बौ श्यामदास प्रजापति व मां रत्नदेवी प्रजापतिया क्वखं येँया मरुत्वालय् ने.सं. १०९२ बछलागा दशमी (वि.सं. २०२९ जेष्ठ २५) कुन्हु रश्मिला प्रजापतिया जन्म जूगु खः । काठमाडौं युनिभर्सिटीं एम.फिल व त्रि.वि.विं सुक्ष्मविज्ञान व पत्रिकारिताय् स्नातकोत्तर यानादीम्ह वय्‌कः छम्ह सुक्ष्म विज्ञानया (२०५२—२०६२) लेक्चरर खः । वय्‌कलं नेवाः ज्याझ्वःया सञ्चारकर्मी कथं नं ज्या यानाच्वनादीगु दु । छुं दँ तक (२०५३–२०५५) गुडनाइट एफएम १०० मेघाहर्जय् नेवाः ज्याझ्वः न्ह्याकादीम्ह मय्‌जु प्रजापतिं थौंकन्हय् कान्तिपुर एफ.एम.य् नेवाः ज्याझ्वः न्ह्याका वयाच्वनादीगु दु । नेवाः भासं न्वचु बीगु कला नं स्यनादीम्ह वय्‌कःया नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् न्हापांगु साहित्यिक सृजना कस्ति नांगु साहित्यिक खुलापतिइ पिदंगु बाखं क्वातुगु छपलाः खः ।

नेवाः पत्रकारिता ख्यलय् लोकंह्वाःम्ह मय्‌जु रश्मिलायात वय्‌कःया ज्याया कदर स्वरुप ११० क्वःगु अन्तर्राष्ट्रिय मे दिवसया लसताय् नेपाल पत्रकार महासंघं महिला सम्मान २०७६ पाखें हनेज्या याःगु दु । अथेहे पत्रकारिता ख्यलय् थीथी (विशेष सम्मान २०७९, रिपोर्टर्स क्लब, उत्कृष्ट संचारकर्मी २०७९, रेडियो कान्तिपुर) सम्मान कयादीधुंकूम्ह वय्‌कः मय्जुं थः नं मिसा जूगुलिं मिसापिनिगु हक, हित व अधिकारया लागि सः थ्वयेकाः आदिवासी मिसातय्‌गु विकास यायेगु ताःतुना थीथी मिसा संघसंस्थाय् संयोजक, नायः, संस्थापक छ्याञ्जे जुयाः नेवाः आदिवासी मिसापिनिगु हक, हितया लागि ज्या यानाच्वनादीगु दु । वय्‌कःयात झिंनिक्वःगु ज्यापु दिवसया लसताय् ने.सं. ११३६ दँय् ज्यापु मिसा सशक्तिकरण पाखें हनेधुंकूगु दु । लुमन्ति पौ, नेवाः मिसा दबू (ने.सं.११३८), लसता पौ, नेवाः मिसा दबू (ने.सं. ११४२) या सम्पादक वय्‌कलं नेवाः मिस्तय् हक अधिकारया लागि बियादीगु योगदानया कदर कथं नेवाः मिसा दबूपाखें वय्‌कःयात विरोध सम्मान ११४२ नं चूलाकादीगु दु । वय्‌कः महिला सशक्तिकरण नेपालया अध्यक्ष (सन् २०१३), नेटवर्क जः ‘Beyond Beijing Committee’ (सन् २०१४)या अधिकारकर्मी नं खः ।

मय्‌जु रश्मी नापित किपु नगरय् बौ रघु नापित व मां लक्ष्मी नापितया कोखं जन्म जूगु खः । वय्‌कः थःगु स्कूलया जीवनय् हे कविता च्वयेगुली सक्रिय जुयादीम्ह स्रष्टा खः । वय्‌कलं झिगू तगिं ब्वनादीबलय् हे कविता सफू पिकयादीगु खः । नेपालभाषा साहित्यया गद्य कविता विधाय् कवयित्रीपिनि पुचलय् वय्‌कः लिपांगु पुस्ताया प्रतिनिधि कथं न्ह्याः वयाच्वनादी । वय्‌कःया कविताय् वर्तमानय् दैच्वंगु विभेदया विरुद्ध तिख्खर सः थ्वयेकादी । वय्‌कःया पिदने धुंकूगु निगू कविता सफूया नां थुकथं दु – जिगु कविता जिगु परिचय (बि.सं.२०६२), जिगु यात्रा जिगु जीवनया (ने.सं.११३०) ।