गुथिइ गुथि न्ह्याकेत माःगु फुक्क नियम थःथःगु हे दयेकातःगु दइ । छगू गुथिया नियम मेगु गुथिनाप ज्वःलायेमाः धयागु मदु । गुथिया नियमय् मच्वंपिं, सामाजिक अपराध याइपिंत गुथिं हे सामाजिक दण्ड बीगु, गुथिं पितिनाछ्वयेगु याइ । गुथिइ सकलें समान जुइ । तःधी, चीधी, तःमि, चीमिया दुने भेदभाव दइमखु । गुथिइ सामान्यतया क्षम्य अक्षम्य निगू कथंयागु
नियम दइ । सुं नं गुथियापिंसं सामान्य नियम उल्लंघन यात धाःसा निश्चित बं कायेगु व तःधंगु अक्षम्य अपराध वा नियम विपरीत ज्या यात धाःसा गुथिं पितिनेगु याइ । गुथिं पितिउँम्ह मनू सामाजिक रुपं बहिष्कार जुइगुलिं अज्याःगु अपराधया ज्या यायेगुपाखें सतर्क जुयाच्वनी । गुथिइ थीथी नियम हीकेमाःगु, गुथियारतय् छुं धायेमाःगु, यायेमाःगु दःसा अज्याःगु सहलह यायेगु लागि दच्छिया छकः क्वःछिनातःगु दिनय् गुथि न्यायेकेगु याइ । उगु इलय् गुथिइ दुथ्याःपिं अनिवार्य रुपं वनेगु याइ । गुथिइ छुं नियमय् हिउपाः हयेमाःगु खःसा उगु हे इलय् प्रस्ताव तयाः हीकेगु याइ । मेगु कथं धायेगु खःसा दछिया छकः मुनाः गुथिभ्वय् न्यायेकातःगु धयागु सम्मेलन वा अधिवेशन खः । थज्याःगु गुथिइ छेँया हामा मिजंतय्सं ब्वति कायेगु याइ ।
गुथिइ थकुलि, न्वकु, पाःलाःया व्यवस्था यानाःतःगु दइ । थकालियाके गुथिया नियमसम्बन्धी ज्ञान दइगुलिं वयागु हे निर्देशनय् ज्या याइ । थकालि मवइगु इलय् थकालिया ज्या न्वकुंं याइ । दँय् छकः गुथियार दुने पाः हिलेगु याइ । पाः काःम्ह गुथियारं दच्छितक यायेमाःगु फुक्क ज्या याइ । उम्ह पाःलाःनं यायेमफइगु अवस्थाय् पाः सिधःम्हेसिनं ग्वाहालि याकेगु नं व्यवस्था यानातःगु दइ । पाःलाःयात भरिं, न्हापा पाः फःम्हेसित च्योभरिं नं धायेगु याः । थ्व थाय्स्वयाः धायेगु नं पाः । गनं पाः फःम्हेसित पाःलाः, न्हापा पाः फःम्हेसित ब्यंपाःलाः, चिरिपाःलाः नं धायेगु याः । भ्वय् नयेगु इलय् नं थाकुलिंनिसें झ्वःछुनाः नयेगु याइ । थकालियात क्वकालिपिंसं मानसम्मान यानाः वयागु निर्देशन कथं ज्या यायेगु याइ ।
छुं हे भेदभाव मतसे फुक्क समान यानाः थःथःगु अनुशासनय् ज्या न्ह्याकीगुलिं गुथियारतय् दथुइ भावनात्मक स्वापू क्वातुनाच्वनी । गुथियारयात वःगु समस्या मंकाः कथं ज्यंकेफइगुलिं जीवन तसकं आनन्दपूर्ण जुइ । थज्याःगु संस्थागत भावनाया कारणं थःगु सीप, कला विकास, प्रवद्र्धन यानाः यंकेत नं गुथिं तःधंगु भूमिका म्हिताच्वनी ।