नेपालभाषाया मेमेगु प्राचीन बाखं स्वयाः लौकिक बाखनय् च्वमिया सिर्जनशीलता आपालं न्ह्यलूगु दु । नेपाःया सामाजिक सांस्कृतिक परिवेशय् थज्याःगु बाखं निमार्ण यानातःगु खनेदु । थीथी रोमाञ्चित घटना न्ह्यब्वयाः कौतुहलता जिज्ञासा थनाः मनोरञ्जन बीगु हे थज्याःगु बाखंया मू उद्देश्य खयानं बौद्धिक कसरतया नापं नैतिक आचरण पालन याकेबीगु ज्यायात नं उलि हे थाय् बियातःगु दु । उकिं थज्याःगु बाखं नेवाः समाजय् तसकं लोकंह्वाःगु, थीथी इलय् ल्ह्ययेगु याःगु जक मखु ल्हासा वनीपिं नेवाःतय्सं ल्हासाय् तकं ज्वनावनेगु याःगु सीदु । नेपालभाषाय् खनेदुगु अप्वः थें लौकिक बाखंया आधार श्रोत ई.पू.या गुणाद्यं च्वःगु बृहत्कथा जूगु दु । थज्याःगु सफू इ.सं १४ शदी पाखे भारतं नेपाः बिस्युवःपिं विद्वानपिंसं थःपिं नापं ज्वनावःगु खनेदु ।