नेवाः समुदायदुने बौद्ध धर्मयात नाला वयाच्वंपिनि आस्था व श्रद्धाकथं स्वनिगलय् आपालं थासय् अतिकं आकर्षक बौद्ध स्मारकत धस्वाका तःगु दु । तर थुज्वःगु स्मारकतय् भौतिक संरचना बिस्कं दु । नापं थुकिया सम्बन्धनय् स्थापत्यकलाया ल्याखं सैद्धान्तिक मान्यता नं थःगु कथं दु । बौद्ध आस्थाकथं धस्वाका तःगु स्मारक चैत्यत खः । चैत्य व चीभाःयात स्थापत्यकलाया मान्यताकथं थीथी खण्डय् ब्वथलातःगु दु । न्हापांगु ब्व भूमि (वास्तु) खत, अनंलि प्यकुंलाःगु त्वाथःत मण्डला अले गुमोज वा गर्भ शून्यया प्रतीक खःसा उकिया च्वसं प्यकुंलाक्क प्यखें मिखा कंकातःगु दृष्टि खत । अनं च्वय् झिंस्वचाः दुगु ब्व गुकियात त्रियोदश भुवन धाइ । बज्रयानी आस्थाकथं गुगु झिंस्वचाः मध्यय् क्वय्या न्याचाः श्रावकभूमि, गुचाःतक अर्हतभूमि, भिंmछगूचाःतक महायानीभूमि अले दक्कलय् च्वय् भिंmस्वचाःयात बज्रभूमि धयातःगु दु । थ्वयाच्वसं कलश आकारया गजू जुइ ।

थुज्वःगु हे स्थापत्यकलाकथं ल्वहं वा अप्पा छ्यलाः तग्वः वा चिग्वयेक दयेकातःगु बौद्ध स्मारक हे चैत्य वा चीभाः खः । स्थापत्यकलाया मान्यताकथं थुज्वःगु चीभाः दयेकेबलय् अलौकिक बुद्धपिं मध्यय् वैरोचन, अक्षोभ्य, रत्नसंभव, अमिताभ व अमोघसिद्धि बुद्धया मूर्तित गुखे दिशापाखे तयेगु, नागयात गुखें क्वस्वयेकेगु आदि निश्चित मान्यता दु । अथे हे चीभाःया जग स्वनेत चाया तःलय् छु छु ज्वलंत तयेमाः धैगु नं नियमया पालना यायेमाः ।
बौद्ध शास्त्रकथं बुद्धया भौतिक शरिरया गुगुं अंश जगय् ल्हाकाः दयेकातःगु शारीरिक चैत्य खः । बुद्धया जीवनय् छ्यलाबुला यानावंगु बस्तुया द्यःने दयेकातःगु परिभोग चैत्य जुल । त्रिपिटिक वा गुुगुं उपदेश दुगु धर्म चैत्य खःसा बुद्धया बचन वा सिद्धान्त कनेत धस्वाकातःगु उद्देश्य चैत्य धाइगु जुल ।
मेखे गुम्बोज शैलीया ततःग्वःगु चैत्य दयेकेत नं यन्त्राकार धरातलयात कयाः विशेष ध्यान बी । अले महायानी आस्थाकथं शून्यताया प्रतीक धकाः गुम्बोज शैलीया गर्भगृह दयेकीगु प्रविधि नेवाः पुर्खापिनिगु शिल्प व ज्ञानया छगू ज्वःमदुगु दसि खत । सख्वाः व
बज्र जक छ्यलाः अर्ध गोलाकारय् दुने शून्य जुइक दयेकीगु थ्व स्थापत्यकलाया छगू ज्वःमदुगु दसि खः । थुज्वःगु संरचना द्वलंद्वः दँतक छुं मजुइगु छगू ज्वःमदुगु प्रविधि खत ।