रामकृष्ण दुवाल संगीत ख्यलय् तसकं लोकंह्वाःम्ह म्येहालामि खः । थ्वय्कः प्रगतिशील, आधुनिक , भजनलिसें नेवाः लोक म्ये ख्यलय् छम्ह ज्वः मदुम्ह वरिष्ठ सर्जक खः । थ्वय्कःया जन्म ने.सं. १०७० अनलाथ्वः द्वादसि, मंगलबारखुन्हु पांगाया भुजिन्द त्वालय् जूगु खः । थ्वय्कःया अबु रामप्रसाद दुवाल व मां पूर्णकुमारीदुवाल खः ।
थ्वय्कःयात मचाइलय् त्वालय् क्यनीगु दबू प्याखंत स्वस्वं संगीत ख्यलय् वयेत तिबः जूवंगु खः । लिपा थ्वय्कलं दबू प्याखनय् म्हितेगु व म्ये नं हालेगु यानादिल । वि.सं. २०२२ सालया नेवाः भाय्या निंतिं जूगु सांगीतिक आन्दोलनय् थ्वय्कः नं छम्ह सशक्तम्ह खः । त्वाःत्वालय् वनाः नेवाःत थनेत थ्वय्कलं आपालं अज्याःगु म्येत हालादीगु दु । खयेत ला थ्वय्कः संगीत ख्यलय् वःबलय् हे समाज सुधारया प्रगतिशील म्ये हालाझाःगु खः ।
लिपा थ्वय्कलं न्हूगु जक मखु झीगु पुलां पुलांगु लोक म्ये, दाफा म्ये भजनत मुनाः हालेगु यानादीगु खः । थ्वय्कःया फुक्क म्येत उतिकं हे लोकंह्वाः । उपिं मध्यय् छुं छुं ‘बुलुहुं बुलुहुं नु’, ‘जिपिं थःगु भासं ब्वनेच्वये मखंपिं’, ‘झी गरीबया गरीब हे पासा’, ‘थ्व सर्गतय् बखुं ब्वइ कि बाज ब्वइ’ खः । थ्वय्कलं हालादीगु माया मतिना व लोक म्येत नं उतिकं हे लोकंह्वाः । ‘सिरसाया ह्यकू जिमि दाइचां ब्यूगु’ छपु सदाबहार म्ये जुयाब्यूगु दु । थ्व म्ये दुथ्याःगु म्येचाः ‘बांबांलाःगु म्ये’ (ने.सं. ११०८) पिदंगु खः । ने.सं. ११०९ पाखे थ्वय्कलं लसय् हनादीगु भिडियो संकिपाया म्येमुना ‘चिपनिप’ म्येचाः पिदंगु दु । थ्व संकिपा म्येत महाकवि गिरिजा प्रसाद जोशिं च्वयादीगु खः । थुकथं थ्वय्कलं हालादीगु म्येत आपालं दु । वय्कलं हालादीगु मेगु छुं छुं म्येत थुकथं दु– ‘गांगामं दना वा, बस्तिबस्तिं दना वा’, ‘झीगु खः नेपाल सम्बत’, ‘याकःचा वनेमते राधा जमुना सिथय्’, ‘दँ दँ नानि कःसि दूगु छेँ’, ‘किपू देय्या देबध्वाका’, ‘सरस्वति मञ्जुश्री जितः स्यनाबिओ (पुलां बसन्त म्ये), ‘हे मन म्येलय् वने छाय् (पुलां लोक म्ये), ‘श्याम सुन्दर बसन्त बेलस’, ‘हाय् हाय् राम गथे मलुमने नेपाल’, ‘थिकुपना ग्वय्स्वां तफ्वःस्वां’ (न्हूदँ म्ये), ‘……दलूमत च्याकि बरु (लोकम्ये) । नेवाः म्ये ख्यलय् थ्वय्कलं चिनादीगु व हालादीगु म्ये दुथ्याःगु छुं छुं म्येचाःत पिदंगु जुल, तर थ्वय्कःया मुक्कं म्ये मुनाः धाःसा म्येचाः पिदंगु मदुनि ।
थ्वय्कलं लजगाःकथं लेखनदासया ज्या न्ह्याकादीसां थ्व ज्या त्वःताः विश्व राष्ट्रिय मा.वि.इ आखः ब्वंकेगु यानादिल । लजगाःलिसें संगीत सिर्जनाय् मदिक्क न्ह्याना नं दिल । छगू इलय् थ्वय्कलं थासं थासय् वनाः प्र्रगतिशील म्येत हालेगु यानादीगु खः । अबलय्या ब्यवस्थां थ्वय्कःयात तःकःमछि कुंसां, लजगाः हे चब्बूसां थःगु सांगीतिक लँपाखें लिचिला मदी । लिपा पांगा मा.वि.या संस्थापक दुजः जुइधुंकाः आखः ब्वंकेगुली हे थातं च्वनादिल ।
थ्वय्कःया प्रगतिशील संगीत सिर्जनात नं आपालं लोकंह्वाः । अबलय् थ्वय्कलं राल्फा समूहपाखें प्रगतिशील धारया म्येत हालाः गांगामय् चाःहिला दिल । थ्व इलय् थ्वय्कलं हालादीगु अज्याःगु म्येत लोकंह्वाःगु जक मखु जीवन्त जुयाब्यूगु दु । थ्वय्कःया नां जक काःसां थ्वय्कलं हालादीगु ‘गाउँ गाउँबाट उठ’, ‘एक जूगमा एक दिन एक चोटी आउँछ’ म्येत लुमंसे वइगु । वि.सं. २०४६ सालया आन्दोलनबलय् थ्वय्कःया ‘झासँ गोली झासँ’ नं तसकं लोकंह्वाःगु म्ये जुयाब्यूगु खः ।
भारतया इलाहाबादं संगीतय् स्नातक यानादीम्ह थ्वयकः प्रगतिशिल म्ये ख्यःलिसें झीगु लोक म्ये ख्यलय् नं अतिकं लोकंह्वाः । म्ये च्वयेगु, लय् चिनेगु व हालेगुली नं दख्खल दुम्ह थ्वय्कलं झीगु पुलां पुलांगु म्ये ल्ह्ययाः हालेगु नं यानादी । थःगु दक्षतां थीथी संघसंस्थाय् च्वनाः संगीत ख्यःयात तःब्याकेगुली सदां न्ह्यचिला दीम्ह खः थ्वय्कः । नेपाल संगीत तथा नाट्य प्रज्ञा प्रतिष्ठानया थ्वय्कः पूर्व प्राज्ञ परिषद दुजः नं खः । थीथी सम्मान, मान पदवी छाय्पीधुंकूम्ह थ्वय्कःया याकः न्ह्यब्वया नं तःकः हे जुइधुंकल ।