अमात्य

अमात्य

६ थरी श्रेष्ठ दुने लाःगु छगू थर अमात्य नं खः। अमात्ययात महाजुनं धाइ । प्राचीन लिच्छवीकालय् मन्त्री पदयात अमात्य धाइ । मध्यकालय् केन्द्र स्तरमा उच्चपद कालान्तरय् उच्च स्तरीय पारिवारिक थरय् रूपान्तरण जूगु खः । जुजु जयस्थिति मल्लया सामाजिक सुधारकथं थुमित महां (महान) व सैनिक ज्या यायगेु जिम्मा बियातःगु खः। जुजुया जव ल्हाः व प्रत्यक्ष सल्लाहकार कथं अमात्य स्यस्यःतय्त नालातःगु दु ।
अमात्यत लायकू चाकलिं च्वनेगु याइ । विशेष यानाः यलय् बसोबास यानाच्वंपिं अमात्यत स्वनिगलय् यँे, ख्वप व नेपाः गाःया थीथी थासय् खनेदु । थुमिसं हिन्दू धर्म माने याइ ।

नरः (हाँडीगां) जात्रा

नरः येँया छगू ऐतिहासिक शहर खः । किरातकाल व लिच्छवीकालय् तसकं प्रख्यात नगरयात सत्ययुगय् विजयपुर धकाः धायेगु याः । थुगु हे शहरय् कौलागा पारुकुन्हु नरनारायणया जात्रा जुइ । ब्रम्हा, बिष्णु व महेश्वरया जात्रा कथं हनीगु थुगु जात्राया नितिं थतु त्वाः, न्यालम त्वाः व कोटु त्वाःलय् स्वंगू विशेष आकारया खः दयेकी । साय्मितय्सं विशेष पहलं खः दयेकेगु यानावयाच्वंगु दु । खःयात छायेपिइगु विशेष म्हासुगु मैन स्वां अर्थात स्वर्ण स्वां पुजारीया जिम्माय् दु । स्वतँजाःगु चाकलाःगु खतय् तुयुगु कापतं भूना हिमालय् पर्वतया रुप बियातःगु दुसा उकिया छचाखेरं धुपी स्वांयात महाभारतया प्रतीक कथं तयाः सिथय् म्हासुगु मैन स्वांया झल्लरं छाय्पिया तःगु दइ । अथेहे क्वस्वःगु गुजूयात निखें निपू खिपः तयाः चा हुइकाः पृथ्वीया प्रतीक कथं कयातःगु दु । उकिं हे थुगु जात्रायात गनं मदुगु जात्रा कथं कायेगु याः ।
किम्बदन्तिकथं मचा प्वाथय् दुम्ह रानीया अपहेलनां क्रोधित जुयाः हिमालय् पर्वतय् तपस्या च्वंवम्ह नारांद्यःयात विशेष कथं देशय् गनं मदुगु खःतय् विराजमान याकाः नेपालमण्डलय् बिज्याकेगु विश्वकर्माया प्रस्तावयात स्वीकार यानाः नारांद्यः थ्व हे खतय् विराजमान जुयाः भूलोकय् बिज्यागु धाइ । अनं लिपा नाराद्यःया कोप भाजन जुया १२ दँ तक नं मचामबूम्ह रानीया लिसें सकल प्वाथय् दुपिं मिसातय् मचा बुल धइगु किम्वदन्ती दु ।
थ्व जात्राय् प्वाथय् दुपिं मिस्तसें वःलाछिं नं च्वनेगु याः । अथेहे मचा बुइ थाकुया ब्यथा जुयाच्वंपिं मिसातय्त मैनमत वा स्वर्ण स्वां कपालय् थिइका बिइवं याउँक मचा बुइगु जनविश्वास नं कायम हे दु ।
मैन स्वां मैनयात नायेकाः उकिइ म्हासुगु रंग ल्वाकछ्यानाः स्वांया थासाय् तयाः दयेकीगु छताजि स्वत तकिया
स्वां खः ।