नेवाः दुनेया छगू जात खुसः खः । वा सुया जाकि दयेकीपिंत खुसः धाइगु खः । खुसःतय् बसोबास स्वनिगः खःसां यलया कोन्ति थुमिगु मू लागा व ऐतिहासिक थाय् खः । खुसःतय् परम्परागत लजगाः जाकि दयेकेगु खः । नापं काहा बाजा पुइगु व नाय्तय् पुरोहित जुइगुयात नं थुमिगु लजगाःकथं कायेफु । खुसःत बुद्ध धर्मया अनुयायी खः । थुमिगु गोत्र काश्यप खः ।

नेवाः वस्तीया दुने गुगु थाय् गन धैगु अःपुक ध्वदुइकेत मुक्कं छगू तःधंगु वस्तीयात त्वाःया नां बियाः लागा ब्वथलातःगु दइ । थनंनिसें थनतक थुगु त्वाः धकाः विशेष यानाः गुगुं लोकाख्यान, पुलां घटनाक्रम, द्यः विशेष, भौगोलिक संरचना, भौतिक संरचना वा उगु लागाय् च्वनाच्वंपिं जात विशेषयात सम्बोधन यानाः त्वाःया नां छुइगु यानातःगु खनेदु ।
अथे हे प्राचीन सामाजिक व्यवस्था व राज्य संरचनाया स्वरुप कथं देय् दथुइ लाय्कू अले उकिया लिक्क लिक्क लाय्कूनाप सतीपिं समुदायया त्वाः अले देय् ध्वाखापाखे श्रमिक समुदायया वस्ती जुइगुलिं त्वाःया नां नं उकथं छुइगु यानातःगु जुइ धकाः थुइकेफु ।
त्वाः त्वाःपतिकं थःथःगु सामाजिक, सांस्कृतिक अले धार्मिक ज्याखँ न्ह्याकेत बिस्कं बिस्कं व्छास दइ अथे हे छम्ह छम्ह थान गनेद्यः नं दइ । छ्वास व गनेद्यःया लिधंसाय् त्वाःया सीमाङ्कन याइगु नं पुलां चलन दु । उलि जक मखु अप्वः धैथें त्वाःया छम्ह छम्ह मू आराध्य द्यः नं दयाच्वनी ।
मनूतय् बनेज्याया निंतिं छेँक्वसं पसः चायेकेगु वा बँपसः तयाः थःके दुगु सिसाबुसा, तरकारी वा मेमेगु ज्वलं मीगु सुविधा नं त्वाःत्वालय् दयाच्वनी ।