मय्जु निर्मला श्रेष्ठया जन्म अबु हरिगोबिन्द श्रेष्ठ तथा मां रामप्यारी श्रेष्ठया कोखं ने.सं १०८५य् यलया त्यागः त्वालय् जूगु खः । नेपालभाषा विषयय् स्नातकोत्तर यानाः पाटन संयुक्त क्याम्पसय् नेपालभाषा विषय हे प्राध्यापन यानाच्वनादीम्ह मय्जु निर्मलां थःगु च्वसा नं नेपालभाषाया पठनपाठननाप सम्बन्धित विषयपाखे हे न्ह्याकादीगु दु । थ्वय्कःया हस्तलिखित लय्पौ—नेपालया विश्लेषणात्मक अध्ययन (ने.सं ११४०) नांगु सफू पिदंगु दुसा फुटकर च्वसुया रुपय् थीथी पत्रिका गथे नेपालभाषा, लुमन्ति दबू , कुलां आदिइ प्रकाशित जूगु दु । नेपालभाषाया पठनपाठन बाहेक थ्वय्कः —लोकसाहित्य परिषद्या दुजः जुयाः ज्या यानाच्वनादीगु दुसा चक्रपरंहंस योग सेवाया छम्ह सल्लाहकार नं खः । थ्वय्कलं चैनलाकौल पुरस्कार, दीर्घसेवा पदक, गौरी अनन्त सिरपाः, रेवतिरमानन्द धार्मिक पुरस्कार आदि प्राप्त यानादीगु दु ।
पत्रकार नीलः साय्मि (राजेन्द्र मानन्धर)या जन्म अबु रामभक्त मानन्धर व मां मंगलदेवी मानन्धरया कोखं ने.सं. १०९७ तछलागा आमै कुन्हु येँया झोछेँ न्हूसालय् जूगु खः । थौंकन्हय् किलागलय् च्वनादीम्ह वय्कलं सन्ध्या टाइम्स न्हिपौपाखें पत्रकारिताय् पलाः न्ह्याकादीगु खःसा थौंकन्हय् नेपालभाषा टाइम्स व नागरिक न्हिपौ, व नेवाः जःलिसे आवद्ध जुयादी । वय्कलं लकस वाःपौया निंतिं नं ज्या यानादीधुंकूगु दु । वय्कलं च्वयादीगु स्वपु म्ये लयबद्ध जुयाः पिदने धुंकूगु दुसा छुंछुं चिनाखँ पत्रपत्रिकाय् पिदंगु दु । नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू येँ जिल्लाया दांभरि जुयाच्वनादीम्ह वय्कः निभाः पुचः २३ वडाया संस्थापक छ्याञ्जे, सभ्यता नेपाःया संस्थापक दांभरि, थँहिति मानन्धर गुथिया मू दुजः खः । वय्कःयात २७ क्वःगु महानगर दिवसया लसताय् सुशासन पत्रकारिता पुरस्कार लःल्हाःगु दु ।
भाजु नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठया जन्म वि.सं. २०३२ श्रावण २ गते येँय् जूगु खः । वय्कःया मांया नां कृष्ण वदन श्रेष्ठ व बाःया नां केशवलाल श्रेष्ठ खः । भाजु नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठ नेपालभाषाया उत्थानय् तःदँ न्ह्यः निसें सक्रिय अभियन्ता व नेवाः पत्रकार खः ।
वय्कः लहना मिडियाया नायः, नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूया केन्द्रिय नायः, नेपाल आदिवासी जनजाति पत्रकार महासंघया केन्द्रिय दुजः, नेपाल पत्रकार महासंघ उपत्यका समन्वय परिषदया दुजः, सार्क जर्नलिस्ट फोरम नेपाल च्याप्टरया दुजः, हिसि मिडिया प्रा.लिया प्रवन्ध निर्देशक, नेवाः गुथि व न्हूजः गुथि सत्यमोहन सिक्का प्रकाशन समितिया दुजः खः । अथेहे वय्कः लहना वाः पौया प्रकाशक व प्रधान सम्पादक नापं लहना न्यूज डट कमया नायः व प्रधान सम्पादक नं खः ।
वय्कःयात फोटो पत्रकारिताय् बिशिष्ट योगदान बियादीगुलिं गोविन्द किपू प्रतिष्ठानं हंगु दु । अथेहे येँ महानगरपालिकां सुशान पत्रकारीता सिरपालं सम्मानित याःगु दु । यूके पत्रकारिता सिरपाः नं त्याकादीगु दु । अथेहे आपालं संघसंस्थां वय्कःयात हंगु दु ।
भाजु न्हुछेकाजी महर्जनया बुदिं ने.सं.१०८६ गुँलागा १४ खः । वय्कःया बाःया नां कुलनारायण महर्जन व मांया नां सानुमैंया महर्जन खः । वय्कः येँ महानगरपालिका १८ वडाया वडाअध्यक्ष खः । वय्कः न्यतपाःच्वः न्यतय् च्वनादी । वय्कः नेवाः अभियन्ता लिसें बाखं व म्ये च्वमि नं खः । वय्कःया पिदंगु कृति थुकथं दु— च्वसां पिज्वःगु सः (म्ये मुना अडियो, ११२८), च्वसां पिज्वःगु सः भिन्तुना (म्ये मुना अडियो, ११३४), श्रद्धान्जली (बाखं मुना, ११३९) । अथेहे वय्कःया नेपालभाषाया न्हय्गू व खस् नेपाली भाय्या निगू म्युजिक भिडियो पिदनेधुंकूगु दु ।
प्रेमध्वज प्रधान स्मृति सम्मान २०७८ पाखें सम्मानित जुयादीधुंकूम्ह वय्कलं निक्वःगु नेपालभाषा स्टार म्युजिक भिडियो अवार्ड ११४३य् उत्कृष्ट रचनाकारया सम्मान कयादीगु दु । स्थानीय सेवा गौरव, महानगर सेवा पदकं नं कयादीगु धुंकूगु दु । नेपालभाषा मंकाः खलःया १८ वडा कचा खलः नीस्वनाः वय्कः नेपालभाषा ख्यलय् न्ह्यज्यानादीगु खः । नेवाः देय् दबू येँ जिल्लाया निक्वः तक नायः जुयादीधुंकूम्ह वय्कः नेवाः देय् दबूया संघीय बिधान समितिया दुजः, नेवाः देय् दबू केन्द्रीय सचिवालयया दुजः, ज्यापू महागुथि येँ महानगरसमितिया दुजः व लिपा न्वकू, ज्यापू पौया व्यवस्थापक, ज्यापु महागुथिया केन्द्रिय छ्यान्जे व महागुथिया विधान समितिया कजि, नेकपा एमालेया जः, प्रदेश कमिटी व महानगर कमिटीया न्वकू, ताम्सिपाखा सामुदायिक अध्ययन केन्द्रया नायः, पुष्पलाल स्मृति केन्द्रया नायः नं जुयादी ।
बा हेरासुन्दर तुलाधर व मां ज्ञानलक्ष्मी तुलाधरया क्वखं ने.सं. १०४९ पाहाँचःह्रे कुन्हु येँया न्यतय् बाखं च्वमि भाजु न्हुछेसुन्दर तुलाधर बूगु खः । आपाः यानाः मनूतय्गु नुगःया दुनेच्वंगु खँयात न्ह्यब्वयेगु विशेष अभिरुची दुम्ह भाजु तुलाधरया न्हापांगु बाखं वाउँख्वाःयात मत्यवं सिथं यंकल ने.सं. १०६९ इ धर्मोदय पत्रिकाय् पिदंगु खः । नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् वय्कःया ल्हाः भाय्हिलापाखे नं उतिकं क्वसाः धयागु ने.सं. १०६९ य् पिदंगु खलिल जिब्रानया छुं सफूपाखें थुइका कायेफु । नेवाः समाज व संस्कृतिया विषयवस्तुइ जक लिकुना मच्वंसे देय्या मेमेगु समस्यायात न्ह्यब्वयेगु कुतः यानादीम्ह बाखं च्वमि भाजु तुलाधरया मेगु बाखं सफू तुनिख्यः मिसा खः । बनेज्या यायेगु नापं नेपालभाषा परिषद्या दुजः जुयादीधुंकूम्ह भाजु तुलाधरं थःगु मांभाय् थपु यायेया निंतिं थम्हेस्यां तुं लाय् तयाः नेपालभाषा परिषद्या तःगू सफू पिकयादिया नेपालभाषा साहित्यया सेवा यानादीगु दु ।
मां नानीमाया व बा जितबहादुर कवांया दातिम्ह काय् जुयाः ने.सं. १०७५ कौलागा ५ कुन्हु ख्वपया ग्वःमारि त्वालय् जन्म जुयाः थौंकन्हय् बलाक्वः इनरेय् च्वनादीम्ह न्हूछेँभक्त कवां आदर्श आजाद मा.वि. ख्वपय् तःदँ तक ब्वंकादीम्ह स्यनामि खः । नेपालभाषाया साहित्य मुँज्याय् ख्वप भासं साहित्य न्यंकादीम्ह कवांजु नेपालभाषा व खस नेपालीभाषाय् उतिकं ल्हाः ज्वःम्ह च्वमि खः ।
थ्वय्कःया च्वसा बाखं, चिबाखं जीवनी च्वज्याय् विशेषरुपं न्ह्याःगु दु । नेपालभासं थ्वय्कःया— क्वाःना खं, मिंनःगु छेँ (बाखं मुना ११३९) व कवां वंशवृक्ष–छगू अध्ययन (वंशावली ११४१) यानाः स्वंगू कृति पिदंगु दु । थ्वय्कः रामशेखर लुमन्ति दबुलिइ् आवद्ध जुयाच्वनादीम्ह थ्वय्कः नेपालभाषा व नेपालभाषा साहित्य थपू यायेगु ज्याय् सक्रिय रुपं लगे जुयाच्वनादीगु दु ।