सज्जन हृदया भरण (ने.सं १०४०) नेपालभाषा पुनर्जागरणकालया छम्ह महारथी महाकवि सिद्धिदास महाजुं (९८७–१०५०) च्वयादीगु नीतिपरक चिनाखँ सफू खः । थ्व सफू पिदनेवं प्राचीन काव्यकथंया धार्मिक उपासना, स्तुति, तुतः, भजन व श्रृङ्गारिक म्येँय् जक लिकुनाच्वंगु नेपालभाषा काव्य ख्यः मानव समाज, जीवननाप स्वापू दुगु साहित्यया विकासनापं चकना वन । गुकिं यानाः साहित्यया सृजनाय् ह्यूपाः वयाः साहित्य साधनाया मू उद्देश्य समाजय् जीवनोपयोगी नीति, उपदेश, ज्ञानया बोध याकाः जनचेतना बीगु, समाज व देशय् ह्यूपाः हयेगुली थाय् काल । काव्ययात शान्त सुखायया नितिं मखु परान्तसुखायया नितिं छ्यलेगु जुल । नेपालभाषा पुनर्जागरण न्ह्यःयागु दयनीय परिस्थिति जुयाच्वंगु घडीइ सज्जन हृदया भरणया पिथनां खँल्हाबल्हाया भाषां साहित्य सृजना यायेज्यू अले साहित्यया भाषां खँ ल्हाये नं ज्यू धयागु खँ जनमानसय् ध्वाथुइका बिल ।
थ्यंमथ्यं न्यय्गुलिं (५०) मयाक सफू च्वयादीम्ह सिद्धिदास महाजुया थःगु जीवनकालय् पिदंगु छगुयां छगू कृति थ्व सज्जन हृदया भरण खः । दोहा चौपाइ छन्दं च्वयातःगु थीथी कथंया नैतिक उपदेश बियातःगु थ्व सफुलिइ मुक्कं प्यंगू सर्ग दु । प्यंगू सर्गमध्येय् स्वंगू सर्ग तक नैतिक उपदेशया खँ दुसा लिपांगु छगू सर्ग स्त्रीशिक्षा सम्बन्धी दु । नैतिक उपदेश दुने सुचुकुचु याना च्वनेमाः धयागु सामान्य स्वास्थ्य सम्बन्धी ज्ञान निसें धन, शिक्षा, गुरु व शिष्यया स्वापू, परोपकार यायेगु आदि आदि आपालं नैतिक उपदेश दुथ्यानाच्वंगु दुसा स्त्रीशिक्षा सर्गय् तत्कालिन मान्यताकथं स्त्रीधर्मया खँ न्ह्यथनातःगु दु । मुक्कं स्वीखुगू (३६) पौ जक दुगु चिकचाधंगू सफू खयानं थ्व सज्जनहृदयाभरण सफूया प्रकाशनं नेपालभाषा काव्यधाः प्राचीन कालं सीदयेक माध्यमिककालय् फपूगु स्पष्ट यानाबिल ।
नेपालभाषा पुनर्जागरण– कालया महारथी महाकवि सिद्धिदास महाजुं च्वयादीगु खुगू सर्ग दुगु खण्डकाव्य खः– सत्य–सती । थ्व खण्डकाव्यया निगूगु संस्करण ने.सं १०९६य् लुमन्ति खलः पाखें पिदन । थ्व खण्डकाव्य, खण्डकाव्यया शास्त्रीय नियम पालन मयासे नं खण्डकाव्यया रचना यायेफु धैगु क्यनेकथं छम्ह साधारण मिसाया जीवनीयात कयाः नानी छिं छु धयाःका धैगु न्ह्यसःया लिसः कथं धर्म तोते मखूका धकाः समस्यापूर्तिया रुपय् च्वयातःगु काव्य खः । खण्डकाव्यया मू नकिंया नामं सत्यसती धकाः शीर्षक छुनातःगु थ्व खण्डकाव्य कवि सिद्धिदासया काव्य प्रवृति जक उजागर याइगु काव्य मजुसे नेपाःया भौगालिक, सांस्कृतिक तथा तत्कालिन सामाजिक मूल्य मान्यता नं म्हसीकेबीगु काव्य खः ।