प्राचीन बाखंया छगू प्रकार अर्थात् ग्रन्थया रुपय् मखुसे किपा पाखें बाखं न्ह्यब्वयेगु यानातःगु किपाबाखं नं जूगु दु । थज्याःगु किपाबाखनय् विशेषत देगलय् कथंहंक किपा न्ह्यब्वयाः किपाया क्वय् बाखं न्ह्यब्वयेगु याना तइ । महाभारत, रामायणया बाखं मल्लकालय् हे आपालं चलन चल्ती दुगु व उकियात बिलं पौ ल्याखं नं कीगु चलन थुगु इलय् हे खनेदयेधुंकल । थ्वहे कथं जुजु सिद्धिनरसिंह मल्लं निर्माण यानाथकूगु ने.सं ७५७ या कृष्ण देगःया छिदिया निनालय् च्वयातःगु रामायणया बाखं, च्वतँया निनालय् प्यखेरं च्वयातःगु महाभारत, अथेहे चाबही बहालय् च्वंगु किन्नर जातक बाखं थुकिया छुं दसु खः । थज्याःगु किपा बाखनय् मू मू घटनाया किपा जक ब्वयातइ, गथे कृष्ण देगलय् च्वयातःगु रामायण बाखनय्— बालकाण्ड, अयोध्या काण्ड, अरण्य काण्ड,

किष्किन्धाकाण्ड, सुन्दरकाण्ड, युद्धकाण्ड यानाः खुगू काण्डय् रामायण बाखं क्वचायेकातःगु दु । अथेहे अमेरिकाया ज्याक व म्युरिएल जिमरम्यानया नेपालया कलावस्तु संग्रहय् दुगु मल्लकालीन बिलंपती नं एकादशी व्रतबलय् कनीगु जुजु रुक्माङ्गदया किपाबाखं न्ह्यब्वयातःगु दु ।