प्राणदेबी प्रधान

प्राणदेबी प्रधान

प्राणदेबी प्रधान (बुद्धलक्ष्मी) थीथी भजन दबुलीलिसें रेडियो नेपालय्‌ भजन म्ये हालाजुइम्ह स्यलाःम्ह म्येहालामि खः । थ्वय्‌कःया जन्म वि.सं. १९७४ दँय्‌ येँया असं कुलननी जूगु खः । थ्वय्‌कःया अबु कुलसुन्दर तुलाधर व मां पूर्णलक्ष्मी तुलाधरया निम्ह म्ह्याय्‌ व छम्ह काय्‌मध्यय्‌ चीधिकःम्ह म्ह्याय्‌ खः । थ्वय्‌कःया अबु नं छम्ह शास्त्रीय संगीतया ज्ञाता खः । अथेहे जुयाः खै, थ्वय्‌कःयाके नं संगीतया वरदान दुगु । झिदँति दुबलय्‌ हे वस्ताद थिरमानया ग्वहालिं दरबारय्‌ दुहां झाःम्ह थ्वय्‌कः अन सकस्यां यःम्ह जुल । जुजु त्रिभुवनपाखें थ्वय्‌कःयात शास्त्रीय संगीतलिसें प्याखंया तालिमया ब्यवस्था यानाबिल । दरबारदुने हे उस्ताद थीरमान, गुरगौनया छत्रछाँयां थ्वय्‌कः निपूण जुयाः नं वल । वि.सं. १९९० सालय्‌ तःभुखाय्‌ लिपा स्वइच्छां थ्वय्‌कलं दरबार त्वःताः छेँय्‌ लिहां वल ।
थः मचाबलय्‌ हे अबु मदुम्ह थ्वय्‌कः झिंखुदँ दुबलय्‌ सिन्धुपाल्चोकया चौताराय्‌ च्वंम्ह रत्नध्वज प्रधानलिसें इहिपाः जुल । वय्‌कःपिनि निम्ह काय्‌ दु । छम्ह काय्‌ नेपाली संगीत ख्यःया The Golden Voice of Nepal म्हस्यूम्ह प्रेमध्वज प्रधान खः । काय्‌पिं जन्म धुंकाः लिपा थ्वय्‌कःया भाःतं म्येम्ह इहिपाः याःगु व नापं च्वने मफयाः ब्यागलं च्वनादिल । लिपा पारपाचुकाः च्वंसां नं भातःपाखें थीथी इलय्‌ कसा फया हे च्वने मालसा चीधिकःम्ह काय्‌ नं मन्त ।
बालं च्वनाः नं थःगु जीवन हनेत थाकुगुलिं हानं दरबार दुहां वनेगु मनसुवाः तयादिल । तर ल्यं दनिम्ह छम्ह थः काय्‌लिसे बायेमालीगु सिबें थः हे ज्युंत्युं ज्या यानाः नयेगु बिचालं लं सुइगु व कापःया कतांमरि दयेके ज्या यानादिल । थथे हे यानाः झिंन्यादँतक बालं च्वनाः थः काय्‌ प्रेमध्वजयात ब्वलंका दिल । लिपा व हे काय्‌या अमेरीकन लाइब्रेरीइ जागिर दयेधुंकाः भचा सुखं च्वने खनावल ।
वि.सं. १९९० सालं दरबार त्वःतेधुंकाः वय्‌कलं थाय्‌थासय्‌ भजनय्‌ व ज्याझ्वलय्‌ वनाः म्ये हालेगु यानादिल । वय्‌कलं दरबारं पिने हालादीगु दकलय्‌ न्हापांगु ज्ञानमाला भजन ‘गबलय्‌ जक थ्व हाकुगु नुगः यच्चुके फइगु हे भगवान’ खः । वि.सं. २००७ साललिपा येँय्‌ नीस्वंगु नेपाल रेडियोय्‌ दुहां झायाः थःगु खुबी क्यनादिल । अन वय्‌कलं नेवाः, खस व हिन्दी भासं नं म्ये हालादीगु खः । लिसें उस्ताद भैरवबहादुर थापापाखें नं संगीतया ज्ञान कयादिल । तर अन म्ये हालाः ध्यबा धाःसा वइ मखुगु जुयाच्वन । भक्तिसंगीतय्‌ नुगः क्वसाःम्ह थ्वय्‌कलं घण्टौंतक्क नं म्ये हालेफुम्ह खः । संगीत सिर्जना नं यानादीम्ह थ्वय्‌कःया म्ये गुलि रेकर्ड जुल वा ग्वःपु दु धकाः गनं ल्याःचाः जुयाच्वंगु खने मदु । थ्वय्‌कलं थःकाय्‌ प्रेमध्वज प्रधानयात थःगु हे संगीतय्‌ नं भजन म्ये हायेकादीगु दु । थ्वय्‌कः ने.सं. ११११ सिल्लाथ्वः चौथि, आइतबारखुन्हु मदुगु खः ।

प्रेमध्वज प्रधान


लोकंह्वाःम्ह गायक प्रेमध्वज प्रधानया जन्म रत्नध्वज प्रधान व प्राणदेवी प्रधानया क्वख वि.सं. १९९४ असारय्‌ सिन्धुपाल्चोकया चौताराय्‌ जूगु खः । वय्‌कःया बाल्यकाल थाय्‌मदु त्वालय्‌ ब्वलन । मचाबलय्‌ वय्‌कलं दबू प्याखनय्‌ कलाकारया रुपय्‌ अभिनय नं यानादीगु दु । वय्‌कःया मां दरवारय्‌ जुइगु ज्याझ्वलय्‌ थःगु सांगीतिक कला न्ह्यब्वइम्ह कलाकार खः । थः मांपाखें संगीतया प्रारम्भिक ज्ञान व हःपालं वय्‌कःयात नं संगीतख्यःपाखे सालाकाल । वय्‌कलं थाय्‌मदु त्वालय्‌ ल्याय्‌म्हत मुनाः गुंपुन्हि व यंयाःपुन्हिबलय्‌ क्यनीगु दबू प्याखनय्‌ मिसाम्ह पात्र नायिकाया भूमिकाय्‌ प्याखं हुलेगु व म्ये हालेगु यानादिल । दबू प्याखंया दबुलिइ न्ह्यब्वःगु गायन प्रतिभां वय्‌कःयात नेपालया संगीतया ख्यलय्‌ छम्ह शिर्षस्थ गायक दयेकाबिल ।
उस्ताद गणेशलालपाखें च्याला झिला संगीत सम्बन्धि प्रशिक्षण कायेधुंकाः झिंखुदँ दुबले वि.सं. २०११ सालय्‌ रेडियो नेपालय्‌ जूगु गायन स्वर परीक्षणय्‌ वय्‌कः उतीर्ण जुयादिल । रेडियो नेपालं प्रेमध्वज प्रधानया न्हापांगु म्ये ‘याद कसैको आय्‌हेछ, यो अन्धेरी रातमा’ थ्वल । ‘गोरेटो त्यो गाउँको पहिल्याउन सकिन’ म्ये हालाः वय्‌कलं २०२१ सालय्‌ रेडियो नेपालया प्रतियोगिताय्‌ न्हाप सिरपाः त्याकादिल । गीतारया बीटयात मू लिधंसा दयेकाः नेपाःया आधुनिक संगीतयात न्ह्याकेगुलि वय्‌कः नेपाःया हे न्ह्यलुवाः खः । अथेहे प्रेमध्वज प्रधान लङ्गप्ले डिस्कय्‌ थःगु म्ये रिकर्ड याःम्ह न्हापाम्ह नेपाःमि खः । वय्‌कलं बलिउड्या प्रख्यात संगीत निर्देशक जयदेवया संगीत संयोजनय्‌ उषा मङ्गेश्करनाप माइतीघर फिल्मया निंतिं ज्वःम्ये हालाः छगू ऐतिहासिक रिकर्ड तयादिल 
नेवाः म्येया ख्यलय्‌ नं वय्‌कःया दक्व धयाथें म्ये लोकंह्वाः । ‘राजमति कुमति’, ‘व छु गल्ली, थ्व छु गल्ली’, ‘जि वै च्वनाः उपहार ज्वनाः’, ‘तिमिला बांलाः भतिभति’, ‘जि प्रेम धाथें यदि प्रेम खःसा’, ‘बाला बालाचिंगु मिखा’ आदि कालजयी म्ये जुयाच्वंगु दु । अति सरल स्वभावम्ह वय्‌कलं नेवाः नापनापं खसभासं आपालं म्ये हालादीगु दु । वय्‌कःया सः अतिकं बांलाःगुलिं वय्‌कःयात ‘गोल्डेन भ्वाइस अफ नेपाल ’ धकाः सम्मान यानातःगु दु ।
नेपाःया आधुनिक संगीत ख्यःया छम्ह रोमान्टिक व सुमधुर गायक कथं राष्ट्र अतिकं सम्मान बियातःम्ह प्रेमध्वज प्रधान कोरनाया ल्वचं कयाः २०७८ साल बैशाख महिनाय्‌ ८२ दँ दुबलय्‌ थुगु संसार त्वःतावन ।