ल्यासे मय्जु बांलाः, बेइमान यायेमते न्हां’ थें ज्याःगु अतिकं लोकंह्वाःगु म्येय् सः बियादीम्ह म्येहालामि नीरा श्रेष्ठया जन्म येँया त्यःरय् जूगु खः ।
अबु साहिँला शाक्य व मां न्हूच्छेमाया शाक्यया कोखं ने.सं. १०९२ अनलाथ्वः पारु, सुक्रबारखुन्हु यलया इकुननिइ वय्कःया जन्म जूगु खः ।
नेपालभाषाया लोकं अतिकं ययेकूगु म्ये ‘स्वयेगु मन जुल रे’ च्वयादीम्ह भाजु नील शाक्य बहुप्रतिभां जाःम्ह ब्यक्ति खः । थुगु म्येलिसें ‘छं मुसुहुं न्हिलाः स्वःसा’, ‘वय्गु छं बचं बियाः’, ‘दाइचा छ ला’, ‘सितिं वनी न्हां’, ‘जिगु बैसं धाल’, ‘वा वःगु स्व रे स्व रे’ म्ये च्वयादीम्ह शाक्यं उदीतनारायणया सलय् न्हापांगु नेपालभाषाया म्ये ‘माया रे रत्न’, ‘थौंकन्हय्या ल्यासेत’, ‘यंकि यंकि जिन्दगी बरु’, ‘तिकिझ्याः प्वालं जः ज्वयाः वः थें’, लिसेंया ६५ पु नेपालभाषा म्येय् संगीत तयादीगु दु । ‘अय्लाः अय्लाः’, ‘गल्ली दुने’, ‘यज्यूया नामय्’, ‘बागलाया स्वां’ लिसें ‘ल्हाः हुस्लुं प्वाः फुस्लुं’ संकिपाया टाइटल म्ये लिसें १६ पु नेपालभाषा म्ये वय्कलं हालादीगु दु । ख्वताबजि, धौबजि टेलिप्याखनय् लय् तयेगु लिसें अभिनय यानादीम्ह वय्कलं ‘पानवति’, ‘पटाचारा’ संकिपाय् अभिनय यानादीगु दु । यल महानगरपालिका १६ वडा कलाकार समितिया दुजःकथं स्थानीय तहय् कला विकासया निंतिं सक्रिय जुया च्वनादीम्ह शाक्यं खय् भाय्या ३० पु सिबें अप्वः म्येय् संगीत तयादीगु दु ।
वय्कलं ‘स्वयेगु मन जुल रे’ म्येया निंतिं २०५६ सालय् न्यू ट्यालेन्ट अवार्डय् उत्कृष्ट म्येच्वमिया सिरपाः त्याकादीगु दुसा संगीत ख्यलय् २५ दँ योगदान यानादीगुलिं २०७३ सालय् लाय्कू राजभाइ प्रतिभा पुरस्कार द्यछाःगु खः ।
न्ह्यू बज्राचार्य नेवाः व खस संगीत ख्यलय् तसकं लोकंह्वाःम्ह म्येहालामिलिसें लय्चिनामि खः । थ्वय्कःया जन्म ने.सं. १०८४ यंलाथ्वः नःमि, मंगलबारखुन्हु येँया ओमबहालय् जूगु खः । थ्वय्कःया अबु परमानन्द बज्राचार्य व मां कृष्णदेबी बज्रचार्य खः ।
थ्वय्कः वि.सं. २०३१ सालपाखे माउथ आर्गनय् थःगु प्रतिभा न्ह्यब्वयाः दबुली दंझाःम्ह खः । च्यागू तगिमय् ब्वना च्वंबलय् हे छपु राष्ट्रिय म्येय् संगीत तयादीम्ह थ्वय्कः त्वाःबहालय् जुयाच्वनीगु सांगीतिक ज्याझ्वः व संगीत सर्जकपिनिगु प्रभावं नं थुगु संगीत ख्यलय् वयेत लँपु जुयाबिल । लिपा फर्पिङ स्कूलय् ब्वनाच्वंबलय् अनया छम्ह गुरुपाखें गितार थायेगु नं सयेकादिल । खय्त ला थ्वय्कलं आपालं स्वअध्ययनपाखें संगीत सयेकादीगु खः । अथे खःसां लिपा छम्ह विदेशी व सितारवादक तारावीर सिंयाके नं संगीतया ज्ञान कयादीगु खः । थ्वय्कःया लसय् पिदंगु न्हापांगु नेवाः म्येचाः ‘छन्त लुमंका’ (ने.सं.११०७) खः । थ्व हे म्येचालं वय्कःयात नेवाः संगीत ख्यलय् म्हसीका बिल । थुकी थ्वय्कलं हे च्वयादीगु न्यापु म्ये नं दुथ्याः । थ्व धुंकाः पिदंगु दुगार्लाल श्रेष्ठं च्वयादीगु मचा म्येमुना ‘चुलिचिया चचं’ (ने.सं. १११० व १११४) पिदनेधुंकाः नेवाःम्ये ख्यलय् झं लोकंह्वात । थ्वय्कलं संगीत संयोजन यानादीगु, लसय् हनादीगु म्येत दुथ्याःगु आपालं म्येचाःत दुसा याकः लसय् पिदंगु म्येचाः खुचाःति दु । वय्कलं लसय् हनादीगु मेमेगु म्येचाः मध्यय् ‘मय्जुलानि झ्याः’ (ने.सं. १११९), ‘मतकलः’ (ने.सं.११२०), ‘जः मालाच्वंगु सः’ (ने.सं. ११२०) खः । थ्वय्कलं सुवर्ण शाक्यया पुलां म्ये हाकनं लसय् हनाः पिथना दीगु निशा देसारया सलय् ‘मछालेगु बानी गनं वल’ यूट्यूबय् तकसं लोकंह्वानाच्वंगु दु ।
थ्वय्कलं दकलय् न्हापां वि.सं. २०४१ सालपाले रेडियो नेपालय् खस म्ये रेकर्ड यानादीगु खः । बलराज प्रधान व भावना थापाया सलय् न्ह्यब्वःगु उगु म्ये ‘बचन देऊ मेरी माया’ खः । लिपा थ्वय्कलं मदिक्क संगीत ख्यलय् न्हून्हूगु म्येत सिर्जना यानादिल । वय्कःया फुक्क धैं थें म्ये लोकंह्वाः । उकी मध्यय् नं ‘फूलको आँखामा फूलै संसार’, ‘सयथरी बाजा एउटै ताल’, ‘शान्ति लुकाउँ कहाँ’ म्यें यानाः थ्वय्कःयात खस संगीत ख्यलय् छम्ह स्यल्लाःम्ह संगीत सर्जककथं थनेत ताःलाःगु खः । वय्कलं नेवाः व खसलिसें मेमेगु भासं नं संगीत सिर्जना यानादीगु दु । म्ये संगीत हे थःगु आज्जुकथं न्ह्याका च्वनादीम्ह थ्वय्कलं डोरेमी संगीत पाठशाला चायेकाः मेपिन्त नं संगीत स्यनेगु ज्या यानावया च्वनादीगु दु ।
थ्वय्कःया नेवाः म्येचाः बाहेक खस, हिन्दि, तिब्बति आदि मेमेगु भासं पीगूति म्येचाःत पिदंगु दु । अथेहे झिगूति संकिपाय् नं संगीत बियादी धुंकूम्ह थ्वय्कलं देय्या वरिष्ठनिसें न्हूपिन्त तकं म्ये हायेका दीगु दु । अथेहे थ्वय्कःया लसय् न्यासलं मल्याक म्येत पिदने धुंकूगु दु । थ्वय्कलं नारायणगोपाल युवा संगीत पुरस्कार सन् २००१ लिसें झिगुलिं मल्याक मेमेगु सम्मान व सिरपाःत कयादी धूंकूगु दु । वय्कःया इहिपाः सुनिमालिसें जूगु खःसा म्ह्याय् छम्ह व काय् छम्ह दु ।