नेपालभाषा, लिपि व वाङ्गमय

नेपालभाषा, लिपि व वाङ्गमय

नेपाःया थीथी आदिवासी समुदायत मध्ये थःगु हे मौलिक भाय् ल्हाइपिं नेवाः छगू मू समुदाय खत । थुगु भाय्या लेख्य परम्परा गाक्कं पुलां । सिर्जनात्मक लेख्य परम्पराया इतिहास थ्यंमथ्यं खुसःदँ न्ह्यवया दसि लुयावःगु दु । नेपालय् जक मखु दक्षिण एसिया दुने हे सँय्–बर्मेली खलःया भाय्या पुचलय् थःगु हे लिपि दुगु भाय् मुक्कं न्यागू  जक दु । उकी मध्ये छगू नेवाः भाय् खः । नेवाः भाय्या रञ्जना लिपियात संसारय् दुगु लिपित मध्ये छगू आकर्षक व कलात्मक लिपि कथं नालातःगु दु । अथे हे प्रचलित, भुजिंम्वल, लितुम्वल, पाचुम्वल, कुंम्वल आदि नेपालभाषाया लिपित खः ।

सांस्कृतिक विविधता

नेवाःतय्सं बुसांनिसें मनू सीधुंकाः तक याइगु रीति व संस्कारया ज्याय् गुलिखे ज्वःलाः । अथेहे इलय् ब्यलय् हनीगु नखःचखः नं मपाः । इहि, बाह्राः,
कय्तापूजा, बरेछुइ, इहिपाः, ज्याथजंक्व छगू हे कथं हना वयाच्वंगु दु । अथे खःसां गुलिखे नेवाः समुदायया जात विशेषया दुने इहि यायेम्वाः, बुसाखँ खायेम्वाः । उलि जक मखु मृत्यु संस्कार नं पाः । खास यानाः नाथ सम्प्रदायया कपालीतय् मनू सी धुंकाः मसानय् यंकाः उइ मखु । सीगालय् यंकाः ल्हाका छ्वइ ।
नखः हनेगुली नं थिमिया गुलिखे जात समुदायपिन्सं म्हपुजा यानाच्वंगु मदु । खोनामिपिन्सं मोहनि हनी मखु । जात्रा पर्वया ल्याखं यमितय्सं पाहाँचःह्रे नखः हनी, यलय् मतयाः जात्रा जुइ, ख्वपय् बिस्काः तःजिगु नखः जुल । भ्वँमिपिनिगु निंतिं स्वांयाः पुन्हि विशेष जात्रा खत । अथे हे नेवाःत च्वनाच्वंगु थीथी लागा कथं थःथःगु मौलिक नखः, पर्व, जात्रात दु ।