रोजी डंगोलं (श्रेष्ठ)या जन्म अबु शेरबहादुर डंगोल व मां ज्ञानीमाया डंगोलया कोखं ने.सं. १०९६ थिंलागाः अस्तमि, सुक्रबारखुन्हु ज्याथा, येँय् जूगु खः । वय्कलं हालादीगु थ्यंमथ्यं २० पु म्ये पिदनेधुंकूगु दु । संगीतय् एम.ए. अध्ययन यानादीम्ह रोजीया न्हापांगु नेपालभाषाया म्येमुना ‘यच्चुगु सर्गः’या पितब्वज्या ने.सं. ११३७ कौलागाः एकादसि, आइतबारखुन्हु जूगु खः । लोकंह्वाःगु म्ये ‘मस्यू जितः छु जू छु जू’, ‘जोरा जोरा पर्सि बियां’ म्ये हालादीम्ह वय्कलं ‘हिसिमति’ संकिपाय् अभिनय नं यानादीगु दु ।अरुण थापा स्मृति साँझय् प्यदँ न्ह्यवंनिसें मदिक्क म्ये हालावया च्वनादीम्ह रोजिं नेवाः राजनीतिक अभियानया दांभरिं, जनसांस्कृतिक महासंघ, केन्द्रीय समितिया दुजः व बागमती प्रदेशया ल्यूछ्याञ्जे, नेवाः मिसा ग्वाहालि पुचः २६ वडाया छ्याञ्जे अले महिला सशक्तिकरण नेपालया दांभरिं जुयाः नं ज्या यानादीगु दु । नेशनल पावर न्यूज सिरपाः २०७५, ओएस नेपाल म्यूजिक अवार्ड, नेशनल बक्स अफिस म्यूजिक भिडियो अवार्ड त्याका दीधुंकम्ह म्येहालामि रोजी मसी सृजना सिरपाःपाखें हना नापं थीथी खलःपुचःपाखें सम्मान लःल्हाना कया दीधुंकूम्ह खः । वय्कलं २०७६ सालय् राष्ट्रिय सांस्कृतिक संस्थानया १२ क्वःगु ब्वय् ‘एकल साँझ’ ज्याझ्वः यासें १३ पु म्ये न्ह्यब्वया दीगु खः । वय्कलं सामाजिक अभियानय् तिबः जुइकथं मिखादान, हिदान, भिंतुना म्येय् नं थःगु सः बियादीगु दु ।
रोशनकुमार राजभण्डारी नेवाः संगीत ख्यलय् म्ये, गजल च्वमि, लय्चिनामि व म्येहालामिकथं म्हस्यू । थ्वयकः ने.सं. १०७३ सिल्लाथ्वः नःमि, सुक्रबारखुन्हु ख्वपय् जन्म जूगु खः । थ्वय्कःया अबु सानुमान राजभण्डारी व मां पूर्णलक्ष्मी राजभण्डारी खः ।
थ्वय्कःया मचाइलंनिसें संगीतय् नुगः क्वसाः । छेँय् थः दाजु उस्ताद सुमनकुमार राजभण्डारी दुसां वय्कःपाखें गुबलें संगीत सयेके मखं । तर दाजुया हे प्रभावं स्वअध्ययनपाखें हे संगीत सयेकादीगु दु । थ्वय्कलं थः दाजुयात हे संगीत गुरुकथं नाला कयादी । दाजुम्हं नं संगीत मस्यंसां किजां रियाज यानाच्वनीबलय् गनं द्वंकलकि ब्वःबीगु व न्वायेगु यानादी । थुकथं वय्कलं दाजुपाखें संगीत सयेकादीगु खः ।
वि.सं. २०२२ सालं रेडियो नेपालं जीवन दबू ज्याझ्वः लिकासेंलि स्वनिगलय् सांगीतिक आन्दोलन न्ह्याःबलय् थ्वय्कः नं दबुली दं झाल । ब्वनेकुथी जुइगु अज्याःगु ज्याझ्वलय् थःगु प्रतिभा क्यक्यं थःम्हं हे प्रगतिशील भावनाया म्ये च्वयाः थःम्हं हे लसय् हनाः हालेगु यानादिलसा वि.सं. २०३२ सालय् रेडियो नेपालय् स्वर परीक्षा नं ताःलाका दिल । अन प्रगतिशील म्ये हाःजुइम्ह जुयाः अःपुक्क वय्कःयात म्ये हालेगु ह्वःताः बी मखुगु जुयाच्वन । छन्हु थ्वय्कलं मतिनाया म्ये पास याकाः रेडियो नेपालया हे प्रत्यक्ष प्रशारण जुयाच्वंगु छगू प्रतियोगिताय् प्रगतिशीलया म्ये हालाबिल । अनं लिपानिसें रेडियो नेपालं हालेगु म्येया रिहर्लसल क्यनेमाःगु ब्यवस्था याःगु धकाः थ्वय्कलं लुमंका दी । अथेसां अन वय्कलं थःगु सलय् झिपुति म्ये रेकर्ड याकादिल । वि.सं. २०५६ सालपाखे ख्वपया कला निकुञ्जपाखें पुलांगु ज्ञानमाला म्येयात न्हूकथं संगीत तयाः प्याखं नं न्ह्यब्वया दिल । प्रगतिशीललिसें मतिनाया म्ये, गजल व मुक्तक च्वयादीम्ह थ्वय्कलं नेपालभाषाया निचाः म्येचाः ‘रोशनकुमारया न्हापांगु आधुनिक नेवाःम्ये’ (ने.सं. ११११) व ‘रोशनकुमार राजभण्डारीया झ्याउरे म्ये’ (ने.सं. १११७)स पिथना दीगु दु । थ्वय्कलं पिथना दीगु न्हापांगु म्येचाः नेपालभाषा म्येचाःया ख्यलय् याकः च्वसा, लसय् व सलय् पिदंगु न्हापांगु म्येचाः खः । अथेहे नेपालभाषां हे ‘ल्याय्म्ह हि’, ‘गजलान्ति’ व मेमेगु सपूm नं पिथना दीगु दु । न्हापा नेपालभाषाया ‘न्हूगु विश्वभूमि’स थ्वय्कःया गजल मदिक्क पिदं । वय्कःया खस भाषाया नं म्येचाः सिडी व सपूm नं पिदनाच्वंगु दु । वय्कलं थाय् थासय् जुइगु सांगीतिक सम्मेलनय् ब्वति कयाः तःथाय् सिरपाः व मानसम्मानत कयादीगु दु । ख्वपया आपालं भाषिक व सामाजिक संस्थाय् आवद्धम्ह थ्वय्कःपिन्सं थःदाजु वस्ताद सुमनकुमार राजभण्डारीया नामं संगीत ख्यलय् सिरपाः नं नीस्वना तःगु दु । थःके दुगु संगीतया ज्ञान मेपिन्त नं बिया च्वनादीम्ह थ्वय्कः ने.सं. ११४२ तछलाथ्वः एकादसि, सनिबारखुन्हु झी दथुइ मन्त ।
लक्ष्मण पलिखेल छम्ह म्येहालामिलिसें म्ये च्वमि व लय्चिनामि नं खः । थ्वय्कःया जन्म ने.सं. १०९२ यंलागाः चौथि, मंगलबारखुन्हु ख्वपया इनाच्व त्वालय् जूगु खः । थ्वय्कःया अबु राधाकृष्ण पलिखेल व मां सानुबैनी पलिखेल खः । थ्वय्कःया इहिपाः ने.सं. ११२३ थिंलाथ्वः नःमि, सुक्रबारखुन्हु निभाः पलिखेललिसें जूगु खःसा थ्वय्कःपिनि निम्ह काय्पिं दु ।
ने.सं. १११० निसें संगीत ख्यलय् दुहां झाःम्ह थ्वय्कलं सुमन सचिन, राजेश हाडा, नगेन्द्र हाडा, उस्ताद भोला जोशी, गुरुदेव कामत व चन्द्रराज शर्मापाखें संगीत शिक्षा कयादीगु खः । थ्वय्कलं थःगु जीबनय् दकलय् न्हापां दबुली हालादीगु म्ये अमर सागरया च्वसाय् अले राजेश हाडाया लसय् ‘छंगु निंतिं थ्व मिखां ख्वबितक नं हाल’ खः । थ्वय्कःया अतिकं लोकंह्वाःगु म्येत ‘महितालं याये मछाःगु’, ‘छंगु निंतिं थ्व मिखां’, ‘हलिमय् नांदंगु ख्वप देय्’ खः । उकी मध्यय् नं लता बज्राचार्यलिसे हालादीगु ‘स्वःलिसे छ जितः छाय् बांलाना वःगु’ तसकं लोकंह्वाः । थ्वय्कःया म्ये मुनाः पिदंगु म्येचाः ‘थ्वयात हे मतिना धाइगु जुइ’ ने.सं.११२० स व थ्वय्कःया म्ये दुथ्याःगु ‘मन’ सि.डी. (ने.सं. ११२९) स पिदंगु खः । अथे हे वय्कःया म्ये दुथ्याःगु न्हापांगु म्येचाः ‘द गोल्डेनगेट’ वि.सं. २०५२ स पिदंगु खःसा लिपा वि.सं. २०५३ स ‘अरुणिमा’ पिदंगु खः ।
थ्वय्कलं थौंतक्क सुइन्यापुति म्ये हालादीगु दु । नेवाः व खस भाय्या म्येत गुलिं थःम्हं हे च्वयाः व लसय् हनाः हालादीगु झिपुति दु, म्येचालय् पिदंगु म्ये झिेंच्यापुति दु । संगीत ख्यःलिसें थ्वय्कलं थीथी सामाजिक ख्यलय् नं योगदान याना च्वनादीगु दु । हेटौंडाया मूच्र्छना संगीत समूह व भक्तपुर सांगीतिक समाजय् नं आवद्धम्ह थ्वय्कः थौंकन्हय् ख्वपया आराधना संगीत समूहस दुथ्याना च्वनादीगु दु ।थापाथली क्याम्पसय् लजगाः न्ह्याका च्वनादीम्ह थ्वय्कलं अन अटोमोबाइल इञ्जिनिय्रीङ्ग ख्यलय् शिक्षण, प्रशिक्षणलिसें अनुसन्धानया ज्या याना च्वनादीम्ह खः ।
लोकरत्न तुलाधर नेवाः संगीत ख्यःया न्हापांम्ह लोकगायककथं नालातःम्ह, पुलांम्ये मुनामि व स्यनामिकथं म्हस्यूम्ह संगीत सर्जक खः । थ्वय्कःयात तुयू भाजुया नामं नं म्हस्यू । थ्वय्कःया येँया चालाछेँ, असनय् (गनं मासंगल्लि च्वयातःगु) जन्म ने.सं. १०२८ पोहेलाथ्वः नःमिखुन्हु जूगु खः । अबु बुद्धरत्न तुलाधर व मां सानुमाया तुलाधरया कोखं बूपिं खुम्ह सन्तान मध्यय् वय्कः प्यम्हम्ह काय् खः । वय्कः स्वयां न्ह्यः स्वम्ह दाजु व छम्ह किजा व छम्ह केहें दु । खुम्ह मस्त मध्यय् वय्कः छम्ह जक ल्यं दुगु खः ।
ब्यापारीया काय्मचा थ्वय्कः झिेंस्वदँति दुबलय् हे खेपया निंतिं न्हय्दँ ल्हासाय् च्वनादीबलय् छन्हु मोहनिया इलय् नेपाःया वकिलया छेँय् जूगु छगू ज्याझ्वलय् थःम्हं सःमसः बाजं थाथां कालिका जग म्ये हालाः न्यंकादिल । थनंनिसें वय्कःयाके झीगु संगीतप्रति आसक्त व उत्साह जायाववं संगीतय् पोख्तम्ह नं जुयावल । राग व तालय् हंक म्ये हालेगु जक मखु वय्कलं उगु म्येया बारे जानकारी व बाखंत नं ध्वाथुइक कनेफु । वय्कःयाके शास्त्रीय परम्पराकथं हालीगु म्येया राग तालत नं वः । वय्कः छम्ह भजन स्तोत्रम्ये अले पुलांम्ये कण्ठ जूम्ह जक मखु उपिं दक्वं थःम्हं हे प्रचलित नेवाः आखलं च्वयाः मुनादीम्ह नं खः । व हे मुनापाखें लिपा वय्कलं मानदास तुलाधर, प्रेमबहादुर कसाः व ठाकुरलाल मानन्धरपिन्त सफू पिथनेत ग्वहालि नं यानादीगु खः । लोकम्ये भजनयात मदिक्क खुइदं मल्याक संरक्षण सम्बद्र्धन यानाः सम्पादन नं यानादिल । वय्कलनं झिेंच्यापुति म्ये चिनादीगु दु । उपिं मध्यय् छपु ‘थ्वँ न्यालु अय्लाः पालु त्वँ त्वँ कि त्वनेमाः’ खः । थःगु उमेर वंसां म्ये हालेगु व स्यनेगुपाखें वय्कः तापाना मदी ।
छगू इलय् वि.सं. २०१२ सालपाखे नीस्वंगु म्ये खलः सुथांलाक्क मन्ह्यायेवं थुकिया दच्छिलिपा नासः खलः नीस्वनाः दर्शनदाश श्रेष्ठ, कान्छाबुद्ध बज्राचार्य, काकाभाइ, न्हुच्छेमानपिंलिसें जाना पुलांम्ये हालेगु व स्यनेगु नं यानादीगु दु । ने.सं. १०७६ तछलागाः आमै, आइतबारखुन्हु पुलांम्ह प्रधानमन्त्री टंकप्रसाद आचार्यं विश्वज्योति हलय् नासः खलःया विधिवत उजेज्या यानादीगु खः । थुकी थीथी ख्यःया आपालं हस्तित दुथ्याः । थ्व खलकं झीगु संगीत ख्यःयात विदेशय् तक्कं प्रचार यायेत आपालं ग्वहालि जूवंगु खः । वि.सं. २०१६ सालपाखे भारतया अल इण्डिया रेडियोया ब्वनाय् अन वय्कलं निपु स्वपु म्ये नं हालादीगु दु । रेडियो नेपालया इनापय् वय्कलं अन झायाः तःपु हे लोकम्ये हालादीगु दु । छन्हु वि.सं. २०१७ सालपाखे अन ‘सितला माजु’ म्ये हालेगु झ्वलय् जूगु छगू खायूगु अनुभवं अनंलि रेडियो नेपालया लुखा हाचां हे गाया मदिल । वय्कः जिवंकाछि ब्रम्हचार्य जीवन हनाझाःम्ह थ्वय्कः झीगु पुलां लोकम्येया संगीत मुंकाः उकियात लिपिबद्ध यानाः संरक्षण यानादीम्ह छम्ह सर्जक खः । भाषा, साहित्य व समाजसेवालिसें धार्मिक ज्याखँय् नं उतिकं नुगः क्वसाःम्ह कविकेशरी चित्तधर ‘हृदय’जुया बुन्हि हनेया निंतिं थ्वय्कलं वि.सं. २०४४ सालं थःगु बुँ मियाः १०,०००।– दामं आयस्ता तयादीगु खः ।
वि.सं.२०१३ सालपाखें नेपाःया पुलांगु म्येया अध्ययन व अनुसन्धान यायेया निंतिं लण्डन विश्वविद्यालयया अन्वेषक डा. बाक् नेपाः थ्यंक वःगु खः । चित्तधर हृदय, ठाकुरलाल व कर्कटमानपिन्सं थ्वय्कःयात डा. बाकलिसें स्वापू ब्याकाबिल । अले न्यय्पुं मयाकं थीथी नेवाः भजन दाफा व लोक म्येत क्यासेटय् भरे यानाः डा. बाकं लण्डनय् यंकादिल । उपिं म्येत आः नं ब्रिटिश लाइब्रेरीइ सुरक्षित दनि । तर थौंकन्हय् झीसं वय्कः लोकगायकया सलय् म्ये न्यने मखं ।
वय्कलं हालादीगु छपु म्ये ‘हे हे माधव बियेमते नुगलया घाल’ नासः खलकं ने.सं. १०७६ स पिथंगु ‘प्रसाद’ म्येसफुती दुथ्याना च्वंगु दु । वि.सं. २००५ सालपाखे निसें ल्वचं कयाः उसाँय् मदया च्वंम्ह थ्वय्कः लोकगायक ने.सं. १११२ बछलाथ्वः नःमि, सोमबारखुन्हु थ्व संसार त्वःताझाल ।
म्येहालामि लोचन भट्टराईया जन्म वि.सं. २०१८ सालय् धरानय् अबु योगनाथ भट्टराई व मां विष्णुदेवी भट्टराईया कोखं जूगु खः । वय्कलं २०३५ सालनिसें म्ये हालेगु सुरु यानादिल, नेपालभाषाया म्ये ख्यलय् वय्कःया तःधंगु योगदान दु । वय्कलं ७१ पु नेवाः म्ये हालादीगु दुसा नेवाः संकिपा राजमतिइ नं सः बियादीगु दु । अथेहे खस नेपाली म्ये ख्यलय् नं वय्कः तसकं नांजाः । आपाः हे खस नेपाली संकिपाय् नं म्ये हालादीगु दु ।
वय्कलं शास्त्रिय् संगीत अध्ययन यानाः M.Music तक डिग्री हासिल यानादीगु दु अले सांस्कृतिक संस्थानय् छम्ह म्येहालामिया कथं सेवा यानादीगु दु ।
वि.संं २०११ सालय् भिंद्यःत्वालय् अबु सूर्यमान डंगोल व मां मोहनमाया डंगोलया कोखं म्येहालामि, लय्चिनामि बीआर संगमया जन्म जूगु खः । वय्कःया पूवंगु नां बेखारत्न महर्जन खः । वय्कलं ‘न्हिलाः न्हिलाः हुँ’ संकिपापाखें पाश्र्व गायन नं यानादीगु खः । वय्कःया बांबांलाःगु तःपु म्ये दु, थौंकन्हय् वय्कः ध्वंखापुखू ताहाचलय् च्वनादी ।
म्येहालामि भाजु विजयमान सिंह तुलाधर ने.सं. १०८२ बछलागाः दसमि, मंगलबारखुन्हु मां निलशोभा तुलाधर व बाः रत्नमानसिंह तुलाधरया कोखं जन्म जुयादीगु खः । वय्कः न्ह्यःखा, येँय् च्वनादी ।
वय्कलं तसकं नासलं लीक नेपालभाषाया यक्व हे म्ये हालादीगु दु । वय्कलं म्येहालाः पिदंगु म्येचाः ‘लूजः’ खः । वय्कःया बिशेष म्ये– ‘मचाबलय् म्हितागु व कासा फुक ल्वःमन’, ‘हाकु सँ वः ह्याउँगु स्वां’, ‘मतिनां जाःगु मिखां छं स्वैबियाः’ आदि खः ।
म्येहालामि विजेन्द्र चवाल मां रामकुमारी चवाल व अबु शिवराम चवालया कोखं ने.सं. कौलाथ्वः चौथिखुन्हु ख्वपय् जन्म जुयादीम्ह खः । सुमन सचिवपाखें शास्त्रीय संगीत सयेकादीम्ह चवालं रविन्द्रलाल श्रेष्ठपाखें तबला वाद्यवादन सयेकादीगु खः । आराधना संगीत समूह, ख्वपय् आवद्ध वय्कलं अनिक शाक्यया च्वसाय्, शाम्बो चरण राजभण्डारीया लसय् ‘जीवनया छुं छलिसे हनागु म्ये’ ने.सं. ११४२ कछलाथ्वः चतुर्दसिखुन्हु पिथना दीगु खः । थुगु म्यें वय्कलं निम्स अवार्डय् बेष्ट सिंगरया जुरी अवार्ड कयादीगु खःसा बेष्ट इमर्जिङ सिंगर पेजथ्री पिपल्स च्वाइस अवार्ड नं त्याकादीगु खः । वय्कःया ‘भिंतुना दु भिंतुना’, ‘सुथय् न्ह्यलं चालकि जितः मां लुमना वइ’ म्ये नं पिदने धुंकूगु दु ।
अबु विनोद महर्जन व मां रत्नकुमारी महर्जनया कोखं यल, थेच्वया मालिगामय् बूम्ह विरज संगीतया उच्च शिक्षा अध्ययनया निंतिं थौंकन्हय् अष्ट्रेलियाय् च्वना वयाच्वंगु दु । म्येहालामि विरज महर्जन निगू तगिमय् ब्वनाच्वना दीबलय् हे सांगीतिक पहिचान दयेकूम्ह खः । १३ दँ दुबलय् वि.सं. २०६९ सालय् विरजया एकल साँझ ज्याझ्वः यासें म्ये हालादीगु खः ।
वय्कलं ‘तुयूतुयू’ धाःगु म्येपाखें सर्वोत्कृष्ट न्हूम्ह गायकया निंतिं पेजथ्री पिपल्स च्वाइस अवार्ड (२०७४) त्याकादीगु खःसा थुगु हे म्येपाखें नेशनल बक्स अफिस अवार्डय् बेष्ट डेब्यू सिंगर (जुरी च्वाइस अवार्ड) नं त्याकादिल । नेशनल पावर न्यूज म्यूजिक अवार्डय् बेष्ट सङ अफ द इय्– इन्करेजमेन्ट अवार्ड (२०७५) त्याकादीगु खः । वय्कःया मेगु नेपालभाषाया म्ये ‘छ लुइवं हे जीवन’पाखें निक्वःगु स्टार नेपालभाषा म्यूजिक अवार्डय् बेष्ट सिंगर मेल– राइजिङ स्टार सिरपाः (२०७९) त्याकादीगु खः । विरजं वि.सं. २०७० सालय् १४ दँ दुबलय् थःगु न्हापांगु म्येमुनाः ‘नयाँ किरण’ पिथंगु खः ।
विष्णु जल्मि
विष्णु जल्मि नेवाः संगीत ख्यलय् तसकं लोकंह्वाःम्ह म्येच्वमि, म्येहालामि व लय्चिनामि खः । थ्वय्कःया जन्म वि.सं.१९९४ कार्तिकय् यलया जलय् जूगु खः । थ्वय्कलं मचाल्याय्म्हया इलनिसें हे म्ये चिनेगु यानादीगु खः । लिसें थ्वय्कः छम्ह बांलाःम्ह तबलावादक नं खः । उगु इलय् गांगामय् प्याखंत स्यनीबलय् हिन्दी संकिपाया लसय् नेवाःम्येत चिनेगु ज्या न्ह्याकादीगु खः । वि.सं. २०४२ सालपाखे वरिष्ठ संगीत सर्जक कृष्णमान डंगोलया ब्वनाय् थ्वय्कः रेडियो नेपालय् दुहां झाःगु खः । अन थ्वय्कलं ‘फूलबारी’ ज्याझ्वःया नितिं थःम्हं चिनागु म्येत रेकर्ड यानादिल । लिसें थःम्ह नं म्ये हालेगु यानादिल । थुगु इलय् थ्वय्कःया आपालं म्येत लोकंह्वाः । थ्वय्कःया लोकंह्वाःगु म्ये मध्यय् ‘बजि ल्हुइ नं म्वाःल यःमैं कुति वाये नं म्वाःल यःमैं’, ‘आलुब्वय् लैंब्वय् पिवाः च्वनेत कपाय् फ्यनेगु यंचा यःमैं’, ‘वल वल उल्टा जमाना स्व पासापिं’ खः ।
अज्यागु तःपु म्ये दयेधुंकाः उगु म्ये मुनाः ने.सं. ११०६ स ‘लाय्लामा’ या नामं म्येचाः पिथना दिल । थुगु म्येचालय् झिंन्यापु म्ये दुथ्याः । उगु इलय् थ्व म्येचाः नं तसकं चूगु खः । थ्व हे म्येचाः पिथनेधुंकाः बिष्णु जल्मि व कृष्णमान डंगोलया नां कायेवं मनूतय्सं लाय्लामा म्येचाःयात लुमंकी । अथे जुयाः थीथी दँय् थ्व हे नामं खुचाःतक्क म्येचाः पिथना दिल । थ्वय्कलं ने.सं. १११२ स थःम्हं हे लसय् हनागु म्येत मुनाः ‘ग्वय्स्वांमाः’ नामं म्येचाः पिथना दिल । थ्व हे नामं लिपा मेगु निचाः नं पिथना दीगु दु । पासा पुचः अमेरिकां नं थ्वय्कःया म्येत मुनाः ‘लिसवाः’ म्येचाः पिथंगु दु ।
थ्वय्कलं मतिना, विधि ब्यवहारलिसें विसंगतिया लोक लसं छाय्पियाः आपालं म्येत चिनादीगु दु । थ्वय्कलं च्वयादीगु म्येत न्यनेबलय् झीगु नेवाः पहः खनेदु । थ्वय््कःया म्ये न्यनेबलय् सरल व ल्हानाभाय् कथंया जूगुलिं न्यनीपिन्सं ययेकल, लोकं नं ह्वात । थ्वय्कःया म्येग्वलय् कृष्णमान डंगोलं लसं छाय्पीवं म्ये जीवन्त जूवनीगु । थ्वय्कलं चिनादीगु, हालादीगु व लसय् हनादीगु म्येत सलंसःपु दु । थ्वय्कलं थःगु म्ये लिसें पुलांगु लोकंह्वाःगु म्येत नं मुनेगु यानादीगु दु । अथे हे धुवा जक दुगु पुलां म्येयात थःम्हं हे पूवंकाः पिथना दीगु दु । अज्याःगु मध्यय् छपु बसन्त म्ये खः ‘वाउँगु सिमाचाय् म्हासुम्ह झंगःचा’ ।
थ्वय्कलं थःगु म्ये थःम्हं जक मखु नांजाःपिंलिसेें संगीत ख्यलय् नकतिनि ताय्तिति यानाच्वंपिन्त नं हायेकेगु यानादिल । थ्वय्कःया हे म्ये हालाः आपालं म्येहालामिपिं लोकं नं ह्वाःगु दु । थ्वय्कलं छगू इलय् स्वरसम्राट नारायणगोपालयात जक म्ये हायेकाः छचाः म्येचाः पिथनेगु ग्वसाः ग्वयादीगु खः, तर थ्व पूमवन । थ्वय्कःया म्ये तारादेबी, कृष्णमान डंगोल, मिरा राणा, ज्ञाणु राणा, प्रेमध्वज प्रधान, मदनकृष्ण श्रेष्ठपिन्सं हालादीगु दु । थ्वय्कलं नेवाः म्येचाः जक झिचालं मल्याक पिथना दीगु दु । ने.सं. ११३७ स स्वकःगु पेज थ्री लाइफ टाइम एचिभमेण्टं छाय्पी धुंकूम्ह थ्वय्कः मान सम्मानया आस मतैम्ह खः । मदिक्क नेवाः म्ये संगीत ख्यःया श्रीबृद्धिया निंतिं थःत पानाझाःम्ह खः । न्हापांनिसें छेँयाज्या दुरु मीगु यायां लिपा मरि पसः तयादिल । थ्वय्कःया मरि पसः आरती स्वीटस् हाउस थौंतक्क येँय् फसिक्यबय् दनि ।