बौ केशवलाल श्रेष्ठ व मां रामभक्ति श्रेष्ठया कोखं ने.सं. १०६१ आश्विन कृष्णपक्षय् मकवानपुरया भिमफेदीइ भाजु हिरण्यलाल श्रेष्ठया जन्म जूगु खः । हिरण्यलाल श्रेष्ठ नेपाःया राजनीति, कुटनीति, पत्रकारिता व प्राध्यापन क्षेत्रय् आवद्ध जुयादीम्ह व्यक्तित्व खः । नेपालभाषा साहित्य क्षेत्रय् वय्कःया च्वसा अनुसन्धानमूलक प्रबन्धपाखे न्ह्याःगु खनेदु । नेपालभाषा, नेपाली व अंग्रेजी स्वंगुलि भाषाय् उतिकं च्वसा जःम्ह वय्कःया नेपालभाषां न्हापां पिदंगु च्वसु गु देवं (ने.सं. १०८७ य् सितु ल्याः १७) च्वखँ खः । भाजु हिरण्यलाल थः बूगु थाय् भिमफेदी जूगुलिं वय्कःया न्हापांगु पिदंगु सफू थः बूगु थाय्या नेवाः जातिनाप स्वापू दुगु खँत दुथ्याकाः दकलय् न्हापां ने.सं. ११२० य् मकवानपुरय् नेवाःत व मेमेगु जनजाति नांगु सफू पिथनादिल । नेपालभाषा, नेपाली व अंग्रेजी समेत यानाः वय्कःया विविध विषयया ४९ गू सफू पिहां वयेधुंकूगु दु । उकी मध्ये नेपालभाषां न्यागू सफू पिदंगु दु । नेपाल परिचय वय्कःया तसकं लोकंह्वाःगु सफू खः । अथेहे वय्कलं लिपांगु इलय् रुस, म्यान्मार, श्रीलंका, थाइल्याण्ड, भूटान, बंगलादेश, पाकिस्तानया बुद्धधर्म व नेपाःलिसेया स्वापू सम्बन्धी सफू च्वयादीगु दु । थ्वहे सन्दर्भय् नेपालभाषां च्वयातःगु रुसय् बौद्ध धर्म व नेपाल लिसे स्वापू (ने.सं. ११२७) व म्यानमारय् बौद्ध धर्म व नेपाललिसे स्वापू (ने.सं. ११२७) सफू नं न्ह्यथनेबहजू ।
भाजु हिरण्यलालया जीवनया छगू पाता पत्रकारिता नं खः । भाजु श्रेष्ठं नेपालभाषा पत्रिका न्हिपौया अन्तरंग सम्पादक जुयाः नं ज्या यानादीगु दुसा मेमेगु पत्रिकाया नं सम्पादन यानादीगु । राजनीति ख्यलय् बाम विचारधारयाम्ह वय्कः नेपाःया वरिष्ठ परराष्ट्रविद् नं खः। वय्कलं रुसया निंतिं नेपाली राजदूत जुयाः नं ज्या यानादीगु दु । प्रतिनिधिसभाय् मकवापुरपाखें निक्वः तक निर्वाचित सांसद जुयादीम्ह वय्कः छगू इलय् संसद्या मानवअधिकार समितिया सभापति नं जुयादीगु खः । वय्कःया योगदानया कदर यासें थीथी संस्थापाखें थीथी सम्मान लःल्हाःगु दु । वय्कःयात नेपाल सरकारपाखें प्रवल गोरखा दक्षिणवाहु (प्यंगूगु) पाखें नं सम्मानित याःगु दु ।
नेवाः अभियन्ता भाजु हिराकाजी महर्जनया जन्म ने.सं.१०८२ पोहेलागा १५ कुन्हु यलय् जूगु खः । वय्कःया बाःया नां बाबुकाजी महर्जन व मांया नां मनमाया महर्जन खः । ल्याय्म्हया इलय् हे वय्कलं सफूधुकू संचालन यायेगु यानादिल, सामाजिक ज्याय् मन क्वसायेकादिल । नेपाल टेलिकमं जागिरय् अवकास कयादीधुंकूम्ह वय्कलं नेपालभाषाय् एमए यानादीगु दु ।
नेपालभाषा व नेवाः जातिया उत्थानय् योगदान यायेगु मनसुवाः तयाः ने.सं.१११२ य् नीस्वंगु मांभाय् पुचः, यलया संस्थापक दुजः वय्कः अन तःक्वः हे दुजः लिसें नायःया भाला कुबिया ज्या यानादिल । वय्कः नेपालभाषा केन्द्रिय विभागय् विद्यार्थीतय् संस्था लुमन्ति दबूया संस्थापक नायः खःसा थौंकन्हय् उगु संस्थाया सल्लाहकार जुयादी । अथेहे वय्कः सत्यहेरा अनुसन्धान सिरपाः पलिस्थाया न्ह्यलुवाः, नेवाः देय् दबू यल कचाया न्हापांम्ह नायः खःसा थौंकन्हय् वय्कः नेपालभाषा मंकाः खलः यलया नायः जुयादी ।
ज्यापु समाज यलं पिदनीगु धिमय्पौया सम्पादक भाजु हिराकाजी महर्जनं थीथी पत्रपत्रिकाय् नेवाःतय्गु समस्या, आर्थिक स्थिति, नेवाः जाति व संस्कार आदि विषयय् थीथी च्वसु च्वयाः पिथनादीगु दु । नेपालभाषा मंकाः खलः यल पाखें थौंकन्हय् वय्कलं नेवाःतय् व्यक्तित्व विकासया निंतिं थीथी ज्या न्ह्याकाच्वनादीगु दु ।