हर्षवीर सिंह तुलाधर व मां मोहनमाया तुलाधरया कोखं ने.सं ने.सं १०२१ वैशाख शुक्ल तृतीया कुन्हु बूम्ह कुलमान सिंह तुलाधर हे भिक्षु प्रज्ञानन्द खः । ने.सं १०५१ य् कुशीनगरय् भिक्षु ऊ. चन्द्रमणि महास्थविरया उपाध्यायत्वय् प्रव्रजित जुयाबिज्यातसा स्वनिगलय् म्हासुगु चीवर पुनाः भिक्षु जुयाः दुहां बिज्याःम्ह वसपोल हे आधुनिक युगया न्हापांम्ह चीवरधारी भिक्षु खः । वसपोलं येँया ऐतिहासिक किन्डोल बहालय् (किन्द्व बहाः) ने.सं १०५२ निसें दकलय् न्हापां बुद्धपुजा, परित्राण पाठ, ध्यान यायेगु प्रचलन सुरु यानाबिज्यात ।

ने.सं १०७१ सालय् वसपोलया अध्यक्षताय् नेपालय् न्हापांगु भिक्षुपिनिगु संस्था अखिल नेपाल भिक्षु महासंघ स्थापना व नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षाया संस्थागत व्यवस्था जुल । भिक्षु प्रज्ञानन्द अखिल नेपाल भिक्षु महासंघ नीस्वनाबिज्याःम्ह जेष्ठतम भिक्षु जूगुलिं वसपोलयात संघमहानायक धाइगु खः । वय्‌कः भिक्षु जुयाः किन्द्वबहालय् च्वना बिज्यासेंलि अन न्ह्यानाच्वंगु धार्मिक ज्याझ्वलय् हिउपाः वल । उबलय् अन अष्टमी ब्रत, धलं दनेगु आदि जक जुयाच्वंथाय् धाथेंगु बुद्ध धर्म छु ? बुद्धया शिक्षा छु धयागु जनसमुदाययात थुइकेत वसपोल सफल जुयाबिज्यात । लिच्वः कथं थेरवाद बुद्ध धर्मया पुनजागरणया इलय् न्हापांखुसी मिसापिं गृहत्याग यानाः प्रवजित जुया अनगारिका जुल । सदा नं नेपालभाषां हे धर्म देशना यानाबिज्याइम्ह वसपोल लिपा वनाः यलय् च्वनाबिज्यात । वसपोलं अन नं मचातय्‌त न्ह्यसः लिसः कासा, नाटक च्वयाः नाटक म्हितकेगु ज्या यानाः बुद्धधर्मया नापं नेपालभाषाया नं प्रचार प्रसार जुइके बिल । ने.सं १०५२ निसें हे वसपोलं बुद्ध शिक्षां जाःगु म्ये भजन आदि नेपालभाषां रचना यानाः धर्मप्रेमी मनूतय्‌गु नुगः सालेगु ज्या यानाबिज्यात । थज्याःगु म्ये, कविता लिपा ज्ञानमाला भजन सफुलिइ दुथ्यात । थज्याःगु छुं म्ये खः — न्यव हे राजा बिम्बिसार, शीलया धनुस ज्वनाः करुणा बाण आदि ।

वसपोलं न्हापां ल्हातिं च्वयाः उपासक उपासिकापिंत बियादीगु उपदेश लिपा ने.सं १०६१ निसें सफूया रुपय् पिकयाबिज्यात । वसपोलया थज्याःगु २५ गुलिं मल्याक सफू पिदंगु दु । गथे— परियत्ति सुत्त (ने.सं १०६१), स्वंगः मिखां स्वंगू न्हाय्‌कं (ने.सं १०७५), भगवान बुद्ध हानं जन्माजन्मान्तर पाद (ने.सं १०८४), संसारय् छु दु ? (ने.सं ११०१) आदि । वसपोलया थज्याःगु योगदानया कदर स्वरुप च्वसापासां भाषाजवाः उपाधि (ने.सं. १०८३), म्यानमार सरकारं अग्गमहापण्डित उपाधिं वसपोलयात विभूषित (न्हापांम्ह नेपाःमि, ने.सं १११२) याःगु दु । थुकथं बुद्धधर्मया नापं, धर्मया माध्यमं नेपालभाषाया सेवा यायां वसपोल ने.सं ११०५ (फागुन ३० गते आइतवाः) य् दिवंगत जुयाबिज्यात ।